Kuzey Kıbrıs'ın hellim ihracatı 2014’e göre artsa da, bu oran Güney Kıbrıs ihracatına göre ton olarak yarısında, parasal değeri olarak da dörtte birinde kaldı. Bunun sebebi kuzeyin daha ucuza hellim satması…

KUZEY 6 BİN 229 TON İHRAÇ ETTİ, 29 MİLYON DOLAR KAZANDI… Ticaret Dairesi verilerine göre, Kuzey Kıbrıs, Ocak - Kasım 2015 tarihleri arasında 6 bin 229 ton hellim ihraç etti. İhraç edilen 6 bin 229 ton hellimin, 78 milyon 254 bin 941 TL değerinde olduğu da ifade edilirken, bunun Amerikan Doları değeri ise 29 milyon 149 bin 401 Dolar.

GÜNEY 13 BİN TON İHRAÇ ETTİ, GELİRİN 100 MİLYON EURO’YA ULAŞMASINI BEKLİYOR... Güney Kıbrıs’ın hellim ihracatına ilişkin Rum Basını’na yansıyan haberde, Güney Kıbrıs’ta 2015 yılının, 13 bin ton hellim ihraç edildiğinin tahmin edildiği, buna ilişkin gelirin de toplam 100 milyon Euro’ya yaklaşmasının beklendiği de yazıldı.

“SATMAK İÇİN FİYAT KIRIYORUZ…” Kuzey Kıbrıs’ın ihracat için Türkiye ve Körfez Ülkeleri olmak üzere ‘sadece iki kapısı’ olduğunu ifade eden Süt İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk, her iki kapıda da çok fazla pazarlık şansı olmadığını, hellimi satabilmek için de ‘fiyat kırmak zorunda’ kaldıklarını belirtti.

“HALEN TÜRKİYE’DE HELLİM ÜRETEN FİRMALAR VAR…” Türkiye’de halen hellim üreten firmalar olduğuna işaret eden Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı Mahrum, Sanayi Odası’nın bu konuda açtığı davalar olduğunu da anımsatırken, Türkiye’de hellim üreten firmaların fiyat kırdığına ve imalatçılarımızın ihraç ettiği hellimin daha ucuza yer bulabildiğine vurgu yaptı.

Meltem SONAY

Kuzey Kıbrıs’ın en önemli ihraç ürünü hellimin ‘coğrafi tescili’ için süreç devam ederken, geride bıraktığımız 2015 yılının ilk 11 ayına yönelik ‘hellim ihraç rakamları’ da netleşmeye başladı.

Ticaret Dairesi verilerine göre, Kuzey Kıbrıs, Ocak - Kasım 2015 tarihleri arasında 6 bin 229 ton hellim ihraç etti.
İhraç edilen 6 bin 229 ton hellimin, 78 milyon 254 bin 941 TL değerinde olduğu da ifade edilirken, bunun Amerikan Doları değeri ise 29 milyon 149 bin 401 Dolar.
Kuzey Kıbrıs’tan ihracat, Türkiye başta olmak üzere, Kuwait, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri gibi Orta doğu ve Arap ülkelerine yapılıyor, Güney’de ise Avrupa’dan Arap Ülkeleri’ne çok geniş bir ihracat yelpazesi var.
Güney Kıbrıs’ın hellim ihracatına ilişkin Rum Basını’na yansıyan habere göre, 2015 yılının ilk dokuz ayında, esas AB, Birleşik Krallık İsveç, Almanya ve Avusturya pazarına, 79.8 milyon Euro gelirle, 12 bin ton hellimin ihraç edildi. Haberde, gelirin de toplam 100 milyon Euro’ya yaklaşmasının beklendiğini de yazıldı.
Süt İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk, Güney Kıbrıs’tan daha ucuza ihracat yapıldığını, bunun nedeninin de çok fazla pazarlık şansı olmamasından dolayı ‘fiyat kırmak zorunda kalınması’ olduğunu ifade ederken, hellim ihracatı yapan 5-6 firmanın ‘farklı fiyat politikalarının’ nedenlerden olduğu da belirtiliyor.

Kuzey Kıbrıs’ta ihracat yapan 10-11 firma var...

Kuzey Kıbrıs’ta hellim ihracatı yapan 10-11 firma var… Hellim ihracatı yapan imalatçılarımızın ‘farklı fiyat politikaları’ ile Türkiye ve Arap Ülkeleri pazarlarında birbirlerinin fiyatını kırma yoluna gittikleri ve hellimin olması gereken fiyatın altına düştüğü de ileri sürülen nedenler arasında.
‘Kendi içimizdeki’ rekabetin de hellimin fiyatını düşürdüğü gibi özellikle Arap Ülkeleri’ne yaradığı ifade edilirken, Kuzey Kıbrıs’ın hellim ihracatında ‘tonaj olarak’ bir önceki yıla oranla artış olsa da, gelire çok fazla yansımadığı da belirtiliyor.

2014’e göre artış var…

Ticaret Dairesi verilerine göre, 2014 yılında 5 bin 797 ton hellim ihraç edilirken, ihraç edilen hellimin değeri ise 63.7 milyon TL’ydi.
2014 yılındaki kura göre gerçekleşen 63.7 milyon TL değerindeki hellim ihracatı, 29 milyon 285 bin 730 Dolar’dı.

Güney’de hellim ihracatı artıyor!

Güney Kıbrıs’ta yayınlanan Fileleftheros  Gazetesi, 2015 yılının ilk dokuz ayında, esas AB, Birleşik Krallık İsveç, Almanya ve Avusturya pazarına,79.8 milyon Euro gelirle, 12 bin ton hellimin ihraç edildiğini, ayrıca Avustralya, Suudi Arabistan, ABD ve Birleşik Arap Emirlikleri’ne de büyük miktarda ihracat yapıldığını belirtti.

2015’te 13 bin ton hellim ihracı… 100 milyon Euro gelir tahmini…

2015 yılında 13 bin ton hellim ihraç edildiğinin tahmin edildiğini belirten gazete buna ilişkin gelirin de toplam 100 milyon Euro’ya yaklaşmasının beklendiğini de yazdı.
Habere göre 2013 yılında hellim ihracatından 75.8 milyon Euro gelir elde edildi.  2014 yılında, 89.6 milyon Euro gelirle 13 bin ton hellim ihracatı yapıldı.

***

10 itiraz sunuldu… 2 ay içinde incelenecek…

Güney Kıbrıs Yönetimi’nin, Avrupa Komisyonu’na hellimin, “menşe ismi korumalı ürün” (P.O.P) olarak patentinin alınması amacıyla sunduğu dosyaya yönelik itirazda bulunma sürecinin 28 Aralık 2015’te  tamamlandığı da Rum Basını’na yansıdı.
Güney Kıbrıs’ta yayınlanan Politis Gazetesi, Avrupa Komisyonu’na, Hellim dosyası konusunda 10 itiraz sunulduğunu yazdı. Sunulan söz konusu itirazlara yönelik yeteri kadar kanıtlayıcı unsurların da Avrupa Komisyonu’nun ilgili komitesine ulaştığını yazan gazete, komiteye ulaşan tüm belgelerin, yapılan itirazlardan hangisinin kabul edilebilir olup olmadığı sonucuna varılması için  gelecek iki ay içerisinde inceleneceğini belirtti.
Gazete dosyaya yönelik itirazların, Birleşik Krallık, Avustralya, ABD, Türkiye, Yeni Zelanda ve Arap ülkelerinden geldiğini de yazdı.

***

Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı Mahrum:

“Halen Türkiye’de üretim yapan firmalar var… Fiyat kırılıyor”

Sanayi Odası Genel Sekreter Yardımcısı, İş Geliştirme Uzmanı Leyla Mahrum, hellim ihracatı yapan 10 kadar Kıbrıslı Türk imalatçı olduğu bilgisini paylaşırken, imalatçılarımızın ‘ambargo’dan dolayı Avrupa’ya ihracat yapamadığını ve ihracat kapılarının sınırlı olduğunu anımsattı.
Türkiye’de halen hellim üreten firmalar olduğuna işaret eden Mahrum, Sanayi Odası’nın bu konuda açtığı davalar olduğunu da anımsatırken, Türkiye’de hellim üreten firmaların fiyat kırdığına ve imalatçılarımızın ihraç ettiği hellimin daha ucuza yer bulabildiğine vurgu yaptı.
Arap pazarında da üreticiler olduğu gibi, Türkiye ve Almanya’dan da Arap pazarına hellim gönderen firmalar olduğuna işaret eden Leyla Mahrum, imalatçılarımızın ‘Coğrafi İşaret Tescili’ gerçek sahibi olmalarına karşın, ürünlerini hak ettiği fiyata satamadığının altını çizdi.
Bu nedenlerle Sanayi Odası’nın ‘tescilde ısrar ettiğine’ vurgu yapan Mahrum, tescilin gerçekleşmesi durumunda hellimin Kıbrıs’a ait olduğunun kanıtlanmış olacağına ve başka ülkelerce üretilemeyeceğine işaret etti.
Bununla birlikte çok büyük bir pazarın Kıbrıslılar lehine ‘garanti altına alınmış olacağına’ değinen Mahrum,  Coğrafi İşaret Tescilli’ ürünlerin dünyada daha pahalı değer bulduğuna ve geleneksel üretim metotları ile üretimin, piyasada da hakkını gördüğüne vurgu yaptı.

“Tescilden faydalanmamız şart”

Öte yandan, Hellimin tescili ile ilgili sürecin AB’nin Coğrafi İşaretler Tüzüğü’ne göre devam ettiğine işaret eden Mahrum, dosya sahibi Güney Kıbrıs Tarım Bakanlığı’nın itirazcıları dinlemek durumunda olduğuna işaret etti, bu görüşmelerin de 3 ila 6 ay arasında bir periyot olduğunu ifade etti.
Güney Kıbrıs Tarım Bakanlığı’nın daha sonra itirazcılar ile anlaşıp anlaşamadığına, nerede uzlaşıldığına veya uzlaşılamadığına ilişkin Avrupa Komisyonu’na rapor sunması gerekliliğine de işaret eden Mahrum, nihai kararı Avrupa Birliği’nin vereceğini de anımsattı.
“Tescilden faydalanmamız şart” diyen Leyla Mahrum, Avrupa pazarının Kıbrıslı Türk İmalatçılara da açılması için tescilin şart olduğuna işaret etti, aksi halde çözüme kadar Avrupa Birliği’ne hiçbir zaman ihracat yapamayacağımıza vurgu yaptı.

***

Süt İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk:

“Bizim Güney’den daha ucuza sattığımız kesin”

Güney Kıbrıs’ın hellim ihracatına oranla yarı yarıya ihracat yapmamıza karşın, parasal değerinde çok daha geride gelir elde edilmesini değerlendiren Süt İmalatçıları Birliği Başkanı Candan Avunduk, “Bizim Güney’den daha ucuz sattığımız kesin” şeklinde konuştu.
Kuzey Kıbrıs’ın ihracat için Türkiye ve Arap Ülkeleri olmak üzere sadece ‘2 kapısı’ olduğunu ifade eden Avunduk, Türkiye’de hem damak tadına, hem de alım gücüne daha uygun olan beyaz peynir ve kaşar peynirin tüketildiğini, helliminse ancak ‘lüks ürün’ olarak sofralarda yer bulabildiğini kaydetti.

“Malımızı satmak için fiyat düşürüyoruz”

Türkiye’de hellimin yüksek fiyata satılmasının zor olduğuna işaret eden Avunduk, Türkiye’de ancak Kıbrıs’la bir şekilde yolu kesişen, burada hellimi tatmış kişilerin hellim tükettiğini, bu nedenle Türkiye pazarında hellim satışının eskiye göre iyi olsa da düşük olduğunu, bu nedenle fiyatların da artırılamadığını belirtti.
Kuzey Kıbrıs ihracatının bir diğer kapısı Körfez Ülkeleri’nin de Kuzey Kıbrıs’ın ambargolarını bildiği için, buradan mal almaktan ‘geri durduklarını’ ifade eden Avunduk, “Biz de malımızı satmak için fiyat düşürüyoruz” şeklinde konuştu.
“Çok da pazarlık şansımız yok, çünkü birincil istekleri değil” diyen Candan Avunduk, “Ya fiyat kıracağız, ya da üretmeyeceğiz” dedi, bu nedenle fiyatları aşağıya çektiklerini ifade etti.
Güney Kıbrıs’ın ABD’ye, Avustralya, İngiltere ve Avrupa’nın tümüne ihracat yaptığına işaret eden Başkan Avunduk, Güney Kıbrıs’ın 2012 yılında sadece İngiltere’ye 2 bin 20 ton hellim gönderdiği, bunun da sadece İngiltere’ye ayda 7 konteynır demek olduğu bilgisini paylaştı.
Güney Kıbrıs’ın fiyat rekabeti olmadığına vurgu yapan Avunduk, “Çünkü karşısında kimse yok” şeklinde konuştu.
Avunduk, buna karşın Güney Kıbrıs’ın 2015 yılının ilk dokuz ayında, 79.8 milyon Euro gelirle, 12 bin ton hellimin ihraç edildiğine ilişkin verilerin ardından, 2015 yılı için tahmin edilen 13 bin ton ihracatın değerinin 100 Milyon EURO’ya ulaşması beklentisini abartılmış bulduğunu da belirtti.

Tescil konusu sıkıntılı…

Hellimin tescili ile ilgili sürecin de sıkıntılı sürdüğüne değinen Candan Avunduk, ‘denetimle’ ilgili sıkıntının yanı sıra, hellimin tescili yapılsa dahi, tarımsal ürün olması nedeniyle ‘Yeşil Hat Tüzüğü’ çerçevesinde ihracat yapılamayacağını ifade etti.
Güney Kıbrıs’ın ‘ihracat bizim limanlarımızdan yapılacak’ dediğini ve buna itiraz ettiklerini aktaran Avunduk, bunların yanında İmalatçılar Birliği olarak ‘kontrol için bağımsız denetçi’ dense de AB’ye bağlı şirket Buro Veritas’ın bağımsızlığından emin olmadıklarını kaydetti.