SAYIŞTAY RAPORU’NDAN:

• Bakanlıklarda taşınmaz mal yönetimi ile ilgili yazılı bir strateji ve iyi çalışan bir sistem bulunmuyor,
• Yasalarda taşınmaz mallar ile ilgili sorumluluğu bulunan kurumlar, sorumluluklarını tam olarak yerine getirmiyor,
• Devlet, taşınmaz mallarının değerini bilmiyor,
• Milli Eğitim Bakanlığı taşınmaz mallarını iyi yönetemiyor,
• Bakanlıkların taşınmaz mal yönetimi ile ilgili yazılı bir stratejisi bulunmuyor,
• Taşınmaz mal yönetimi ile ilgili bakanlıklarda iyi işleyen bir sistem oluşturulmadı,
• Maliye Bakanlığı ve ona bağlı Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi taşınmaz mal yönetim sorumluluğunu tam olarak yerine getirmiyor,
• Tapuda devletin taşınmaz mallarıyla ilgili veri tabanı tam ve güncel değil,
• Taşınmaz malların değeri mali tablolara doğru yansıtılmıyor,
• Devlette taşınmaz mal bilgilerinin izlenebilmesine yönelik sistem bulunmuyor,
• Devletin daire ihtiyaçları için icar edilecek binalar ile ilgili Bakanlar Kurulu Kararında belirlenen prensiplere tam olarak uyulmuyor.

Ayşe GÜLER

Sayıştay Başkanlığı, ‘Taşınmaz Malların Yönetimi’ne ilişkin Performans Denetim raporu hazırladı.
Raporda; genelde bakanlıkların mülkiyetinde, kullanımında veya yönetiminde bulunan taşınmaz malların, özelde ise Milli Eğitim Bakanlığı’nın eğitim-öğretim amaçlı binaları ile lojmanlarının iyi yönetilip yönetilmediği değerlendirildi.

Ana bulgular…

46 sayfalık raporda, denetimler sonucunda varılan ‘ana bulgulara’ yer verildi.

31 Aralık tarihinde Sayıştay Başkanlığı’nın resmi sitesinde yayınlanan rapora göre; bakanlıklarda taşınmaz mal yönetimi ile ilgili yazılı bir strateji ve iyi çalışan bir sistem bulunmadığı vurgulanırken, ülkemizde taşınmaz mallar ile ilgili herhangi bir devlet politikasının bulunmadığı, taşınmaz malların yönetiminden sorumlu olan başta Maliye Bakanlığı ve daha sonra bakanlıkların ise bu konuda bir strateji belirlemediği tespit edilmediği raporda yer aldı.

Taşınmaz mal yönetimi ile ilgili birim yok…

Raporda,  tüm bakanlıklarda taşınmaz mal yönetimi ile ilgili faaliyetlerin yürütülebileceği iyi bir sistem oluşturulmadığı, taşınmaz malların kaydı, kontrolü ve takibi için bir birim kurulmadığı da tespit edildi.

Bununla birlikte personel görevlendirilmediği ve üst yönetime taşınmaz mallar ile ilgili bilgi akışını sağlayacak raporların düzenlenmediği de raporda yer aldı.

Yaşanan eksikliklerden dolayı, taşınmaz malların mülkiyeti, sayısı, alanı, değeri, boş veya atıl durumda bulunan taşınmaz mal bilgileri ile yönetim bilgilerini tam olarak bilinmediği vurgulandı.

Kurumlar, sorumluluklar tam olarak yerine getirmiyor

Öte yandan bakanlıklarda, taşınmaz mal bilgilerinin düzenli olarak izlenebileceği bir sistem oluşturulmadığı, yasalarda taşınmaz mallar ile ilgili sorumluluğu bulunan kurumların,  sorumluluklarını tam olarak yerine getirmediği kaydedildi.

Yapılan denetimlerde, Maliye Bakanlığı ve DEMD’in ‘taşınmaz mal yönetim’ sorumluluğunu tam olarak yerine getirmediği tespit edildi.

Tapu ve Kadastro Dairesi’nde, taşınmaz malların kaydının tutulmasıyla ilgili başlatılan Sayısal Kadastro Haritalarının Üretilmesi Projesi ile Otomasyon Projesi’nin aradan uzun yıllar geçmesine rağmen henüz tamamlanmadığı da belirtildi.

“Devlet, taşınmaz mallarının değerini bilmiyor”

Rapordaki diğer önemli bulgu ise Kira Takdir Komisyonu ve DEMD’in yıllar itibari ile bakanlıkların toplam kira giderleri karşılığında kaç binaya ilişkin ne kadar kira ödendiği bilgisini düzenli tutmadığı oldu.

Bunun yanı sıra devletin taşınmaz malların değerini bilmediği rapora yansırken, Maliye Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu bilançolarda taşınmaz malların değerinin gerçeği yansıtmadığı da kaydedildi.

---------------------------------------------------------------------------------------

“MEB, taşınmazları iyi yönetemiyor”

Milli Eğitim Bakanlığı odağında yürütülen denetimlerde; ilgili bakanlığın taşınmaz mallarını iyi yönetemediği vurgulandı.

Yapılan değerlendirmede Eğitim Bakanlığı’nın taşınmaz malların yönetimi ile ilgili amaç ve hedefler belirlemediği,  bu konuda sistem oluşturmadığı belirtildi.

Bununla birlikte; bakanlığın taşınmaz malların mülkiyetini ve değerini bilmediği, taşınmaz mallar ile ilgili tam ve güncel bilgilere sahip olmadığı tespit edildi.

“30 taşınmaz, ticari amaçlı veya özel şahıslar tarafından kullanılıyor”

Bakanlık tarafından Sayıştay Başkanlığı’na sunulan 115 kapalı okul ve 121 lojman bilgileri incelendiğinde, tüm taşınmazları ile ilgili tam ve doğru bilgilere sahip olmadığı anlaşıldı.

30 taşınmazın ticari amaçlı veya özel şahıslar tarafından kullanıldığı denetimler sonucunda belirlenirken, denetimden önce Bakanlığın bu kapsamdaki bazı okul ve lojmanlar ile ilgili bilgilerden haberdar olmadığı kaydedildi.

Taşınmazlar ne durumda?

Öte yandan Eğitim Bakanlığı’na ait 28 taşınmazın kullanılmaz durumda olduğu veya tamir istediği ortaya çıkarken,  bazı taşınmazların ise köylüler tarafından mandıra veya depo olarak kullanılmasının önlemediği tespit edildi.

Bakanlığın 23 taşınmaz ile ilgili ne kadar süredir boş olduğunu bilmediğini, 71 taşınmaz ile ilgili yeterli ve/veya hiç bilgi bulunmadığı, 36 taşınmazın öğretmenler tarafından lojman olarak kullanıldığı, 48 taşınmazın sosyal kültürel ve eğitim amaçlı kullanıldığı dile getirildi.

---------------------------------------------------------------------------

“Veri tabanı tam ve güncel değil”

Bakanlıkların taşınmaz mal yönetimi ile ilgili yazılı bir stratejisi bulunmadığı raporda yer alırken, buna yönelik olarak ilgili bakanlıklarda iyi işleyen bir sistem oluşturulmadığı tespit edildi.

Denetim sırasında hiçbir bakanlıkta taşınmaz mal yönetimi ile ilgili tüm faaliyetlerin yürütülebileceği iyi işleyen bir sistem oluşturulmadığı ortaya çıkarken,  taşınmaz malların kaydı, kontrolü ve takibi için bir birim kurulmadığı veya bir personel görevlendirilmediği de belirlendi.

Ayrıca Maliye Bakanlığı ve ona bağlı Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi taşınmaz mal yönetim sorumluluğunu tam olarak yerine getirmediği ifade edildi.

Tapuda devletin taşınmaz mallarıyla ilgili veri tabanı tam ve güncel olmadığı vurgulanırken, taşınmaz malların değeri mali tablolara doğru yansıtılmadığı kaydedildi.

Ayrıca rapora; devlette taşınmaz mal bilgilerinin izlenebilmesine yönelik sistem bulunmadığı, devletin daire ihtiyaçları için icar edilecek binalar ile ilgili Bakanlar Kurulu Kararında belirlenen prensiplere tam olarak uyulmadığı yansıdı.

Okul ve lojmanların yönetimi…

Eğitim Bakanlığı’nın taşınmaz malları içerisindeki okul ve lojmanların yönetiminin etkinliği ve verimliliğine yönelik yapılan değerlendirmeler raporda yer buldu.

Rapora yansıyan bulgular şöyle: ‘MEB’in taşınmaz malların yönetimi ile ilgili yazılı bir stratejisi bulunmuyor.

Bakanlık, taşınmaz malların yönetimi ile ilgili konulara öncelik verilmiyor. Bakanlıkta, taşınmaz mal yönetimi ile ilgili iyi işleyen bir sistem bulunmuyor.  Taşınmaz mal bilgilerinin düzgün bir şekilde dosyalanmıyor, raporlanmıyor. Bazı dosyalarda kapalı okul ve lojmanlarla ilgili tam ve güncel bilgileri bulunmuyor. Bazı okul ve lojmanlara ilişkin hiç dosya bulunmuyor. MEB taşınmaz mallarının mülkiyeti, kullanımı veya yönetimi hakkında yeterli bilgiye sahip değildir’

Öneriler

Raporda, önerilere de yer verildi. Taşınmaz malların iyi yönetilebilmesi için amaç ve hedeflerin belirlenmesi, taşınmaz malların değerinin ve envanterinin çıkarılması için çalışma başlatılması yönündeki öneriler raporda yer aldı.

Devletin kiraya aldığı taşınmaz mallar ile ilgili tam ve güncel kayıtların tutulması, Milli Eğitim Bakanlığı’nın taşınmaz mallarını iyi yönetebilmesi için gerekli adımları atması da önerilerde yer buldu.

Fotoğraf: Arşiv