Kıbrıslı Türk Lider Derviş Eroğlu ile Kıbrıslı Rum Lider Nikos Anastasiadis’in, mutabık kalınan ortak açıklama metnini resmileştirdikleri önceki günkü görüşme, görüşmenin perde arkası, Kıbrıs Rum siyasi partilerinin ilk tepkileriyle ilgili haberler Kıbrıs Rum gazetelerinde geniş yer buldu.

Fileleftheros haberini “Anlaşmazlıkla Başladılar... Eroğlu Ortak Açıklamayla İlgili Kendi Sürümünü Ortaya Koyarak Tepki Çekti... 8’inci Paragraf Boş Kaldı” başlığıyla manşete çekti.

Gazete Eroğlu’nun önceki günkü ilk görüşmede, ortak açıklamaya kendi ‘tercümesini’ getirerek her şeyin müzakere edilebilirdir olduğu tezini ortaya koyduğunu ancak Kıbrıs Rum tarafının, bu ifadenin ‘taahhüdün gözden geçirilmesi olacağı’ iddiasıyla tepki gösterdiğini, bunun üzerine Eroğlu’nun metne bağlılık belirttiğini yazdı. Otak açıklama metninin 8’inci paragrafının tamamlanması sırasında da anlaşmazlık çıktığını belirten gazete, Kıbrıslı Türk müzakereci Kudret Özersay, Kıbrıslı Rum müzakereci Mavroyannis ve Atina ile Ankara’ya yapacakları seyahatlerle ilgili bu paragrafın metinde yer almadığını kaydetti. Kıbrıs Rum tarafının, başlıkların paralel görüşülmesini savunduğunu ancak Kıbrıs Türk tarafının buna karşı çıktığını, örneğin toprak meselesinin en son görüşüleceğine vurgu yaptığını kaydeden gazete şu ifadeleri kullandı: “Kıbrıs Rum tarafı başlıkların paralel müzakere edilmesini savunuyor. Bu tezi önceki gün Brüksel’de Yunanistan Dışişleri Bakanı Evangelos Venizelos ve Türk Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu da tekrarladı. Derviş Eroğlu bu usule itiraz ederek farklı bir yaklaşım istiyor. Dün ilk başta, aleni olarak da, geçmişte yaptığı önerilerin müzakere masasında bulunduğunu söyledi. , ortak açıklamanın net görüntüsünün ötesinde, prosedüre iki devletle ilgili malum tezlerini yüklediği anlamına geliyor. Toprak başlığının en son görüşüleceğini söyledi ve ‘bütün konular görüşüldükten sonra toprak da görüşülmeli. Bütün başlıklar görüşüldükten sonra harita ve toprak da gündeme gelebilir’ ifadelerini kullandı.”

Anastasiadis: “Her iki liderin arzusu da karşılıklı saygı ve anlayış içerisinde çözüme varmaktır”

Fileleftheros’a göre Anastasiadis, görüşmenin ardından Kıbrıs Rum Başkanlık Köşkü’nde yaptığı açıklamada, ortak açıklamanın temel çözüm ilkelerinin çerçevesini çizdiği ancak bunun nihai çözüm değil, arzu edilen hedefe varmak için meşakkatli çabanın başlangıcı olduğunu söyledi, Kıbrıs Rum siyaset dünyasını birlik olmaya çağırdı. Anastasiadis “Her iki toplumun liderinin de arzusu –en azından bugün de ortaya konulduğu üzere- karşılıklı saygı ve karşılıklı anlayış içerisinde bugünkü kabul edilemez duruma son verecek ve bütün vatandaşların insan haklarına saygıyla birlikte var olma şartlarını yaratacak çağdaş bir Avrupa devletinde yaşamamızı gündeme getirecek bir çözüme varmamızdır” ifadesini kullandı.

Obama’dan dinamik müdahale...

Politis ise manşet haberine “Amerikalılar Kıbrıs Sorununda Katalizör Rol İstiyor... Amerikan Başkanı Barack Obama’dan Dinamik Müdahale... Maraş Konusu da Masada... Ve Ankara’ya Gerilimden Kaçınma Uyarısı” başlığını attı.

Amerikalıların, Eroğlu-Anastasiadis görüşmesiyle başlayan yeni çabaya kendi damgalarını, kararlılıkla vurduklarını belirten gazete ABD Başkanı Barack Obama’nın prosedüre destek belirttiği genel açıklamasının ötesinde müzakere masasına Maraş konusunu da koyduğunu yazdı.

Gazete Obama’nın önceki günkü açıklamasının özellikle şu bölümlerini öne çıkararak okurlarına aktardı:
“Geniş açıklamasında, Amerikan Başkanı ve Amerikan hükümetinin Başkan Anastasiadis’in ‘taraflarca uzlaşılıp uygulandığında Kıbrıs Türk ve Rum toplumları arasında işbirliği geliştirip çözüm çabalarına inanç sağlanması olanağına sahip olan cesur ve yeni güven yaratıcı önlemler ve diğer yapıcı öneriler paketine’ desteğini açıkladı. Maraş’a ismen değindiği açıklamasına, ABD’nin bütün çabaya aktif müdahiliyeti taahhüdü eşlik etti. Obama ‘ABD, iki toplum tarafından mutabakat sağlandığında Maraş bölgesinin yeniden canlandırılması da dâhil, çözüm müzakerelerini takviye için olası inisiyatifleri araştırmak üzere bütün müdahillerle diplomasiye girecek’ dedi.”

Gazete Obama’nın ABD’nin Güney Kıbrıs’ın “egemenlik haklarını” kullanmasına destek belirtirken dolaylı yoldan da Türkiye’ye “tehdit veya diğer faaliyetlerden veya gerilimi tırmandıracak açıklamalardan kaçınması gerektiği” uyarısında bulunduğunu yazdı.

Adil paylaşım…

Politis’in haberine göre doğal gaz ve petrol yataklarının değerlendirilmesine de değinen Obama, kapsamlı bir çözüm çerçevesinde iki toplum arasında adil paylaşılması gerektiği tezini yineledi.

Gazete Eroğlu ve Anastasiadis’in ilk görüşmeleriyle ilgili haberini ise “İlk Görüşme Prosedürel... Müzakereler Perşembe veya Cuma Günü Başlıyor... Prensipte Olumlu Atmosfer” başlığıyla aktardı.

Gazete ortak açıklama metnini imzalamakla yetinen liderlerin görüşmesinin oldukça iyi bir havada gerçekleşmiş göründüğünü, müzakerelerin usulü ve gündemini Özersay ile Mavroyannis’in görüşeceğini yazdı.
Görüşmenin olumlu ve hatta neredeyse iyimser bir havada gerçekleştiğini ve tarafların belki ilk defa ortak açıklama metnindeki kelimeler konusunda düştükleri çıkmazdan aylar sonra ilk kez sonuca varma çabasına odaklandıkları yorumunu yapan gazete, edindiği bilgilere dayanarak Özersay ve Mavroyannis’in usul ve gündemi belirlemek üzere Perşembe veya Cuma günü bir araya geleceğini kaydetti.

Eroğlu ve Anastasiadis’in heyet üyeleri

Gazete önceki günkü görüşmede liderlere eşlik eden heyet üyelerini okurlarına şöyle aktardı:
“Anastasiadis’in yanında Müzakereci Andreas Mavroyannis, Diplomatik Büro Şefi Hristos Hristodulidis, Rum Ulusal Konseyi sekreteri Pandelis Pandelidis, Mavroyannis’in ofisinden Polis Yoannu ve Adrianos Kiriakidis ile Hukuk Dairesi’nden Nikolas Kiriaku vardı. Eroğlu’nun heyetinde Kudret Özersay, Danışman Güner Onar, Gülfem Sevgili, mülkiyet konusu uzmanı Erdem Hoca, hukukçu Oğuzhan Hasipoğlu, Halkla İlişkiler Sorumlusu Ayşe Balcıoğlu ve tercüman Özlem İnce hazır bulundu”

ABD, BM’yle çatışmadan gayrı resmi yardımcılık rolü oynayacak

Simerini manşet haberini “Yeni Prosedüre Amerikan Mührü... Amerikalılar Gayrı Resmi Yardımcı Rolüyle Müzakerelerde” başlığıyla aktardı.
ABD’nin Kıbrıs sorununda başlayan yeni müzakere turunda aktif rol oynamakta kararlı olduğunu ve çözüm iradesini her şekilde gösterdiğini belirten gazete bu çerçevede BM ile çatışmaya girmeden, gayrı resmi yardımcı bir rol üstlenerek gerekli gördüğü zaman harekete geçecek göründüğünü yazdı.

Gazete görüşmenin, bir miktar öze değinilse de prosedürel nitelikte olduğuna işaret etti ve özetle şunları yazdı:
“Gazetemizin edindiği bilgilere göre kapalı kapılar ardındaki görüşmede önceden hazırlanılan bir açıklamanın taraflarca okunmasıyla ve oldukça iyi bir havada gerçekleşen nezaket görüşmesiyle başladı. Ardından Buttenheim öyle veya böyle çok önceden hazırlanmış ve taraflardan hiçbirinin ciddi bir itirazı bulunmayan ortak açıklamayı okudu.

Ortak açıklama taslağında var olan ancak nihai metne girmeyen 8’inci paragrafla ilgili gazetemize ulaşan bilgi, Türk tarafının bu paragrafa müzakerecilerin karşılıklı ziyaretleri, kamuoyu ve müzakerelerin usulüyle ilgili bazı noktalar eklenmesi görüşü işitildi. Ancak bu ifadelerin halen metnin diğer maddelerinde yer almasından dolayı, ılımlı bir tartışmanın ardından, o paragrafın olmamasına karar verildi.
Aynı bilgilere göre Başkan Anastasiadis de güven yaratıcı önlemler konusunu gündeme getirdi ancak geniş ölçekte ve vurgulu değil.” TAK