Ayşe GÜLER

Devlet Planlama Örgütü (DPÖ), Kıbrıs’ın kuzeyinde enerji tasarrufu yapılarak, yenilebilir enerji kaynaklarının kullanımının artırılması amacıyla 2016 ile 2023 yıllarını kapsayan 8 yıllık Enerji Verimliliği Strateji Belgesi hazırladı.

8 strateji ve 26 politikadan oluşan belgede, enerji verimliliğinde sonuç odaklı ve somut hedeflerle desteklenmiş politikanın belirlenmesi planlanırken, hedeflere ulaşmak için de yapılması zorunlu eylemlerin tanımlanması yapıldı.

Kamu kesimi, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının işbirliği çerçevesinde hareket etmesinin amaçlandığı yol haritası ile birlikte 2023 yılında GSYİH başına tüketilen enerji miktarının 2012 yılı değerine göre en az %20 azaltılması hedefleniyor.

Enerji verimliliğindeki hedefler arasında ülkedeki karbondioksit (CO2) emisyonunun 2012 yılına göre en az %10 daha azaltılarak, yenilenebilir enerji kaynaklarının birincil enerji üretiminin en az %10’ununu sağlaması da yer alıyor.

Devlet Planlama Örgütü Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, 1 yıllık süre içerisinde hazırlanan Enerji Verimliliği Strateji Belgesi’nde enerji tasarrufu yaparak, yenilebilir enerji kaynaklarının kullanımının artırılmasının hedeflendiğini aktardı.

YENİDÜZEN’e bilgi veren Muhtaroğlu, oluşturulan hedeflerin uygulanmasının Tarım Bakanlığı tarafından kontrol edileceğini, her kurumun kendisine verilen eylem planını hayata geçireceğini söyledi.

Stratejiler 8 başlıkta toplandı…

Bu yıl başlayarak, 2023 yılına kadar planlanan hedeflerin yer aldığı belgede, ‘stratejiler’ 8 ayrı başlıkta toplandı.

Yapılan planlamada enerji verimliliğini destekleyecek kurumsal yapının güçlendirilmesine vurgu yapılırken,  bu konuda bilinç ve farkındalık kampanyalarının sürekliliğine değinildi.

Elektrik üretim, iletim ve dağıtımında verimliliği artırmak, enerji kayıplarını ve zararlı emisyonları azaltmak da belirlenen stratejiler arasında yer aldı.

Stratejilerde, binaların enerji verimliliğinin sağlanmasının yanı sıra motorlu taşıtların birim fosil yakıt tüketimini azaltmak, toplu taşıma payını artırmak ve şehir içi ulaşımda gereksiz yakıt sarfiyatını önlemek gerektiğine de değinildi.

DPÖ tarafından belirlenen stratejilerde; sanayi, tarım ve hizmetler sektörlerinde enerji yoğunluğunu ve enerji kayıplarını azaltmak gerektiğine işaret edilirken, teknik eğitimlerle enerji verimliliğinde bilgi akışını ve gelişimi sağlamak; kamu ve özel sektörde uzmanlar yetiştirmek gerektiği de ifade edildi.

Bununla birlikte aydınlatma, su pompalama, beyaz eşya gibi sektörler arası büyük etkisi olan ürünlerde enerji verimliliğini sağlamanın da önemine vurgu yapıldı.

Enerji Verimliliği Üst Kurulu oluşturulacak

Enerji verimliliğini destekleyecek kurumsal yapının güçlendirilmesi hedefiyle Şubat 2017’de Enerji Verimliliği Üst Kurulu’nun oluşturulması planlanıyor.

Hayata geçecek kurul ile enerji verimliliği çalışmalarını tek bir çatı altında toplayarak, bu alanda faaliyet gösterecek kurum ve kuruluşların enerji verimliliği çalışmalarının yönlendirilmesi hedefleniyor.

Öte yandan enerji verimliliği sağlamaya yönelik yasal alt yapının oluşturulması amacıyla ise Mart 2018 tarihinde Enerji Verimliliği Yasası ve ilgili tüzüklerin oluşturulması da planlanıyor.

Bununla birlikte enerji verimliliği uygulamaları için farklı sektörlere yönelik politika ve uygulamalar arasında koordinasyon sağlanması ve işbirliklerinin güçlendirilmesi için ise hedef olarak Mart 2019 tarihi belirlendi.

Enerji verimliliği takibi: Mart 2020

Hazırlanan belge ile enerji verimliliğinin takibine yönelik olarak veri toplama, saklama ve ulaşma altyapısının oluşturulmasının ise Mart 2020’ye kadar sağlanması planlanıyor.

Ayrıca, ülkedeki enerji verimliliğinin diğer ülkeler ile ve önceki yıllara göre izlenmesinin ise 2020’den itibaren her yıl yapılması da hedefleniyor.

AR-GE çalışmaları desteklenecek

Kuzey Kıbrıs şartlarına uygun enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynakları alanlarındaki ürünlerin araştırılmasına yönelik AR-GE çalışmalarının desteklenmesi için ise Mart 2020 tarihi hedefleniyor.

Enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynakları alanlarında; öncelikli teknolojilerde kamu-özel işbirliği ile yatırımcıların teşvik edilmesi için finans mekanizmalarının da Aralık 2020’ye kadar oluşturulması planlanıyor.

----------------------------------------------------------------

Zararlı baca gaz emisyonları azaltılacak

Mart 2017’de ise enerji santrallarinin zararlı baca gaz emisyonlarının azaltılması planlanırken, ayrıca Ocak 2017’de de yenilenebilir enerji ve dağıtık üretim ile enerji üretimini artırarak, bina üstü Güneş Enerjisi PV Elektrik üretiminin şebekeye bağlanmasında yeni teknolojinin kullanılması hedefleniyor.

Tüm sayaçlar akıllı sayaçlarla değiştirilecek

2018 yılına kadar elektrik üretim, iletim ve dağıtımında gerekli tedbirleri alarak bu alanlarda enerji verimliliğini artırmak amaçlanıyor.

Buna göre, atık ısı geri kazanımı yöntemi ile elektrik üretimdeki verimliliğinin artırılması için Aralık 2018 tarihi hedef konurken, kombine ısı güç sistemlerinin özendirilmesi için de hedef Aralık 2020 olarak belirlendi.

Ana iletim hatlarının tamamının 154kV seviyesine yükseltilerek iletimdeki verimliliğinin sağlanması ve sistem stabilitesinin sağlanmasında Aralık 2020 tarihi hedefleniyor.

Öte yandan Şubat 2016’da tüm sayaçların akıllı sayaçlar ile değiştirilmesi planlanıyor.

Enerji verimliliği yüksek taşıtlar yaygınlaştırılacak

Hedefler arasında enerji verimliliği yüksek taşıtların yaygınlaştırılması için mevzuat geliştirilmesi için Ocak 2019 tarihi hedef olarak belirlendi.

Öte yandan emisyon seviyesi düşük, çevre dostu alternatif enerji arabalarının da Ocak 2020’de kullanılması planlanıyor.

Yayalar ve bisiklet kullanıcıları için güvenli yol ulaşımının kurulması Aralık 2019, Ulaşımda toplu taşımacılığın tercih edilmesini sağlayacak uygulamalar Aralık 2018, Sanayi sektöründe enerji verimliliğinin desteklenmesi için ise Ocak 2020 hedefleniyor.

Öte yandan 2018 yılında iç ve dış aydınlatmada enerji verimliliğinin artırılması, su motorları ve pompalarda teknolojik uygulamaların geliştirilmesi, verimin artırılması ve kısa vadede enerji kazanımı sağlanması, beyaz eşya ve elektronik aletlerde enerji verimliliği yüksek ürün sınıflarının ithal edilmesinin de sağlanması hedefleniyor.

-------------------------------------------------------------------------

DPÖ Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu: “Hedef; enerji tasarrufu yapmak’

Devlet Planlama Örgütü Müsteşarı Ödül Muhtaroğlu, 1 yıllık süre içerisinde hazırlanan Enerji Verimliliği Strateji Belgesi’nde enerji tasarrufu yaparak, yenilebilir enerji kaynaklarının kullanımının artırılmasının hedeflendiğini aktardı.

Muhtaroğlu, hedeflere ulaşabilmek için 8 strateji ve 26 politikanın belirlendiğini dile getirerek, bu doğrultuda 28 kuruma görev verildiğini ifade etti.

Kuzey Kıbrıs’ta GSYİH başına tüketilen enerji miktarının 2012 yılı değerine göre en az %20 azaltılarak, karbondioksit emisyonunun 2012 yılına göre en az %10 daha az olmasının planlandığını kaydeden Muhtaroğlu, yenilenebilir enerji kaynaklarının birincil enerji üretiminin en az %10’unun sağlamasının hedeflendiğini söyledi.

“Belge, Bakanlar Kurulu’ndan geçti…”

Muhtaroğlu, Bakanlar Kurulu’ndan geçen Enerji Verimliliği Strateji Belgesi’nin hazırlanması için 10 kişiden oluşan bir komitenin çalışma yürüttüğünü aktardı.

Ayrıca Muhtaroğlu, sivil toplum örgütleri, akademisyenler ve kamudan da temsilcilerin yer aldığı komite çalışmalarından oluşturulan belgedeki hedeflerin uygulanmasının da Tarım Bakanlığı tarafından kontrol edileceğini de sözlerine ekledi.