Didem MENTEŞ

‘Siyah İnci’ bu yıl üreticinin yüzünü güldürdü… Zeytin ve zeytinyağı üretiminde geçtiğimiz iki yıl hüsran yaşayan üreticiler, bu yıl üründe umduğunu buldu. YENİDÜZEN’e konuşan üreticiler, geçen yıl yağışların yetersiz kalması nedeniyle mahsulün yarı yarıya düştüğünü hatırlatarak, bu yılın daha bereketli geçtiğini dile getirdi.

Kimi üretici bazı bölgelerde yağışın etkili olmaması nedeniyle zeytinin az da olsa dalında kaldığını belirtirken kimi üretici de rekoltenin yüksek olduğunu ifade etti.

‘Güney’den zeytinyağı getirilip satılıyor’ iddiası
Zeytin mahsulünden memnun olan üreticiler, zeytinyağı üretiminin ise henüz beklenen noktaya ulaşmadığını ifade etti. Çok sayıda üretici ülkeye dönem dönem zeytinyağı ithal edildiğini ve bu durumun iç piyasayı etkilediğini belirterek, Güney Kıbrıs’tan da yasa dışı zeytinyağı getirilerek satışa sunulduğunu ileri sürdü.

İç piyasada zeytinyağının litresinin 18- 20 TL’ye satıldığını, Güney Kıbrıs’ta ise bu fiyatın 4 Euro olduğunu savunan üreticiler, zeytin ve zeytinyağı satışında ‘denetim ve kontrol’ eksikliğine dikkat çekti.

Bardak: “Hasılat daha iyi olacak”
YENİDÜZEN’e konuşan Yeniceköy Zeytinyağı Fabrikası sahibi Burhan Bardak, hasılatın daha yeni başladığını, Mesarya bölgesinde beklenen hasılatın henüz başlamadığını belirterek, geçen yıla göre hasılatın daha iyi olacağını vurguladı.

En büyük sorunun Güney’den yasa dışı yollarla zeytinyağı getirilip satıldığını söyleyen Bardak, “Kuzey’de fiyatlar pahalı olduğu için Güney’den getiriliyor. Fiyat farkından dolayı sıkıntılar var. Denetim yapılması gerekir” dedi.

NE DEDİLER? NE DEDİLER? NE DEDİLER? NE DEDİLER? NE DEDİLER?

Burhan Bardak:
“Yeniceköy Zeytin yağ Fabrikası’nın sahibiyim. Biz iki senedir soğuk sıkma yöntemini uyguluyoruz. Sıcaklık 28 dereceyi geçmez, suyu ise 25 derece tutarız. Bu uygulama yağın daha kaliteli çıkmasını ve içindeki özelliği yitirmemesini sağlıyor. Bu yılki zeytin iki hafta oldu ve ilk hasılatlar başladı. Beklediğimiz kadar daha zeytin bu bölgede başlamadı. Geçen yola göre hasılat bu yıl daha iyi olacak.

Son iki yılda iyi olmadı çünkü yağmurun gelmemesi üretimi etkiledi. Bu sene son iki yıla baktığımızda çok daha iyi olacağını tahmin ederim. Türkiye’den ülkemizde devamlı zeytin gelmekte, zaman zaman da bakanlığın izniyle zeytinyağı getirilmektedir. Türkiye’de yağın fiyatları yükseldi. En önemlisi ise Güney Kıbrıs’tan yüksek ölçüde yasal olmayan yollardan yağ getirilip satılıyor. 

Bizde yağ fiyatları yüksek olmasından dolayı, birçok kişi Güney’de yağ fiyatının 4 Euro olması nedeniyle alıp Kuzey’de ticaretini yapıyor. Bizde market fiyatları 5 litresi 125 TL’ye 1 litresi 27- 28 TL’ye geliyor. Fiyat farkından dolayı sıkıntılar var. Lefkoşa ve Mağusa bölgesine yağ üreten iki fabrikamız var ve bizim bile 4-5 ay önceden stoklarımız bitti. Ama öyle yerler var ki hiç yağ bitmez. Müşteri var 300- 500 kilo çıkarır ama adam hala daha yağ satar. Nereden gelir bu yağlar?”

Erdal Saimoğlu:
Hasılat bu yıl daha iyi geldi. Geçen yıl bölgeye yeterli yağış düşmesine rağmen hasılat daha düşüktü, hiç denecek kadar azdı. Benim 35 civarında ağacım var bu yıl aşağı yukarı 1 tonunun üzerinden ürün alacağımı tahmin ederim. Ben zeytinyağı satışı yapamam, kendi ihtiyacımız için kullanırız. Türkiye’den gelen ürünler yerli üretimi muhakkak ki etkiliyor.

Bizim fiyatlarımız uygundur, eğer zeytinyağı ithal edilmezse iç piyasada tüketilebilir. Bazı üreticilerin daha fazla üretimi olur daha fazla yağ çıkarır ama satışta zorlanıyorlar.   

Özel Yemenici:
“Meserya taraflarında zeytin az bunun nedeni susuzluktan kaynaklanır. Geçen yıla göre durum daha iyidir ama bizim bölgede az. Türkiye’den gelen ürünler piyasayı etkiliyor. Bu da zeytinyağı satışında belirli bir fiyat yoktur ki yön verilebilsin. Piyasada yağ eksilince elinde tutan çok daha fazla kazanmak istediği zaman satıyor. Bir denetim ve kontrol yoktur ki üreticiyi yönlendirebilsin. Kendi başına yürüyen bir sistem var.

Üretici mağdur olabilir ama tüketici de mağdur olabiliyor. Çünkü kazandığı paraya göre ucuz almak istiyor. Ben geçen sene daha fazla zeytin elde ettim ama başka yerlerde hiç almayan var. Geçen sene benim iyi olduğu için bu yıl düşüktür. Bu durum bölge bölge değişebiliyor.

Hasan Ersesoy:
“Yağmurların yağmamasından dolayı bu yılki hasılattan memnun değilim. Ben Değirmenlik’de kalırım bu yıl oraya yeterli yağmur düşmemesi nedeniyle zeytinler hep sivri kaldı. Bu yıl yeterli olmadı. İthal ürünler yerli malı etkiliyor”

Burhan Bardak:
“Yemeniceköy bölgesinde yağış azdır. Bu yıl ağaçtan düşenlerde var ama ağaçta çok ufacık kalanlar var. Ülkemizde kış yok deremiz dolmadığı için ağaçlar beslenemiyor. Yaz aylarında yağmur yağdı ama gene olmadı. Bir ağaç kaç sene susuz dayanacak? Biraz mahsul var ama ufaktırlar. Ya toplanır ya da toplanmazlar.

Ama geçen yıla göre durum daha iyidir. Ülkeye dışarıdan yağ geliyor bunun engellenmesi lazım, yerli üretimin satılması önemlidir. Özellikle Güney Kıbrıs’tan yüksek oranda zeytin yağı getirilip kaçak olarak satışı yapılıyor. El altından bu yapılıyor ama kimse tespit edemiyor. Ama çoğu oyandan bir bidon alıp bu yanı gelir. Güney’de zeytinyağı daha ucuzdur bize göre ama o yanda bin türlü de yağ var. Bizde fiyatlar kilosu 18 TL orandadır ama elde yağ yok kim verecek?

Adam alır birazcık zeytin getirir alır yağı gider. Değirmencinin elinde fazlasıyla olacak ki satabilsin. Biz geçen yıl 5 litreyi 80 TL’ye verirdik, buradan mal sahipleri de dahil alıp götürür 100 TL’ye satardı. Bu işin denetimi olamadığı için bu mal bu fiyata satacak bu fiyata alınacak diyen yoktur. Herkes istediği gibi alır istediği gibi satar.”

Hasan Raif:
“Bu yıl İskele- Boğaziçi bölgesinde dolu yapması nedeniyle üretim düşük oldu. Bu yıl beklentim iyiydi ama % 20 oranında kaybım var. Geçen yıla göre kaybım söz konusudur. Türkiye’den bazen zeytinyağı gelir ve bu bizim piyasamızı çok etkiler. Zeytin hasılatı düşüktür ama olan yağlarda satılamıyor. Karpaz bölgesinde yağı olan insanların yağı elinde kalıyor.

Bunun sebebi dışarıdan yağın gelmesidir. Bizim piyasamızda fiyatlar yüksek değil ama marketler biraz pahalı satıyor. Üreticinin elinde olan yağın litresi 15- 20 TL ise markette 25- 30 TL’dir. Tabi marketin birçok ödeme yükümlülüğü olduğu için fiyat yüksektir.”

Arif Özyürekliler:
“Benim zeytinler daha fidancıktır. Kimsinin üstünde vardır kimisinde yoktur. Olanlarda da iyi vardı. Geçen sene 39 kilo topladıydım. Bu yıl 200 kilo verdiler, hasılat bu yıl iyidir. Sulamaya devam ederiz. Geçen yıl 40 kiloya yakın yağ alabildim. Türkiye’den getirilen fidanlar iyi geldi ben memnunum. İyi yağmur düştüğü için iyi hasılat aldım. Rekolte yüksekti”

Kasım Kuset:
“Benim Altınova bölgesinde ağaçlarım var. Bu yılki hasılattan memnun değilim. Çünkü yeteri kadar zeytin vermedi. Ben bu yıl hasılatın % 25’ini alabildim. Benim ağaçlar yağmurdan bir hastalık geçirdi, ilaçlayamadım bu nedenle zeytinlerin % 75’i üzerinde kurudu. Güney Kıbrıs’tan Kuzey’e gizli gizli zeytinyağı geliyor bu durum bizim iç piyasamızı etkiliyor. Türkiye’de başka bir ürün adında zeytinyağı getirilip satıldığını duyduk”