Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Başkanı Erkut Uluçam, Kıbrıs'ın kuzeyinde tarımda iki yıl önce narenciyede başlayan böcek krizinin şimdi hayvancılıkta şap hastalığıyla devam etiğini belirterek, hastalığın ülkeye olası girişini önlemek için herhangi bir ön tedbir alınmadığını ifade etti.

Uluçam, yaptığı açıklamada, ülkeye gelen her türlü bitkisel materyal için karantina kapsamında laboratuvar testlerinin yapılmasının gerekli olduğunu vurgulayarak, “Bugüne kadar yapıldı mı, şu anda yapılıyor mu, ileride yapılacak mı?” diye sordu.

Avrupa Birliği’nin yıllar önce kamu kurumlarının AB müktesebatına uyum çalışmaları kapsamında Tarım Bakanlığı’na bitki sağlığı ve karantina laboratuvarı için çeşitli ekipmanlar hibe ettiğini anımsan Uluçam,  "Projeye göre Tarım Bakanlığı bu laboratuvarın kurulacağı bir bina yapacaktı. Hatta Küçük Kaymaklı'da binanın yapılacağı yer Tarım Bakanlığına tahsis edilmişti. Sonuç? Sıfıra sıfır elde var sıfır" dedi.

Şap hastalığı

Uluçam, Türkiye’de aylar öncesinden hızla yayılan şap hastalığı nedeniyle sap ve saman ithalatının birkaç aydır durdurulduğunu, yalnızca silaj benzeri ürünlerin ithalatına izin verildiğini hatırlatarak, bu ürünleri ve ürünleri taşıyan araçların ülkeye girişinde dezenfeksiyon yapılmadığını belirtti.

Şap hastalığının ülkeye olası girişini önlemek için herhangi bir ön tedbir alınmadığını savunan Uluçam, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Hâlbuki yıllar önce şap hastalığıyla ilgili olarak Hayvan Sağlığı Yasası altında yürürlüğe giren ve 70 sayfalık bir tüzük olan ‘Şap Hastalığının Kontrolü İçin Uyulması Gereken Kurallar Tüzüğü’  bugünler için yapıldı. Daha da geriye gidersek 2001’de Bakanlar Kurulu ‘İngiltere'de Ortaya Çıkan Şap Hastalığı Nedeniyle Alınacak Önlemleri’ onayladı. Bu önlemlere göre, Bakanlar Kurulu, İngiltere’de ortaya çıkan ve diğer Avrupa ülkelerine de sıçradığı bildirilen çok zararlı ve salgın olan Şap Hastalığı ile ilgili alınan önlemler çerçevesinde; markalı ürünler hariç herhangi bir miktar et ve et ürünleri ile süt ve süt ürünlerinin yolcu beraberi, (kişisel kullanım için dahil) KKTC’ye ithali ikinci bir karara kadar yasaklanmasını onayladı. Bu karar 2005’te yürürlükten kaldırıldı.”

Türkiye’de yıllardır yürürlükte olan karantina kapsamında “ikinci el tarım aleti ithalatında, toprak ve bitki kalıntıları yoluyla zararlı organizma taşınmasını önlemek için Bitki Sağlık Sertifikası’nın zorunlu olduğuna değinen Uluçam, “Bizim bu durumdan haberimiz var mı?” diye sordu.

Şap virüsünün bulaştığı ürünlerde hayatta kalma süresine de değinen Uluçam, “Sığır derisi ve kıllarda 4 hafta, sütte 9 gün, ayakkabılarda 3 ay, sıvı hayvan dışkısında 6 ay, samanda 3 ay, toprakta 4 hafta, kuru otlarda ve danelerde 5 ay, idrarda 40 gün ve sineklerde 70 gün hastalık yapma gücünü korur…” ifadelerini kullandı.

Virüs bulaşma yolları

Virüs bulaşma yollarını da sıralayan Uluçam, “hasta hayvanların salya, sümük, süt, dışkı ve idrarları; ölü hayvanların kadavraları; kesilmiş etler, virüs taşıyıcı hayvanların sağlıklı hayvanlarla teması; hayvan bakıcıları, hayvan nakillerinde kullanılan virüs bulaşık kamyonlar; hastalık çıkmış ahırlardan hayvan alımı ve satımı yapan şahıslar; aşılama veya tedavi için ahırlara girip çıkan şahısların elbise ve çizmeleri; ahırlara girip çıkan kuşlar, diğer kümes hayvanları ve kemirgen hayvanların” hastalığı ahırdan ahıra ve bölgeye bulaştırdığını belirtti.

Olası bir genel salgında hayvancılık sektöründeki maddi kaybın telafi ve tazmin edilemeyecek kadar büyük olacağına dikkat çeken Uluçam, böyle bir durumun yaşanmamasını temenni etti.