Üstün zekalı çocuklar nasıl tespit edilir? Ya da üstün zekalı çocukların belirtileri nelerdir? Psikologlar, nöropsikologlar, pedagoglarlara göre, çocuğunuzun üstün zekalı olup olmadığını belirleyebilecek bazı kriterler var… 

Üstün zekâlı olma kavramı son derece tartışmalı.

Bir yanda nörobilimciler ve nöropsikologlar sadece ortalamanın üzerinde bir IQ'ya (intelligence quotient - zekâ katsayısı) sahip olan çocukların üstün zekâlı olarak görülebileceğini söylerken diğer yanda pedagoglar ya da spor hocaları üstün zekâlı ya da yetenekli olma kavramının birçok alanda beceri ve yetenek gösteren çocukları da kapsaması ve çok daha geniş tutulması gerektiği görüşünde.

Yine de IQ testine giren ve 97'nin üzerinde bir sonuç alan çocukların üstün zekâlı olarak kabul edilmesi yönünde genel bir uzlaşı var.

Üstün zeka belirtileri

Öncekikle her ne kadar iyi bir ön haberci olarak kabul edilse de bir çocuğun erken olgunlaşması üstün zekâlı olduğu anlamına gelmiyor.

Bu ancak çocuğun entelektüel kapasitesini ölçmeyi amaçlayan IQ testi dahil bir dizi testten sonra ancak tespit edilebiliyor.

Ölçüm psikologlar, nöropsikologlar, pedagoglar gibi uzmanlar tarafından yapılıyor.

Yine de bir çocuğun üstün zekâlı olduğuna işaret edebilecek bazı karakteristik özellikler de var:

• Keskin bir merak
• Yaşının ötesinde bir kelime haznesi
• Öğrenmede kolaylık ve yüksek entelektüel potansiyel
• Çabuk muhakeme
• Liderlik, kendine güven
• Muhteşem bir hafıza
• Yaratıcılık
• Fikirlere adapte olma ya da değiştirme yeteneği
• Bilgili gözlemler
• Hedefe ulaşmada kararlılık.

Üstün zekâlı olduğu tespit edilemeyen çocuklar okula ilgilerini kaybedebiliyor ve davranış sorunları sergileyebiliyorlar.

Nörobilimci Dr. Fabiano de Abreu, ''Yeterince stimüle edilemedikleri için okulda iyi notlar alamayan çok fazla üstün zekâlı çocuk var. Bazen tekrara dayalı öğretim metodları ya da sınıf yapısı bu gibi çocukları rahatsız ediyor ve yeteneklerini ilerletemiyorlar'' diyor.

Birçok ülke gibi Brezilya'da da üstün zekâlı çocukların resmen kategorize edildiği bir sistem bulunmuyor.

Çoğunlukla bu çocukların yetenekleri aileleri, okuldaki öğretmenleri ya da arkadaşları tarafından fark ediliyor.

Dolayısıyla üstün zekâlı çocuk sayısının resmi verilerin çok daha üzerinde olduğu sanılıyor.

Sanat, spor, akademik derece: Hepsi üstün zekâyla bağlantılı mı?

Brezilya Üstün Zekâ Konseyi'ne göre bu tür insanlar iki gruba ayrılıyor. Birincisi iyi notlar alan ve bilimsel verileri öğrenmekte çok başarılı olan "akademik" grup. Diğer grubun ismi ise "yaratıcı ve/veya üretken".

Psikolog Priscila Zaia, ''Birinin üstün zekâlı kabul edilebilmesi için duygusal ve sosyal açılardan da bazı özellikleri sergiliyor olması gerek. Bu tür insanlar çok daha hassas ve empatik olurlar, adalet duyguları çok yüksektir, çok gözlemcidirler ve ayrıntılara dikkat ederler'' diyor ve ekliyor:

''Ayrıca entelektüel alanın dışında müzik, spor, sanat ya da dansta da görülen yetenekler olabilir.''