
Rusya ve Ukrayna 3 yıl sonra masada
Dünya siyasetini ve güvenlik ortamını derinden etkileyen Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin sona ermesine ilişkin taraflardan gelen mesajlar umutları artırdı.
İki ülke heyetlerinin üç yıl sonra ilk kez masaya oturması bekleniyor.
Ukrayna-Rusya savaşının geldiği bu noktada tarafların pozisyonları sürecin bundan sonraki aşamalarını göstermesi açısından önemli.
Ukrayna önce ateşkes istiyor
Dışişleri Bakanlığı'nda yapılan değerlendirmelerde, savaşan her iki tarafın da yıprandığı ve yorulduğu, bu kapsamda sıcak savaşın sonlanmasını istedikleri öne çıkıyor. ABD'de Donald Trump'ın göreve gelmesinin ardından tarafların savaşı sürdürme konusunda daha az istekli oldukları da yapılan değerlendirmeler arasında.
Ukrayna, Rusya ile olası barış görüşmelerine başlamak için kapsamlı bir ateşkesin başlaması gerektiğini düşünüyor. Kiev'in bu pozisyonuna Avrupa'nın önde gelen ülkeleri de destek veriyor.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ve diğer Ukraynalı liderler, savaşın sürdüğü ve sivillerin yaşamlarının etkilendiği bir ortamda barışın konuşulmasının olanaklı olmadığını kaydediyorlar ve Rusya'nın barış görüşmelerine samimi olarak başlamasının göstergesi olarak 30 günlük ateşkese uyması gerektiğini belirtiyorlar.
Ukrayna, silahların sustuğu bir ortamda yapılacak müzakereler sonunda Rusya tarafından işgal edilen topraklarına yeniden sahip olmak ve bundan sonraki süreçte benzer olaylarla karşılaşmamak için güvenlik garantileri istiyor.
Güvenlik garantileri kapsamında Ukrayna'nın AB ve NATO üyelikleri ile barışın gözlenmesi için sahaya yabancı güçlerin konuşlanması da Kiev'in beklentileri arasında.
Ukrayna aynı zamanda Rusya'dan karşılanacak savaş tazminatları ile ülkenin yeniden imarının sağlanmasını istiyor.
Rusya önce müzakere sonra ateşkes istiyor
Rusya ise Ukrayna'nın tam tersine ateşkesin müzakereler sonucunda ilan edilmesi düşüncesinde.
Rusya, askeri açıdan üstünlüğün kendisinde olduğunu özellikle Kursk bölgesindeki Ukrayna birliklerinin püskürtülmesinin ardından sahada daha avantajlı olduğunu düşünüyor.
Moskova'da yapılan değerlendirmelerde, ateşkes sürecinin Ukrayna'nın yıpranan askeri birliklerinin yeniden tahkim edilmesi ve yeni bir saldırıya hazırlanması için bir fırsat olarak değerlendirileceği endişesi seslendiriliyor.
Rusya o yüzden İstanbul'daki görüşmelerin koşulsuz olarak başlaması ve taraflar arasındaki müzakerelerin gidişatına göre ateşkesin ilan edilmesi gerektiğini düşünüyor.
Rusya 2014'te işgal ve ilhak ettiği Kırım'ın yanı sıra Ukrayna'nın Donbass bölgesinden de çıkmak istemiyor.
Moskova, müzakereler sonunda sağlanacak anlaşmanın sonuçlarından birinin de Batı'nın uyguladığı yaptırımların kaldırılması olması gerektiğini kayda geçiriyor.
Bununla birlikte Ukrayna'nın NATO'ya girmemesi ve ittifakın Rusya'ya tehdit oluşturmaması da Moskova'nın öncelikleri arasında.
ABD hemen anlaşmak istiyor
Trump, seçim kampanyası sırasında ve seçimleri kazandıktan sonra yaptığı tüm açıklamalarda Rusya-Ukrayna savaşının anlaşmayla sonuçlanmasının öncelikleri arasında olduğunu kaydetti.
Ukrayna ile nadir elementler anlaşmasını Zelenskiy ile Beyaz Saray'da yaşanan tartışmaların ardından imzalayan Trump, Moskova yönetimine de tek yolun savaşın kalıcı bir anlaşma yoluyla sonlandırılması olduğu mesajını verdi.
Trump, bütün bunları yaparken kamuoyuna yaptığı açıklamalarda sık sık vurguladığı gibi "barışı sağlayan" bir lider vizyonunu yaşama geçirdiğini söyledi.
Trump, bu adımların karşılık bulmaması durumunda savaşı sürdüren tarafa en güçlü yaptırımların uygulanacağı mesajını da iletti.