
Hürmüz Boğazı'nın kapatılması endişesiyle Trump'tan 'petrol' çağrısı
Trump, Orta Doğu'da gerilimin arttığı bir dönemde petrol üretiminin artırılmasını ve fiyatların düşük tutulmasını istedi.
ABD Başkanı Donald Trump pazartesi günü, ABD’nin İran’da nükleer tesislere düzenlediği saldırıların ardından petrol fiyatlarındaki dalgalanmaya karşı, ABD’nin ve diğer petrol üreticilerinin daha fazla ham petrol üretmesi çağrısında bulundu.
Trump, ABD Enerji Bakanlığı’na “ŞİMDİ, KAZ, KAZ!” mesajını sosyal medyadan paylaştı. Ayrıca, “Herkes petrol fiyatlarını düşük tutsun. Sizi izliyorum. Fiyatları artırmak düşmana hizmet eder, bunu yapmayın!” dedi.
Trump’ın bu çağrısı, İran’ın pazartesi günü ABD üslerine karşı gerçekleştirdiği saldırılardan kısa bir süre önce geldi.
Daha sonra İran, Katar’da Al Udeid Hava Üssü’ne ve Irak’ın batısındaki Ayn el-Asad üssüne füze saldırısı düzenledi.
Iraklı bir güvenlik yetkilisi, Ayn el-Asad üssüne yönelik saldırıya dair bilgi verdi, ancak bu saldırının milisler tarafından yapılmış olabileceğini, İran’ın üstlenmediğini belirtti.
Al‑Udeid Hava Üssü, ABD Merkez Komutanlığı’nın ileri harekat üssü olup, yaklaşık 8 bin ABD askerine ev sahipliği yapıyor.
Beyaz Saray ve Pentagon, Katar’daki üs ile ilgili tehditleri yakından izliyor. Katarlı yetkililer, Al Udeid’de can kaybı olmadığını açıkladı. ABD'li yetkililer ise Irak’taki üsle ilgili henüz yorum yapmadı.
İran ve İsrail arasındaki savaş yeni bir aşamaya girerken, ABD’nin Ortadoğu’daki elçilikleri ve askeri üsleri yüksek güvenlik alarmına geçirildi.
ABD’nin İran’daki nükleer tesislere Tomahawk füzeleri ve 14 tonluk sığınak delici bombalarla saldırmasının ardından, dünya piyasaları şimdi bu saldırıların nasıl sonuçlanacağını anlamaya çalışıyor.
İran Meclisi, Basra Körfezi'ndeki kritik öneme sahip Hürmüz Boğazı'nın kapatılmasıyla ilgili kararı ülkenin Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bıraktı. Boğazın kapatılması halinde, dünya genelinde mal ve hizmet fiyatlarının ciddi şekilde artması bekleniyor.
Petrol fiyatları, pazar gecesi işlemlere yüzde 4'lük artışla başladı, fakat sonrasında hafif gevşedi. Pazartesi sabah işlemlerinde ise dalgalı bir seyir izledi. Buna rağmen fiyatlar, savaş öncesindeki seviyelerden hâlâ yüksek durumda.
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, İran'a Hürmüz Boğazı’nı kapatmaması konusunda sert uyarıda bulundu. “İran rejimi böyle bir hata yapacak kadar düşüncesiz olmaz,” dedi.
ABD Dışişleri Bakanlığı, İsrail’deki Amerikalılar için acil tahliye uçuşlarını iki katına çıkardı. Lübnan’daki ABD Büyükelçiliği’nde görevli olmayan personelin ülkeden ayrılmasını emretti. Ayrıca, İran’ın bölgede ABD çıkarlarına karşı misilleme yapma ihtimaline karşı seyahat uyarılarını sıkılaştırdı.
Pazar günü dünya genelindeki tüm ABD vatandaşlarına dikkatli olmaları çağrısında bulundu.
İran’ın saldırısından birkaç saat önce, ABD’nin Katar Büyükelçiliği internet sitesinden bir duyuru yaparak, ülkedeki Amerikan vatandaşlarına “bir sonraki açıklamaya kadar oldukları yerde kalmaları” çağrısında bulundu. Ardından Katar hükümeti, hava sahasını geçici olarak kapattı.
Birçok enerji uzmanı, İran’ın Hürmüz Boğazı’nı tamamen kapatmasının pek olası olmadığını düşünüyor. İran bu tehdidi daha önce de yapmıştı, ancak böyle bir hamlenin en büyük petrol alıcısı olan Çin’i rahatsız edebileceğini hesaba katıyor.
2022'de Rus petrolüne yaptırım uygulanıp Rusya’nın Batı’ya erişimi engellendiğinden beri petrol piyasalarının nasıl etkilendiğini bilen ABD ve müttefikleri, ekonomik bağımlılığın çatışmayı durdurmadığını vurguluyor.
Orta Doğu Enstitüsü’nden Colby Connelly, “Ekonomik bağlar çatışmayı tamamen önlemese de, etkisi olur,” diyor.
Trump’ın İran rejiminin geleceğiyle ilgili sorgulaması bazı yetkililer tarafından hafifletildi. Leavitt, “Bu durum bizim askeri tutumumuzu değiştirmedi,” dedi.