Yasmin MORAN

Türk Lirası’nın değer kaybı, pazarlarda da hissediliyor. Giderek düşen alım gücüyle yaşamaya çalışan yurttaşlar, temel gıda maddelerindeki artış ve tezgahlar arasındaki fiyat farklılıklarından şikâyetçi.

YENİDÜZEN, Girne’de kurulan ‘Çarşamba Pazarı’na gitti hem fiyatları inceledi hem de yurttaşla konuştu.

YENİDÜZEN’e konuşan birçok yurttaş, pazarda alışveriş yapmanın giderek zorlaştığını belirterek, aynı ürünün farklı tezgahlarda çok farklı fiyatlarla satıldığı belirtti. Fiyatlardaki bu dengesizliğin denetlenmediğine dikkat çeken yurttaşlar, alım gücünün ciddi şekilde düştüğünü ifade etti. Mitra Maliki, Kıbrıs’ın kuzeyinde alım gücünün düştüğünü vurgulayarak “Alım gücünün düştüğü, pazarlardan zaten bellidir. 10 yıl önce pazarlara daha çok insan geliyordu” dedi. Suna Kuzu ise pazarın önceki yıllara göre değiştiğine işaret ederek “Pazarlar eskisi gibi değil, fiyatların daha uygun olması gerek” ifadelerini kullandı. Aynı ürünlerin tezgahtan tezgaha fiyat farkı olduğunu gözlemleyen yurttaşlardan, Selami Arslan “Bir tezgaha bakıyoruz, domatesin kilosu 70 TL diğer tezgahta 120 TL. Pazardaki fiyat dengesizliğinin denetlenmesi lazım” diye konuştu. Pazarda dolaşırken fiyat farklarını fark ettiğini belirten Ramadan Kıral ise, “Gollandroya baktım bu kısımda 30 TL, diğer taraftaki tezgahta 50 TL. Fiyatlarda dengesizlik var” diyerek pazar fiyatlarında serbest piyasa uygulanmaması gerektiğini vurguladı. Sebze ve meyvelerde artan fiyat pahalılıklarına dikkat çeken Sinem Aydoğan da “Eskiden kilo kilo alırdık her şeyden, şimdi ikişer üçer tane alıyoruz” dedi. Cuma Balkar ise üretim olmadığı için her şeyin ham maddesinin ithal edildiğini ve döviz kuru nedeniyle maliyetlerin arttığını, bu yüzden hem alıcıyı hem satıcıyı eleştirmenin doğru olmadığını söyledi.

YENİDÜZEN’in pazar sepetinde yer alan 8’i meyve, 16’sı sebze olmak üzere toplam 24 kalem üründen her birinden 1’er kilo alınması durumunda ödenmesi gereken toplam tutarın 2 bin 615 TL olduğu hesaplandı.

Öte yandan, tezgahlar arasındaki fiyat farklılıkları yalnızca tüketiciyi değil, esnafı da etkilediği gözlemlendi. Aynı ürünün farklı tezgahlarda farklı fiyatlara satılmasının nedeni ise tedarik zinciri, ürün kalitesi, taşıma maliyeti ve üretim bölgesi gibi birçok faktöre bağlı.

YURTTAŞ NE DEDİ?

Mitra Maliki:  “Alım gücünün düştüğü, pazarlardan belli”

“Dünyaya kıyasla her şeyimiz çok pahalı. İnsanların maddi durumları gittikçe kötüleşiyor. Bir fiyat tutarsızlığı var. İnsanlar ne kadar kazanıyor da ne kadarını harcayabiliyorlar? Alım gücünün düştüğü, pazarlardan zaten bellidir. 10 yıl önce pazarlara daha çok insan geliyordu. Yabancılar, turistler gelip rahatça harcama yapabilirken, TL kazanan insanlar için her ürün gittikçe pahalılaşıyor.”

Suna Kuzu: “Pazar, pazar gibi değil pahalı”

 “Pazar, pazar gibi değil pahalı. Marketten hemen hemen biraz daha uyguna geliyor ama bazen marketler de indirime girer ve bir farkı kalmaz. Pazarlar eskisi gibi değil, fiyatların daha uygun olması gerek.”

Selami Arslan: “Pazardaki fiyat dengesizliğinin denetlenmesi lazım”

“Bir tezgaha bakıyoruz, domatesin kilosu 70 TL diğer tezgahta 120 TL. Pazardaki fiyat dengesizliğinin denetlenmesi lazım. Aynı yerden gelen ürünlerin, tezgahlar arasında farklılık göstermeden sabitlenmesi gerektiğini düşünüyorum. Belediye pazarının yeni yere taşınacağının haberini aldık. İyi çalışmalar yapıyorlar ama fiyatları da kontrol altına almaları gerekmekte.”

Sinem Aydoğan: “Eskiden her şeyden kilo kilo alırdık, şimdi ikişer üçer tane alıyoruz”

“Genel olarak pazar fiyatları pahalı. Aynı ürünlerde fiyat farklılıkları var çünkü denetim yapılmıyor. Her satıcı, fiyatı istediği gibi belirliyor. Eskiden her şeyden kilo kilo alırdık, şimdi ikişer üçer tane alıyoruz… Ancak böyle oluyor.”

Ramadan Kıral: “Dengesiz fiyatlar kontrol edilmeli”

“Pazar çok pahalı, ürünlerin fiyatı artmış durumda. Az önce gollandroya baktım bu kısımda 30 TL, diğer taraftaki tezgahta 50 TL. Fiyatlarda dengesizlik var. Pazar fiyatlarında bu kadar serbest piyasa olmaması gerekir. Günümüzde yetkililerin bu dengesiz fiyatlara el atması, kontrol etmesi gerekli. Bu sefer herkes, Kıbrıs Cumhuriyeti’nden alışveriş yapmaya başladı.”

Cuma Balkar: “Üretim olmadığı için her şeyin ham maddesi ithal geliyor”

“Pazar fiyatlarında alan da haklı, satan da. Üretim olmadığı için her şeyin ham maddesi ithal geliyor. Ham madde döviz kuru üzerinden alındığı için maliyet artıyor, hem de fiyatlar da yükseliyor. O yüzden alana da satana da bir şey diyemiyoruz.”

PAZARDKİ FİYATLAR ŞÖYLE:

SEBZELER:

Barbunya 170 TL 

Taze fasulye 150 TL

Salatalık 70 TL      

Sarımsak diş 30 TL

Bamya 100 TL

Börülce 130 TL

Salatalık 70 TL

Patlıcan 50 TL

Acı biber 80 TL

Mantar 150 TL

Havuç 60 TL

Domates 120 TL

Sarı fasulye 150 TL

Kabak 60 TL

Patates 35 TL

Soğan 30 TL

MEYVELER:

Şeftali 140 TL

Armut 150 TL

Nektari 140 TL

Üzüm 180 TL

Nar 150 TL

Muz 80 TL

Alıç 120 TL

Formoza erik 200 TL