Kıbrıs mutfağı, Akdeniz'in zengin ve renkli tatlarını yansıtan bir mozaik niteliğindedir. Adanın tarih boyunca çeşitli medeniyetlere ev sahipliği yapması, mutfak kültüründe de kendini göstermektedir. Bu lezzetli mutfağın iki özgün ve eşsiz örneği ise samarella ve kuru bakla salatasıdır. Samarella, geleneksel yöntemlerle hazırlanan ve kurutulan bir et çeşidi olup, Kıbrıs'ın kırsal yaşamından izler taşır. Öte yandan kuru bakla salatası, Akdeniz'in taze ve doğal malzemeleriyle hazırlanan, hafif ve besleyici bir alternatif sunar. Her iki yemek de, Kıbrıs'ın zengin mutfak mirasını ve yöresel tatlarını en iyi şekilde temsil etmektedir.

Samarella

Samarella, tarihi çok eskilere dayanan Kıbrıs'ın eşsiz lezzetlerinden biridir. Bu geleneksel tütsülenmiş et, adanın antik Yunan ve Roma dönemlerine kadar uzanan pastoral kültürüne dayanmaktadır. Kıbrıs'ın Akdeniz'deki önemli ticaret yolları üzerinde yer alması, adanın mutfağını farklı kültürlerden aldığı etkilerle daha da zenginleştirmektedir. Antik çağda etin kurutularak muhafaza edilmesi yöntemini Yunanlılar ve Romalılar hem biliyor hem de uyguluyorlardı. Bizans İmparatorluğu ve Ortaçağ'da etin uzun süre saklanması gerektiğinde Kıbrıs'ta yaşayan topluluklar tarafından kurutma ve tuzlama teknikleri kullanılmıştı. Bu dönemde kullanılan baharatlar ve turşu yöntemleri Samarella'nın gelişiminde önemli rol oynamıştır. Kıbrıs'ın Osmanlı yönetimi sırasında adanın mutfağı Osmanlı etkisiyle daha da çeşitlendi, ancak kırsal kesimde samarella gibi geleneksel yerel yöntemler devam etti. Samarella geleneksel olarak keçi veya koyun etinden yapılır ve adanın kırsal kesimlerinde yaygın olarak üretilip tüketilir. Samarella, etin marine edilmesi, kurutulması ve baharatlanmasıyla yapılıyor ve kurutularak uzun süre saklanabilen bir lezzete dönüşüyor. Bu lezzet, özellikle yerel festivallerde ve özel günlerde yenildiğinde, Kıbrıslı ailelerin geleneklerinde önemli bir rol oynar.

Günümüzde ise Samarella, geleneksel yöntemlerle üretilmeye devam etmekte ve yerel pazarlarda satılmaktadır. Ayrıca, Kıbrıs mutfağını tanıtmak amacıyla düzenlenen etkinliklerde ve turistlere yönelik gastronomi turlarında da önemli bir yer tutmaktadır. Samarella, Kıbrıs'ın zengin kültürel mirasının bir parçası olarak, adanın tarihsel ve sosyal yapısına dair önemli ipuçları sunan özel bir lezzettir (Johnson & Smith, 2023; Papadopoulos, 2020, Demetriou, 2018).

Malzemeler

● Keçi veya koyun eti (tercihen kaburga)

● Deniz tuzu

● Taze kekik

● Karabiber

● Rosemary( Biberiye)

Yapımı

● Keçi veya koyun etini yağlarından ve sinirlerinden arındırarak temizleyin ve eti yaklaşık 2-3 cm kalınlığında şeritler halinde kesin. Kesilen et şeritlerini geniş bir kaba alın ve bol miktarda deniz tuzu ile eti iyice ovun. Tuz, etin nemini alarak kurumasını sağlar. Tuzlanan etleri yaklaşık 24 saat boyunca serin bir yerde bekletin. Bu süreçte etin üzerine ağırlık koyarak suyunun çıkmasını sağlayabilirsiniz.

● 24 saat sonunda, etleri tuzdan arındırmak için soğuk suyla yıkayın ve fazla suyu süzün. Yıkanan etleri geniş bir tepsiye dizin ve üzerlerine taze kekik, karabiber ve eğer isterseniz biberiye serpin. Baharatlar, etin lezzetini artırır. Baharatlanmış etleri temiz bir bezin üzerine serin ve güneşte kurutun. Güneşte kurutma süreci genellikle 5-7 gün sürer. Bu süre zarfında etlerin üzerine sineklerin gelmemesi için tül veya ince bir örtü ile örtün. Etleri her gün çevirerek eşit şekilde kurumasını sağlayın.

● Kuruyan Samarella, oldukça sert bir kıvama gelir. Tamamen kuruduğunda, serin ve kuru bir yerde saklanabilir. Samarella'yı dilimleyerek doğrudan tüketebilir veya yemeklerde kullanabilirsiniz.

Kuru bakla salatası

Kuru bakla salatası, Akdeniz mutfağına ait lezzetli ve sağlıklı bir tariftir ve Kıbrıs mutfağında da sıkça tüketilir. Bileşiminde fazla miktarda protein fosfor vs. bulunan bir baklagildir. Aynı zamandan içerisinde bol miktarda kalsiyum bulunan kuru bakla salatası sadece lezzetiyle değil, sağlık dostu özellikleriyle de ön plana çıkarmaktadır. Kıbrıs'ın yerel lezzetlerinden biri olan kuru bakla salatası, sağlıklı beslenme arayışında olanlar için de mükemmel bir seçenek olmaya devam etmektedir. İşte sizin de evinizde kolayca hazırlayabileceğiniz kuru bakla salatası tarifim…

Malzemelerim;

● 2 su bardağı ayıklanmış kuru bakla

● 6 diş sarımsak

● Yarım demet pazı (doğranmış)

● Yarım kilo kabak ( büyük parçalara bölünmüş)

● 4 çorba kaşığı sirke veya 1 adet limon

● Su

● Tuz

● Zeytinyağı

Hazırlanışı;

Orta boy bir tencereye baklaların üstünü örtecek kadar su koyun ve orta ateşte haşlamaya bırakıyorum. 5 dakika kaynadıktan sonra suyu değiştiriyorum ve aynı miktarda su ilave edip yine haşlamaya devam ediyorum. Kaynarken oluşan köpüğü kaşık yardımıyla alıyorum. Kaynayan baklanın içine sarımsakları ilave ediyorum ve baklalar yumuşayıncaya kadar kaynatıyorum. Pazıyı veya kabakları ayrı bir tencerede üstünü örtecek kadar su ekliyorum ve yumuşayıncaya kadar haşlıyorum. Baklaları ve sebzeleri ocaktan alıp ve sularını iyice süzüp bir servis kabına alıyorum. Tuz zeytinyağı, sirke veya limon suyunu ilave edip karıştırıyorum. Ben soğuk servis yapmayı tercih ediyorum siz dilerseniz sıcak servis de yapabilirsiniz.