Didem MENTEŞ

Süt sektöründe ihracat durma noktasına geldi, üretici büyük sıkıntıya girdi. Türkiye’de yaşanan gelişmelerden dolayı sütü pazarlamada büyük zorluklar yaşayan imalatçılar, üreticilerin ellerindeki süt alımlarını azaltma noktasına gitti. Süt alımlarının azaltılmasından yakınan hayvan üreticileri ise Hükümetin biran evvel sorunu çözmesi gerektiğini ifade etti.

YENİDÜZEN’e konuşan Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, Ramazan ayının gelmesiyle birlikte imalatçıların her gün için süt alımlarını azaltmaya gittiğini söyleyerek, azaltma nedeniyle her gün sütte 70- 80 ton sütün atıl duruma geldiğini vurguladı.

YENİDÜZEN’e konuşan Kıbrıs Türk Süt Endüstrisi Kurumu (SÜTEK) Müdürü Fide Kürşat ise sütü pazarlama konusunda 6 aydır ciddi sıkıntı yaşadığını vurgulayarak, son 2-3 gündür pazarlamanın durduğunu dile getirdi.  Kürşat, gerek Türkiye’deki terör olaylarının gerek Rus pazarındaki daralmadan dolayı Türkiye’de yaşanan daralmaların Kuzey Kıbrıs’taki ihracatta etkili olduğunu belirterek, dolayısıyla günlük üretilen sütün % 15-20’sinin pazarlamada zorluk yaşandığını ifade etti.

Hükümetin bu sıkıntıların giderilmesi için 2.5 TL olan navlun desteğini 3.5 TL’ye çıkarma yönünde bir girişimde bulunduğunu kaydeden Kürşat, Nisan ayından itibaren üreticilerin, sütte 14 kuruşluk bir indirme gittiğini, bu dönemde de süt fiyatının aynı devam edeceğinin öngörüldüğünü ancak şuanda kesin olarak bir kararın alınmadığını vurguladı.

----------------------------------------------------

Naimoğulları: “Her gün 70- 80 ton süt atıl durumdadır”

Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğulları, 6 aydır süt alımı konusunda sıkıntılar yaşandığını belirterek, Hükümetin soruna hala daha kesin çözüm bulamadığını dile getirdi.

Şu anda gelinen aşamada ciddi bir tıkanıklık olduğunu, Ramazan ayının gelmesiyle birlikte imalatçıların her gün için süt alımlarını azaltmaya gittiğini söyleyen Naimoğulları, azaltmaya gidildiği için her gün sütte 70- 80 ton fazlalık oluştuğunu belirtti. Sütü pazarlamak için Süt Kurumu ile birlikte çok büyük sıkıntı çektiklerini vurgulayan Naimoğulları, imalatçıların Arap ülkelerinde Ramazan dolayısıyla satışların düştüğünü, Türkiye’de tıkanıklık yaşandığını ortaya koyarak, süt alımından kaçmaya çalıştıklarını savundu. Bu konuda bir aydır Tarım Bakanlığı’nın çözüm arayışı içerisinde olduğunu ancak ciddi bir çözüm bulunamadığını belirten Naimoğulları, yalnızca son 48 saat içinde bir açılımın söz konusu olduğunu, imalatçıların elindeki stokların Türkiye’ye gönderilmesi konusunda bir girişim yapıldığını ifade etti.

Naimoğulları, “Türkiye Başbakanı Binali Yıldırım, ziyarete geldiğinde bu konu kendisine aktarıldı. Eldeki stokların alınması gerektiğini ortaya koyduk. Ben, geçen gün yapılan süt çalıştayında; özellikle Türkiye Hükümeti’nin 2 milyon Suriyeli göçmene baktığını ve KKTC’den 47 ton fazla süt olmasına rağmen bu konuda yardım edilmediğini söyledim. Bu konuda yardımda bulunularak, süt sektörünün önünün açılabileceğini dile getirdim. Çalıştaydan sonra bir çok sorun ortaya çıktı. Özellikle gelecek yıla dönük neler yapılması gerektiği ortaya kondu”

Özellikle Ramazan ayı olmasından dolayı Koop-Süt de dahil tüm imalatçıların her gün için süt azaltmasına gittiğini ve satabilecekleri kadar sütü aldıklarını söyleyen Mustafa Naimoğulları, bunun doğru bir anlayış olmadığını, sütün canlı bir ürün olduğunu ve her gün sabah akşam üretildiğini ifade etti. İmalatçıların bir yandan keçi sütünü almadığını bir yandan da koyun sütlerini keçi sütü diye ödemeye çalıştıklarını savunan Naimoğulları, ayrıca 450 ton olan inek sütünün, yalnız 360-370 tonuna talip olduklarını belirtti.

Her gün için ortalama 70-80 ton sütün atıl durumda olduğuna işaret eden Naimoğulları, bölgelerde alınan 1- 1.5 ton civarındaki sütün bu sütlerin bazen tankerlerde bırakılarak, bazen de üreticilerin süt almamasıyla dökülmeye maruz bırakıldığını aktardı. Bu konuda Hükümetin hala daha çözüm bulmadığından yakınan Naimoğulları, her gün bu konuyu dile getirdiklerini, geçici Hükümet döneminden beridir bu sorunun var olduğunu ve Haziran ayı itibariyle sorunun daha da büyük boyutlara ulaştığını söyledi.

Mustafa Naimoğulları, “Sanırım dün akşam Türkiye Hükümetiyle görüşerek,  özellikle fazla sütün Kızılay çadırlarına gönderilmeleri konuşuldu. Stokların eritilmesi için böyle bir görüş ortaya çıktı. Bunun olgunlaşması durumunu göreceğiz. Eğer çözülürse bu piyasaya bir rahatlama getirecektir. İmalatçı elindeki stoku eritmiş olacaktır ve üreticinin önü açılmış olacaktır”

-------------------------------------------------------------

SÜTEK Müdürü Kürşat: “Son 2-3 gündür pazarlama durdu”

YENİDÜZEN’e konuşan Kıbrıs Türk Süt Endüstrisi Kurumu (SÜTEK) Müdürü Fide Kürşat, sütü pazarlama konusunda 6 aydır ciddi sıkıntı yaşadığını vurgulayarak, son 2-3 gündür pazarlamanın durduğunu dile getirdi.  Kürşat, gerek Türkiye’deki terör olaylarının gerek Rus pazarındaki daralmadan dolayı Türkiye’de yaşanan daralmaların Kuzey Kıbrıs’taki ihracata etkisi olduğunu söyleyerek, şuanda üretilen sütün % 65’inin ihracat yoluyla Türkiye’ye ve üçüncü dünya ülkelerine gittiğini belirtti.

Hellim ve kaşar olarak yarısının Türkiye’ye yarısının da Arap ülkelerine gittiğini yineleyen Kürşat, orada yaşanan daralmadan dolayı günlük üretilen sütün % 15-20’sinin pazarlamada zorluk yaşandığını aktardı. Şuanda üretilen ve pazarlanamayan sütün 80 ton civarında olduğunun altını çizen Kürşat, son 2-3 gündür sütün pazarlanamadığını ifade etti. Hükümetin bu sıkıntıların giderilmesi için 2.5 TL olan navlun desteğini 3.5 TL’ye çıkarma yönünde bir girişimde bulunduğunu kaydeden Kürşat, Nisan ayından itibaren üreticilerin, sütte 14 kuruşluk bir indirme gittiğini, bu dönemde de süt fiyatının aynı devam edeceğinin öngörüldüğünü ancak şuanda kesin olarak bir kararın alınmadığını vurguladı. Kürşat, SÜTEK olarak bakanlıkla bir takım çalışmalar yapıldığını ama sonuçlanan bir çalışma olmadığını ifade etti.

------------------------------------------------------------

Güney: “Üretici koruma altına alınmalı”

YENİDÜZEN’e konuşan Hayvan üreticisi Gazi Güney, ülkenin tarım politikası olmadığı gerekçesiyle süt konusu dahil olmak üzere birçok sorun yaşandığını dile getirerek, üreticilerin koruma altına alınması gerektiğini vurguladı.

Güney şunları söyledi: “Birincisi dengesiz bir düğme var. Devletin maalesef tarım politikası yok. Bunu biz zaten soruyoruz da; kısa, orta ve uzun vadeli bu ülkenin bir tarım politikası var mı? Bunu bizle paylaşsınlar. Olmadığını biliyoruz. İkincisi sektörlerin kayıt altına alınması lazım. Artık gerçek hayvancının gerçek memurun çiftçinin ayrılması gerekir. Ama maalesef siyasilerimiz oy üzerine endeksli siyaset yaptıkları için bu tür radikal kararlar alamıyor. Ben şunu istiyorum; Ben tarımla da uğraşıyorum, butik işletme  yapıyoruz. Devletim bana desin ki ‘ikisinden birini seç’. Memurun da hayvancının da ayrılması gerekir. Devletin rezerv arazileri memurlara veriliyor. Memur, tarım da yaptığı için en büyük rekabet burada oluyor. Altını çizmek gerekirse ben ötekileştirmiyorum, vurgu yapmak istiyorum ki üreticiye verilen destek memurlara verilmesin zaten ikinci il yapamazlar, buna dikkat edilmeli. Piyasada rakamlar arz talep üzerine belirlenir. Ürün az ise pahalı, fazla ise ucuza gider. Bunu da önlemek için dünyadaki uygulamaları görebilirler. Örneğin Türkiye’de tarımın kontrol altına alınması için Hal Yasası var ve üretimi kontrol altına alır. Bu tip dengesizlik ve politika olmadığından dolayı hayvancılıkta anormal derecede büyüme ve ithal gelen ürünler, süt ve süt ürünleri var. Bugün paket süt geliyor. Türkiye ve ABD’ye baktığımız zaman süt ürünleri % 180 fon uygulaması yapılmaktadır. Buda yerli üreticisini desteklemektedir. Liberal ekonomide yasaklama yok ama alternatif var. Bir yıldır bu sıkıntıyı yaşıyoruz. İmalatçı bu sütü bu paraya alamam, fiyatın düşürülmesi lazım diyor. 2 ay önce eylem yaptık toplantı olmuştu bin 480 kuruş olan süt fiyatı, son eylemde bin 160 kuruşa düştü. Bu sıkıntılar yaşanmasın diye bunu yaptık. Benim çiftliğim için bu hesaplara göre ton başı 300 TL zarar ediyorum. Çünkü girdi maliyetlerinde bir iyileştirme yapılmadı.

Mazotumda düşürülmedi. Seyrüsefer olayı da bir darbedir. Mevsim kurak, tarladan 80 TL fiyat istiyorlar. Hayvancıyı bu durumda bu balayı alamaz. Yurt dışında getirmeleri gerekir ama getirmiyorlar. İç piyasadaki satılsın diye bir balanın maliyeti 80 TL’midir? Bu yönde bir çalışma yok. Bu fiyata bizi almaya mecbur ettiler. Bir yılık bala ihtiyacı büyükbaş hayvancılık için 230 bin TL’dir. Biz bunu imkansız alamayız ve bu yıl hayvanlara bala yedirmeyeceğiz. Tüm sıkıntılar bunlardan dolayıdır. Daha önce 2 tonluk süt üretim kotası vardı.2 tondan fazla üretim olursa sut kesintiye uğruyor.3 ay önce bunu 1600 lt indirdiler. Birde süt borsası diye bir durum yarattılar. Maalesef ilginç bir şekilde borsa hiç yükselmiyor hep düşüyor. Dolayısı ile biz yine ekonomik kayıp yaşıyoruz”