Meltem SONAY

Kooperatif Merkez Bankası ve iştiraklerinde çalışanların aynı zamanda ‘Sosyal Sigortalar’dan da maaş alması ‘mercek altına’ alındı…

CTP-BG İskele Milletvekili Biray Hamzaoğulları’nın Meclis’te ‘sorusu’ ile başlayan, Meclis Başkanı Sibel Siber’in konuyu ilerletmesi ile Başsavcılık’tan alınan ‘ödemeler yasal değil’ görüşü ışığında ‘Sayıştaylığa’ taşınan ‘çifte maaş’ konusunda gözler Sayıştaylık Raporu’nda, ardından da Hükümet’in izleyeceği yolda.

2007 yılında yasa değişmişti…

2007 yılında Emeklilik Yasası’nda yapılan değişiklikle Devletin yönetiminde faaliyet gösteren kurumlarda emeklilik maaşının duracağı hükmünün Kooperatifi de kapsamasına rağmen, emekli Kooperatif çalışanlarına çifte maaş ödenmeye devam etti.

CTP Milletvekili Biray Hamzaoğlulları, 8 yıldır hem emeklilik hem de aylık maaş alan Kooperatif çalışanlarının Sosyal Sigortalara yıllık maliyetinin ise 8 milyon TL civarında olduğu tespitini de paylaşmıştı.

Başsavcılık görüşü, Kooperatif çalışanlarının emeklilik maaşlarının durdurulması gerektiği yönünde olduğu gibi, Kooperatif çalışanlarının 2007’den sonra aldıkları emeklilik maaşının yasal olmadığın da belirtildi.

Konuyla ilgili bir gazetenin sorularını yanıtlayan KOOP-SEN Başkanı Mehmet Ali Güröz ise, KOOPBANK’ın kamu kuruluşu veya Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) olmadığını ve tamamen özerk olduğunu vurgulamış, Çalışanların emekli maaşlarının kesilmesi halinde en sert eylemlerle karşılık vereceklerini belirtmişti.

Başsavcılık ‘Emeklilik Yasası Kooperatifleri de kapsıyor’ dedi…

Başsavcılık ilgili görüşünde; Emeklilik Yasası’nın bahse konu değişikliklerden sonraki son halinin ‘Kooperatifleri de kapsadığını’ ve kamuda ve diğer tüm kamu nitelikli kuruluşlarda olduğu gibi, çalışma hayatı devam eden kooperatif çalışanlarının da emeklilik maaşlarının durması gerektiğini işaret etti.

Maaşlar kesilip ‘geriye dönük ödeme’ talep edilebilir…

Başsavcılığın ‘Ödemeler yasal değil’ görüşü ışığında, Emeklilik Yasası uyarınca Kooperatif Merkez Bankası ve iştiraklerinde çalışıp ‘çifte maaş’ alanların, Sosyal Sigorta maaşı kesilebilir.

Bu çalışanların maaşlarının kesilebileceği gibi, 2007’den bu yana aldıkları maaşların da ‘geriye dönük’ talep edilebileceği de elde edilen bilgiler arasında.

100-110 civarında kooperatif çalışanının aynı zamanda Sosyal Sigortalar emeklisi olduğunu ve bunun Sosyal Sigortalar Dairesi’ni aşağı yukarı yıllık 8 milyon TL zarara uğrattığı da iddialar arasında.

Meclis Başkanı Siber: “Başsavcılık bize yasal olmadığını bildirdi”

Cumhuriyet Meclisi Başkanı Dr. Sibel Siber, Meclis’in ‘denetim görevi’ni yerine getirdiğine vurgu yaparken, “Meclis, yürütmeyi denetler ve yürütmeden gelen yanıtları da kabullenmek zorunda değildir. Meclis’in ‘Hukuk Danışmanı’ Başsavcılıktır” dedi, Başsavcılığın konuyla ilgili verdiği görüşte, ‘yapılan ödemelerin yasal olmadığını’ bildirdiğini kaydetti.

CTP Milletvekili Biray Hamzaoğlulları’nın Meclis’e sunduğu yazılı soruya gelen yazılı yanıttın tatmin olmadığını ve Meclis’ten konunun ‘ileriye götürülmesini’ talep ettiğin anımsatan Başkan Siber, “Ben de ileriye götürdüm, Hukuk Danışmanımız Başsavcılık’tan görüş istedim” dedi.

Konunun şu anda Sayıştaylık’ta olduğunu belirten Dr. Sibel Siber, Sayıştaylığın Kooperatif Şirketler Mukayyitliği’nden bu durumda kaç kişi olduğuna ilişkin bilgi talep ettiğini ve yanıtın beklendiğini kaydetti.

“Yasa neyse o uygulanacak” diyen Siber, Başsavcılığın görüşünün açık olduğuna işaret etti, “Yasa yanlışsa düzeltilir, yasaya uymak zorundayız” şeklinde konuştu.

Biray Hamzaoğulları Meclis’te sormuştu… ‘Neden iki maaş alıyorlar?

CTP Milletvekilleri Biray Hamzaoğulları, Cumhuriyet Meclisi’nde sunduğu soruda ‘devletten emekli olup da KOOPBANK’ta istihdam edilenlere Emeklilik Yasası’nda öngörüldüğü şekilde emeklilik maaşları durduruldu mu?’ diye sormuştu.

Bunun üzerine Başbakanlık, Kooperatif Şirketler Mukayyitliği’nden bilgi almış ve alınan yanıt da 5 Kasım 2015’te Meclis’te okunmuştu.

Mukayyitlik, Kooperatifler’in devlet kapsamında değerlendirilemeyeceği yönünde yanıt vermiş ve Emeklilik Yasası’nda değişiklik yapılarak Kooperatiflerin devlet kurumlarının dışında bırakıldığını ancak 6 Aralık 2007 yılında ise 71/2003 sayılı bu kararın iptal edildiğini hatırlatmıştı. Yani 2003’te Kooperatifleri devlet kurumları dışında bırakan karar, 2007’de iptal edilmişti.

Biray Hamzaoğluları, Meclis Başkanlığı’nın konuyu ileriye götürerek hukuki görüş almasını talep etti.

Bunun üzerine Meclis konuyu ileriye götürdü, 16 Kasım 2015’te Başsavcılık’a yazı göndererek hukuki görüş alındı.

Başsavcılık ise 23 Kasım 2015’te Devletin yönetiminde faaliyet gösteren kurumlarda emeklilik maaşının duracağı hükmünün Kooperatifi de kapsadığı yönünde görüş vermişti.

-------------------------------------------------------------------

YASA NE DİYOR?

Emeklilik Yasası’nın 28. maddesi, devlet, kamu iştiraklerinden, devlet yönetiminde veya denetiminde faaliyet gösteren kurum ve kuruşlardan emeklilik kuralları çerçevesinde emeklilik maaşı/yaşlılık aylığı alan herhangi bir kişinin, görevinden ayrılacağı tarihe kadar emeklilik maaşı/yaşlılık aylığının durdurulacağına işaret ediyor.

Emeklilik Maaşının Duracağı Haller
23/2002
71/2003
98/2007

28. Devlet bütçesinden, Emekli Sandığı Fonundan, Sosyal Sigortalar Fonundan, kamu tüzel kişiliklerinin bütçelerinden, kamu kuruluşlarından, yerel kuruluşların bütçelerinden,  en az %10 (yüzde on) oranında Devlet ve kamu iştiraklerinden, kamu iktisadi teşebbüslerinden, döner sermayeli kurum ve kuruluşlardan, katma bütçeli kurum ve kuruluşlardan, Devletin yönetiminde veya denetiminde faaliyet gösteren kurum ve kuruluşlardan,  Vakıflar ve Vakıflar İdaresinden, Merkez Bankasından, Kalkınma Bankasından ve belediye birliklerinden, bu Yasa kuralları çerçevesinde veya bu Yasa kuralları esas alınarak bağlı oldukları özel emeklilik kuralları çerçevesinde emeklilik maaşı/yaşlılık aylığı alan herhangi bir kişinin, bu madde kapsamında bulunan herhangi bir göreve kimin tarafından ve hangi şekilde atandığına veya görevlendirildiğine bakılmaksızın, doğrudan doğruya veya gönderme yoluyla herhangi bir göreve atanması veya seçilmesi halinde, bu Yasa kuralları uyarınca veya kendi özel yasaları veya Dairelerin (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) yasalarında aksine kural bulunup bulunmadığına bakılmaksızın bu görevinden ayrılacağı tarihe kadar emeklilik maaşı/yaşlılık aylığı durdurulur.

----------------------------------------------------------------------

Anayasa Mahkemesi; ‘Anayasa’ya aykırı değil’ demişti

Kooperatif Merkez Bankası ve iştiraklerinde çalışanların aynı zamanda ‘Sosyal Sigortalar’dan da maaş alması ile ilgili Anayasa Mahkemesi’ne 2002 yılında intikal eden konunun kararı, davacı konumundaki kooperatif çalışanları sendikası lehine sonuçlanmamıştı.

Anayasa Mahkemesi’nin 2003 yılında konuyla ilgili verdiği bir de kararında, konunun kazanılmış bir hak olmadığı gibi, eşitlik ilkesini bozmadığı da öngörülmüştü.

Kooperatif Görevlileri Sendikası, (KOOP-SEN), ‘23/2002 sayılı Emeklilik (Değişiklik) Yasasının 8. maddesinin değiştirdiği esas Yasanın 28. maddesi ile aynı Yasanın Geçici 1 ve 3. maddelerinin Anayasanın 1, 8, 48(1), 55, 63 ve 121. maddelerine aykırı olup olmadığı’ konusunu Anayasa Mahkemesi’ne taşımıştı.

Kıbrıs Türk Kooperatif Merkez Bankası Ltd. ve Kooperatif Şti’lerinde çalışanların hak ve menfaatlerini koruyup yüceltmeyi amaçlayan Sendikanın, o dönemde bankada çalışan 628,  şirketlerde çalışan ise 35 üyesi bulunduğu da belirtilen dava kararında, 628 üyenin 76’sının Sosyal Sigortalardan yararlandığı kaydedilmişti.

Bu kişilerin 19.4.2002’de yürürlüğe giren 23/2002 sayılı Emeklilik Yasasından önce çalıştıkları iş yerinin maaşına ek olarak Sosyal Sigortalar’dan emekli maaşı, yaşlılık sigortası veya malüllük sigortası aldığı, yasanın geçmesiyle ikinci maaşlarının istihdam süresince durdurulduğu belirtilmişti. Davacı sendika, bu düzenlemenin Anayasaya aykırı olduğunu iddia ederek söz konusu yasa maddelerinin iptali için davayı açmıştı.

Anayasa Mahkemesi, dava konusu 23/2002 sayılı Emeklilik (Değişiklik) Yasasının 8. maddesinin ve/veya 8. madde ile değiştirilen Esas Yasanın 28. maddesi ile aynı Yasanın Geçici 1 ve 3. maddelerinin Anayasanın 1, 8, 48(1), 55, 63 ve 121. maddelerine aykırı olmadığına karar vermişti.

Anayasa Mahkemesi kararında, Yasama Meclisi’nin 23/2002 sayılı Yasayı yapmasına engel herhangi bir Anayasal kural olmadığını belirtirken, ‘Yasama Meclisi yasayı yapabileceği gibi değiştirme yetkisine de sahiptir. 

Bu durumda konuyu değerlendirmek ve uygun görmesi halinde yasa değişikliği yapmak Yasama Meclisinin takdirine kalmaktadır’ ifadelerinde de yer vermişti.

----------------------------------------------------------------------------

Sendika’dan ‘DEVLETİN TEK KURUŞU YOK’ tavrı!..

Kooperatif Görevlileri Sendikası (KOOP-SEN) Başkanı Mehmet Ali Güröz ise, devletin Kooperatif Merkez Bankası’nda (KOOPBANK) tek bir kuruşu bulunmadığını ve kurumun tamamen özerk olduğunu savundu.

Güroz’un basına yansıyan ifadeleri şöyleydi:
“Devletin bir kuruş yatırımı yok, aksine çok yüklü miktarda borcu var. Devlet bu borcunun taksitlerini hatta borcun faizini bile ödemezken, çalışanların maaşlarını soruşturuyorlar. Çalışanların emeklilik maaşlarına dokunurlarsa bu iş hem mahkemelik hem de eylemlik olacak, bankanın kapılarını kapatırız”.

KOOP-SEN Başkanı Mehmet Ali Güröz, KOOPBANK’ın kamu kuruluşu veya Kamu İktisadi Teşebbüsü (KİT) olmadığını ve tamamen özerk olduğunu vurgularken, geçmişte de KOOPBANK’ın bu durumunun tartışma konusunu olduğunu, konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıdıklarını ve Kooperatif’in devlet kuruluşu olmadığı kanaatine varıldığını ileri sürmüştü.

Çalışanların emekli maaşlarının kesilmesi halinde en sert eylemlerle karşılık vereceklerini belirten Güröz, finansal bir sektörde olduklarından eylemden hep kaçtıklarını ancak bu konuda eylem yoluna başvuracaklarını vurgulamıştı.

---------------------------------------------------------------------------

İçişleri ve Çalışma Bakanlığı adına İsmet Lisaniler: “Hukuk Dairesi’nin görüşü net”

İçişleri ve Çalışma Bakanlığı adına YENİDÜZEN’in sorularını yanıtlayan İsmet Lisaniler, 2007 yılının Aralık ayında, ‘Emeklilik Yasası’nda bir değişiklik yapılarak, 28. Madde’de ‘Emeklilik Maaşı’nın duracağı hallerin açıkça düzenlendiğini anımsattı.

Aynı değişikliğe ekli ‘geçici madde’ ile ‘çift maaş alanlara’ iki maaşlarından birini tercih etme hakkının tanındığına da işaret eden Lisaniler, etmeyenlerin 60 gün içerisinde ‘emeklilik maaşlarının’ durdurulmasını öngördüğünü de belirtti.

Değişiklik yasasının ardından Maliye Bakanlığı’nın yayınladığı genelge ile ilgili kurumlara ‘bu durumdaki çalışanlarını yasaya uygun hale getirme’ bildirimi yaptığını da belirten İsmet Lisaniler, o dönemde bu düzenlemenin ‘kapsadığı düşünülen tüm kurum- kuruluşlarda’ yapıldığını da anımsattı.

KOOP-SEN dava açtı… Uygulama durdu

Yasadaki bu değişikliğin ‘Devletin yönetiminde veya denetiminde faaliyet gösteren’ ifadesinin ‘kimi kapsadığı’ konusunda tartışmalar yaşandığına işaret eden Lisaniler, o dönemde KOOP-SEN’in, Kooperatif Merkez Bankası’nın bu kapsamda olmadığını savunarak dava açtığını hatırlattı.

Sosyal Sigortalar Dairesi’nin o dönemde Çalışma Bakanlığı’na danıştığını, Çalışma Bakanlığı’nın da ‘hukuksal problem çözülene kadar uygulamayı Kooperatif Merkez Bankası adına durdurma’ yoluna gittiğini kaydeden Lisaniler, “Konu orada kaldı. Uygulama durunca sendika da davasını geri çekti. Dava sonuçlanmadı” şeklinde konuştu.

Söz konusu 123 kişi…

O günden bu güne söz konusu kişilerin hem çalışıp hem de maaş almaya devam ettiğine işaret eden İsmet Lisaniler, CTP Milletvekili Biray Hamzaoğluları’nın sorusu, ardından da Meclis Başkanı’nın Başsavcılık’tan görüş talebini sürecini aktardı.

Başsavcılığın görüşünde Emeklilik Yasası’nın bahse konu değişikliklerden sonraki son halinin ‘Kooperatif Merkez Bankası’nı da kapsadığını ve maaşların durması gerektiğinin açıkça belirtildiğini kaydeden Lisaniler, şu anda bu durumda çalışmaya devam eden 123 kişi olduğunu açıkladı.