Medya Etik Kurulu, dijital medya alanındaki etik ilke ve standartların güçlendirilmesi amacıyla hazırlanan İnternet Gazeteciliği Deklarasyonu'nun güncellenmiş versiyonunun yaygınlaştırılması ve desteklenmesi çalışmaları kapsamında medya kuruluşlarıyla yürütülen imza yenileme sürecine devam ediyor.

Kurul bu kapsamda dün, United Medya'yı ziyaret etti, güncellenen deklerasyona Yenidüzen ve Kanal Sim de imza attı.

Yenidüzen Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mert Özdağ ve Kanal Sim Genel Müdürü İpek Akın, çalıştayla belirlenen güncel deklarasyona imza koyarken, Medya Etik Kurulu’nun çalışmalarına da destek belirttiler.

Kurul Başkanı Aysu Basri Akter de, genel olarak medya kuruluşlarının etik ilkeler konusunda hassasiyet gösterdiklerini belirterek, memnuniyet ifade etti. Akter, gelişen teknolojinin yarattığı etik sorunlar karşısında deklarasyonun günün koşullarına uyarlanması ihtiyacından yola çıkıldığını anlattı ve bu amaçla ilgili tarafların, akademik çevrelerin katılımıyla çalıştay düzenlendiğini anımsattı.

Medya kuruluşlarıyla iş birliği içinde çalışmaya kararlı olduklarını ifade eden Akter, ziyaretlerinin devam edeceğini, ayrıca deklarasyonun dijital imzaya da açık olduğunu ekledi ve tüm medya temsilcilerini bu sürece dahil olmaya çağırdı.

Deklerasyona yeni eklenen maddeler şöyle:

11- İnternet gazeteleri, insan onurunu zedeleyici, şiddet pornografisi niteliği taşıyan, mağdurların yakınlarını olumsuz yönde etkileyebilecek veya toplumda travmatik etki yaratabilecek görüntü ve içerikleri yayımlamaz. Gazeteler, trafik kazaları, intihar, cinsel saldırı, cinayet gibi olaylarda her türlü şiddeti; kan, ceset ve/veya yaralı beden görüntülerini doğrudan ve sansürsüz biçimde paylaşmaz.

12- İnternet gazeteleri, yapay zeka uygulamalarından yararlanılarak üretilen içerikleri, gerçeklik algısını zedeleyecek, etik dışı haber niteliği taşıyacak ya da kamuoyunda yanıltıcı etki yaratacak şekilde kullanmaz. Yapay zeka veya benzeri dijital teknolojilerle üretilen ya da manipüle edilen görsel, metin ve video içeriklerinin kullanılması durumunda, içeriğin dijital teknolojiler aracılığıyla oluşturulduğu bilgisi okuyucuya açık, anlaşılır ve görünür biçimde belirtilir.

13- İnternet gazeteleri, yanlış veya yanıltıcı bilgi içeren içeriklerin yayılmasını önlemek amacıyla gazetecilik meslek etik ilkelerine uygun hareket eder. Cevap ve düzeltme hakkının kullanılması veya başka yollarla bilgilenme sonucu yayımlanan içerikte gerçeğe aykırı bilgi tespit edilmesi halinde, ilgili haberle açık şekilde ilişkilendirilerek en geç 24 saat içinde kamuoyuna doğru bilgi ulaştırılır. Düzeltme metni, söz konusu haberin yayımlandığı mecrada, eşit erişilebilirlik ve görünürlükte yayımlanır.

14- İnternet gazeteleri, kullanıcılarının dijital güvenliğini ve kişisel verilerinin gizliliğini korumakla yükümlüdür. Kullanıcıya ait kişisel bilgiler, açık rızası olmaksızın hiçbir kişi, kurum veya kuruluşla paylaşılmaz; ticari, politik veya başka herhangi bir amaçla kötüye kullanılmaz. İnternet gazeteleri, kullanıcı verilerinin güvenliğine ilişkin gerekli teknik ve idari önlemleri alır.

15- İnternet gazeteleri, doğal afetler, salgın hastalıklar, toplumsal olaylar veya diğer kriz anlarında kamuoyunu yanıltabilecek bilgi kirliliğini önleyecek titizlikle yayıncılık faaliyetini yürütür. Olağanüstü durumlarda yayımlanan içeriklerin gerçek, doğrulanmış ve kamu yararına uygun olmasını gözetir. İnternet gazeteleri, kriz anlarında spekülatif, doğruluğu teyit edilmemiş, kamuoyunda panik, korku veya yanlış algı yaratabilecek haberleri yayımlamaz.

16- İnternet gazeteleri, sosyal medya platformlarında yayılan içeriklerin doğruluğunu kontrol etmekle yükümlüdür. Sosyal medya kaynaklı içerikler, haberleştirilmeden önce etik değerlere ve gazetecilik ilkelerine uygunluk açısından editoryal denetime tabi tutulur. Reşit olmayan bireylere ait sosyal medya içerikleri kullanılacaksa yasal temsilcilerinin izni alınır.

17- İnternet gazeteleri, sosyal medyada içerik üretimi ve paylaşımında manipülatif, yanıltıcı veya spekülatif unsurların yayılmasını önlemek amacıyla kurumsal tutum ve değerlendirme kriterlerini evrensel gazetecilik etik ilkelerine dayalı olarak belirler.

18- İnternet gazeteleri, dijital zorbalık, hakaret, taciz, tehdit veya nefret söylemi içeren kullanıcı / takipçi / izleyici yorumları, gönderileri ve sosyal medya etkileşimlerine karşı önleyici tedbirler alır. Bu tür içeriklerin tespit edilmesi hâlinde, internet gazeteleri söz konusu içeriklerle ilgili gerekli düzenlemeyi yapar.

19- İnternet gazeteleri, mağduriyet içeren olayları haberleştirirken insan onurunu, mağdur kişilerin ve ailelerinin hassasiyetlerini, kişisel gizlilik haklarını gözetmekle yükümlüdür. Haber içerikleri sansasyon yaratma amacıyla değil, kamu yararı gözetilerek, mağduriyetin yeniden üretilmesine yol açmayacak biçimde hazırlanır. Bu tür olaylara ilişkin bilgilerin doğruluğu ve zamanlaması özenle kontrol edilir; haber dili, empati ve etik sorumluluk bilinciyle oluşturulur.

20- İnternet gazeteleri, bireylerin “unutulma hakkı”na saygı gösterir. Güncelliğini yitirmiş veya kamu yararı taşımayan içeriklerin kaldırılması ya da erişimin sınırlandırılması yönündeki talepleri dikkate alır. Bu talepler, özel hayatın gizliliği, kişisel verilerin korunması ve kamu yararı dengesi gözetilerek değerlendirilir. İnternet gazeteleri, içeriğin kaldırılması taleplerine ilişkin süreci hızlı, şeffaf ve ücretsiz olarak yürütür. Talebin reddedilmesi hâlinde, gerekçeler ilgili kişiye açıkça bildirilir. Bu süreçte gazetecilik meslek etik ilkeleri ve bireysel hak ve özgürlüklere ilişkin düzenlemeler esas alınır.

21- Gazeteciler, mesleki bağımsızlıklarını ve içerik üretimindeki dürüstlüklerini tehlikeye atacak herhangi bir çıkar çatışmasına girmez. Gazetecilik faaliyeti dışında, içerik üretiminde bağımsızlık ilkesini zedeleyebilecek herhangi bir maddi menfaat, hediye, bağış veya ayrıcalığı kabul etmez.

22- İnternet gazeteleri, etnik kimlikler, göçmenler, mülteciler, kadınlar, çocuklar, LGBTQI+ bireyler, engelliler, yaşlılar ve benzeri grupları konu alan haberlerde, ayrımcılığı teşvik etmeyen, nefret söylemine yer vermeyen bir yayın anlayışı benimser. Haber dili, cinsiyetçi ve ayrımcı ifadeler kullanılmaksızın; kapsayıcı, çeşitliliğe saygılı ve ötekileştirmeyen bir üslupla oluşturulur.