YENİDÜZEN (Özel)

Güney Kıbrıs’ta NOVERNA tarafından gerçekleştirilen ankette, Kıbrıslı Rumların Kıbrıs sorunu ile ilgili düşünceleri, tavırları, tercihleri ve korkuları soruldu. 1012 kişi ile yapılan anket 29 Temmuz – 12 Ağustos tarihleri arasında gerçekleştirildi.
Ankette elde edilen sonuçlara göre, Kıbrıslı Türklerdeki lider değişimi, Kıbrıslı Rumların da tavırlarında değişikliğe sebep oldu. Ankete katılanlar, müzakerelerde sonuç getirebilecek bir ivme kazanıldığına inanıyor. Çoğunluk, federasyon çerçevesinde,  ‘onurlu uzlaşma’nın kabul edilebileceğini belirtti. Geçmişe kıyasla, ilk kez referandum ve çözüm ile ilgili olumlu bir eğilim bulunuyor. Yine de ankete katılanların çoğunluğu, kesin görüş belirtmeden önce, çözüm önerilerini görmek istiyor.
Ankete verilen yanıtlar, çözümün bölümlerine göre değişim göstermekte ama genelde adil uzlaşmaya doğru eğilim var. İnsanların artık siyasi partilerin görüşlerine göre hareket etmediği ve siyasi partilerden uzaklaştığı görülüyor.

Sonuçlar
Kıbrıslı Rumların Kıbrıs sorununa ve müzakerelere karşı ilgisi yeniden canlandı.
Geçmişteki anketlere göre, iyimser düşünenler arasında artış var, %52 iyimser, %47 kötümser.
Çoğunluğun görüşü; “Şimdi onurlu bir uzlaşının zamanıdır” yönünde. Olası referandumda esas ikilem, federasyon mu, bölünme mi.

Çözümün içeriği
Bugün tartışılan federasyona destek %30, karşı olanlar ise %28, %30 ise federasyonun ne olduğunu bilmiyor.
%74 çoğunluk, müzakerelerin anlaşma ve referandum ile sonuçlanacağına inanıyor.
%69 çoğunluk, müzakerelerin anlaşma ve referandum ile sonuçlamasını istiyor. Böyle bir gelişmeye karşı olanlar ise sadece %9.
Olası referandumda “evet” oyu kullanacak olanlar %30,  “Hayır” diyecek olanlar ise %26. %40 çoğunluk (evet veya hayır oyu kullanma olasılıkları eşit) ise kararsız. Geçmiş yıllardaki anketlere göre, net bir şekilde “HAYIR” oyunda düşüş olduğu gözlemlenmekte. (2012 yılında olası çözüme hayır diyenlerin oranı %51’idi).
%68 çoğunluk, iki devletli çözümü reddediyor. Mevcut statükoyu reddedenlerin oranı ise %60.   
Ankete katılanların ilk tercihi  %43 ile tek devlet yapısı, ikinci tercih ise %34 ile güçlü merkez yönetime sahip federasyon. Federasyonun, güçlü merkez yönetimi ile bağlantılı olması hayır tercihlerini %22'ye düşüyor.

“YERLEŞİKLER” konusu; Çoğunluk, belirli kategoride olanların adaya yaşamaya devam etmeye hakkı olduğunu düşünüyor.

MÜLKİYET konusu; Ezici çoğunluk iade, takas ve tazminattan oluşması gerektiği konusunda hemfikir.
Yerleşim serbestliği ve sınırsız mülkiyet ezici çoğunluğun tercihi.

GARANTİLER konusu; Bir kısım garantör devletlerin hiç olmaması, çoğunluk ise garantörlüğün Avrupa Birliği kapsamında olması gerektiğini düşünüyor. Bunun dışındaki seçeneklerin kabulü çok düşük düzeyde.

TOPRAK konusu; Çoğunluk, 1974 göçmenlerinin Kıbrıs Rum idaresi altında geçecek bölgelere geri dönüşü mümkün kılan bir çözümü tercih ediyor.

ASKER: Ezici çoğunluk Türk askerlerinin derhal adadan ayrılmasını istiyor ancak bunun aşamalı da yapılmasını kabul ediyor.

DÖNÜŞÜMLÜ BAŞKANLIK konusu; Yoğun eleştirilere rağmen, dönüşümlü başkanlık ve başkanlık seçimlerinde çapraz oy kullanılmasını destekleyenler, reddedenlerden fazla.

MÜLKLERİN KULLANIMI: Esas mülk olarak kullanacak olanların (Kıbrıs Rum idaresi altında olsa bile) oranı sadece %25. Büyük çoğunluk başka yöntemler kullanmaktan yana, tazminat, takas, kiralama veya tatil evi olarak kullanmak gibi.

Diğer politik unsurlar
Kendilerini herhangi bir siyasi parti ile tanımlayanlarda düşüş var, ankete katılanların %43’ü bir siyasi parti ile bağlantılı olmadıklarını söylüyor. Sadece %12’lik bir kısım bir siyasi parti ile güçlü bağlantı ifade ediyor.
Siyasi partilere olan güvensizlik oy vermelerine de yansıyor. 1/3 (%34) oy kullanmaya gitmemeyi veya boş oy pusulası kullanmayı tercih ediyor. Bununla birlikte ankete katılanlar yüksek oranda kararsızlardan oluşuyor. (Karar vermedim %16, Hayır diyenler %18.2).
Oy kullanma niyetinde olanlar arasında DİSİ %33 ile önde, AKEL az bir farkla ikinci parti, üçüncü parti ise DİKO tercih ediliyor.

[Çeviri: Ülviye Akın UYSAL]