Türkiye'den KKTC’ye deniz altından kabloyla elektrik temin edilmesini öngören ve içeriği sır gibi saklanan anlaşma ‘yoğun program’ engeline takıldı, imzalanması bugüne kaldı. Muhalefet milletvekilleri UBP-DP Hükümeti’ni eleştirdi, ‘çerçeve anlaşmasının içeriğinden kimin haberi var?” diye sordu.

• Başbakan Yardımcı ve Maliye Bakanı Serdar Denktaş: “Anlaşma metninin içeriğini görmedim”

•CTP Milletvekili Tufan Erhürman: “Medyadan öğrendik, süreçle ilgili imzalanan yöntemi tasvip etmiyoruz, tek umudumuz, eğri geminin doğru sefer yapmasıdır”

• CTP Milletvekili, eski Maliye Bakanı Birikim Özgür : “Doğru projelendirme yapılmazsa, pahalılığa neden olabilir”

• UBP Milletvekili, eski Maliye Bakanı Ersin Tatar: “Türkiye bu sistemi önemsiyor”

• CTP Milletvekili Doğuş Derya: “Hükümetin hiçbir fizibilite raporu yok”

• TDP Milletvekili Mehmet Çakıcı: “Çerçeve anlaşmasının içeriğinden kimin haberi var?”

Ayşe GÜLER

Türkiye'den KKTC’ye deniz altından kabloyla elektrik temin edilmesini öngören ve içeriği sır gibi saklanan anlaşma ‘yoğun program’ engeline takıldı, imzalanması bugüne kaldı.
Kıbrıs’ın kuzeyinin Doğu Akdeniz ve Avrupa'daki enterkonnekte elektrik sistemine dahil olmasına yardım edeceği söylenen anlaşma dünkü Meclis Genel Kurulu’nu da gerdi.
Muhalefet milletvekilleri UBP-DP Hükümeti’ni eleştirdi, ‘çerçeve anlaşmasının içeriğinden kimin haberi var?” diye sordu.

Başbakan Yardımcısı, Maliye Bakanı Serdar Denktaş ise anlaşmayı görmediğini ve incelemediğini ancak içeriğinin ne olduğunu bildiğini açıkladı, “Anlaşma Atun’un ve Başbakanın elinde var. Şu anda Meclis’e getirecek bir şey değil, bu yüzden getirmedim”  dedi.

------------------------------------

Başbakan Yardımcı ve Maliye Bakanı Serdar Denktaş: “Anlaşma metninin içeriğini görmedim”

Başbakan Yardımcı ve Maliye Bakanı Serdar Denktaş, imzalanan anlaşmanın, çalışmaları başlatacak bir çerçeve anlaşması olduğunu söyledi, “Bunun detayları, işin nasıl yürüyeceği günü geldiğinde ki programımıza göre 2018’dir, nasıl bir uygulama içerisine gireceği bir sonraki aşamasıdır. Aklımdakini bir önceki El-Sen Yönetimi ile paylaşmıştım” dedi.
Hükümeti kurdukları dönemde 2016-2017 yılının çözüm yılı olacağının konuşulduğunu hatırlatan Denktaş, o dönemde de müzakereleri yaparken 2018’e sarkıtılmasının öngördüklerini aktardı.

Anlaşmanın içeriğiyle ilgili bakandan bilgi aldığını ancak metinin içeriğini görmediğini açıklayan Denktaş,  “Dün sabah bakandan talep ettim anlaşmayı getir dedim. Gerçekten haberim olmadığı mı anlaşılıyor? Okumadım başka bir şey, evet görmedim, incelemedim. İçeriğinin ne olduğunu biliyorum.  Size de çerçeve anlaşmasının içeriğini anlatıyorum. Benim taraf olduğum, programıma koyduğum, protokolde düzenlediğim anlaşmadan, niyetten bahsediyorum… Anlaşma Atun’un ve Başbakanın elinde var. Şu anda Meclis’e getirecek bir şey değil, bu yüzden getirmedim”

Kıb-Tek’i 2’ye ayırma düşüncesi…

Denktaş, çözüm olması halinde Güney’de atılan adımlarla paralel yapılanma içerisine girileceğinin konuşulduğunu, Kıb-Tek’i ortadan kaldırmaya gerek kalmadan, üretime devam etmesinin düşünüldüğünü anlattı.
Kıb-Tek’in ikiye ayırarak, bir bölümünün Enerji Dairesi’ni oluşturabileceğini, dairenin de ülkedeki iletim hatlarının sahibi konumunda olabileceğine değinen Denktaş özetle şöyle devam etti: “Kıb-Tek, yani üretim yapacak kısmı (Teknecik Elektrik Sanrali, AKSA ve alternatif enerji üretimi ) Türkiye ile kabloyla elektrik bağlanmasını tümünden satın alınacak enerji ile hem sistem süreklilik kazanır hem de tüketim ucuzlar”

“Tüm bunlar ham düşünce, tartışmak için çok zaman var”

Denktaş, tüm bunların ‘ham düşünce’ olarak ortaya konulduğunu unutmamak gerektiğini, detayların tartışılması için çok zaman olduğunu savundu.
Bu tartışma süresi içerisinde hem milletvekillerin hem de sivil toplum örgütlerinden katkı alacaklarını dile getiren Denktaş, şu anda bu çalışmanın başlatılmasına yönelik enterkonnekte hale gelmesine yönelik bir çerçeve anlaşmasının imzalanacağını belirtti.

“Niyet belgesi gibi imzalanacak”

Denktaş, bunun tam ifadesiyle bir niyet belgesi gibi imzalanacağını vurguladı.
Türkiye ile enterkonnekte sisteme geçilmesinin şart olduğuna değinen Denktaş, “Türkiye üzerinden Avrupa’ya… Türkiye’nin şu anda bağlı olduğu Gürcistan, Bulgaristan var. Buralarda daha ucuz ise bu sistem üzerinden oralardan da alabiliyor, ya da satabiliyorsunuz…”şeklinde konuştu.

Maliyet yüksek olursa…

Elektriğin şu anki maliyetinden daha düşük olması gerektiği için bu adımın atıldığını dile getiren Denktaş, “Maliyet Türkiye tarafından karşılanacaksa veya özel şirket tarafından karşılanacaksa satış fiyatı da benim buradaki satış fiyatımın altında olması gerekiyor” şeklinde konuştu.

Denktaş, Türkiye ile enterkonnekte sisteme geçileceğini, bunun maliyetinin yüksek olması halinde de düşürülmesi için gerekli önlemlerin her iki tarafın almak zorunda olduğunu vurguladı.

“Bir tarafta Güney’e enterkonnekte, diğer tarafta İsrail üzerinden yapılacak anlaşması ile Güney’in enterkonnekte sisteme geçmesi… Sizin bir taraftan Türkiye ile yapacağınız anlaşma ile tüm Avrupa ile birleşecek olmanız bir avantajdır” diye konuşan Denktaş, özetle şöyle dedi: “Eğer anlayış, ‘Biz elektrik konusunda Türkiye ile bağlanmayalım ki tam bağlanmış olmayalım’ ise bu düşünceyi kafanızdan atın. Türkiye dünyaya açılma konusunda en önemli konudur. Bir karar verin, bir arkadaşınız evet bu olmalıdır derken diğeri hayır olmamalıdır tartışmasını bırakın. Olacaksa, nasıl olması gerektiğini tartışmalıyız”

Meclis’te geçtiğiniz gün gerçekleşen kapalı oturumda ilgili bakandan anlaşmanın en azından siyasi partilerin başkanlarıyla görüşmesine yönelik talepte bulunduğunu hatırlatan Denktaş,

-------------------------------------------------------

CTP Milletvekili, eski Maliye Bakanı Birikim Özgür: “Doğru projelendirme yapılmazsa, pahalılığa neden olabilir”

CTP Milletvekili, eski Maliye Bakanı, hükümette oldukları dönemde bu konuda yoğun çalışmalar yaptıklarını söyleyerek, “Sistemimizi büyük sisteme bağlamak, enterkonnekte etmek hedefimizdi” dedi.

Özgür, enterkonnekte sisteme bağlanmayı istediklerini ve savunduklarını dile getirerek,  bunu UBP-DP Hükümeti’nden siyaseten daha iyi yapabileceklerini ifade etti.

İmzalanan anlaşma örneğinde olduğu gibi ne yaptığı belirsiz, nasıl bir projeyle enterkonnekte sisteme bağlanmakla ile ilgili politikayı harekete geçireceği kendileri tarafından bilinmeyen bir hükümetin görevde olmasının toplum açısından büyük bir talihsizlik olduğunu vurgulayan Özgür,  doğru projelendirme yapılmaması halinde pahalılığa neden olunabileceğini kaydetti.
Özgür, hükümete güvenmediklerini ifade ederek, “ Halk olarak işimiz Allah’a kaldı. Dileğimiz anlaşmanın bir sonraki seçimde iktidara gelen hükümetin elini kolunu bağlamayacak, doğru bir projeyi engellemeyecek bir projeye sahip olmasıdır” dedi. 

---------------------------------------------------------

UBP Milletvekili, eski Maliye Bakanı Ersin Tatar: “Türkiye bu sistemi önemsiyor”

UBP Milletvekili, eski Maliye Bakanı Ersin Tatar, imzalanan anlaşmanın ‘çerçeve anlaşması’ olduğunun dünkü Meclis oturumunda Başbakan Yardımcısı, Maliye Bakanı Serdar Denktaş tarafından açıklandığını söyledi.

Tatar, dünyanın KKTC’yi yakından tanıması için Türkiye ile böyle bir anlaşmanın imzalanacağını ifade ederek, KKTC’nin Türkiye üzerinden enterkonnekte sisteme bağlanacağını kaydetti.

Türkiye’nin bu sistemi önemsediğine işaret eden Tatar, proje modeli ve fizibilitesinin nasıl olacağının çalışmalarda ortaya çıkacağını dile getirdi.

---------------------------------------------

CTP Milletvekili Tufan Erhürman: “Tek umudumuz, eğri geminin doğru sefer yapmasıdır”

Erhürman, elektrik konusunda Türkiye ile çerçeve anlaşmasının imzalanmasının gündemde olduğunu medyadan öğrendiklerini söyleyerek, süreçle ilgili imzalanan yöntemi tasvip etmediklerini aktardı.

Hükümetin halkın çıkarlarını savunmakla yükümlü kişiler olduğunu vurgulayan Erhürman, bunu savunup savunmadıklarını imzalanan anlaşma ile net bir şekilde göreceklerini belirtti.

Erhürman, anlaşmada hata olması halinde hem Meclis’ten hem de farklı platformlarda seslerini çıkarmaktan asla çekinmeyeceklerine dikkat çekti.

Hükümetin 5.5 aydır ‘ben yaptım, olur’ anlayışı ile hareket ettiğini ifade eden Erhürman, “tek umudumuz, eğri geminin doğru sefer yapmasıdır” dedi.

“Fizibıl bir anlaşma imzalanmalı…”

Koordinasyon Ofisi ile ilgili Türkiye ile imzalanan anlaşmaya atıfta bulunan Erhürman, yapılan anlaşma ya yönelik ciddi hatalar yapıldığını ve Anayasa Mahkemesi’nin devreye girdiğini söyledi.

Erhürman, bu tip hataların elektrikte imzalanan çerçeve anlaşmasında yapılması halinde ne olacağını sordu, “Yine hükümet bunu Meclis’e getirecek ve Türkiye’yi sevenler ve sevmeyenler ayrımı mı yapılacak” dedi.

“Bizim derdimiz, büyük sisteme bağlanmaktır. Bu toplumun talebi budur” diyen Erhürman, ekonomik olarak fizibıl bir anlaşmanın imzalanması gerektiğini vurguladı.

Erhürman özetle şöyle devam etti: “ Bunları konuşmadan anlaşma imzalanırsa, söylediğim hatalar anlaşmadan çıkarsa,  bizden toplumun geleceği açısından sözümü saklamak mı beklenecek? Tek yapacağımız oturup umut etmek. Oturup umut edeceğiz ki bugüne kadar yaptıkları hatalarla bizi defalarca sokmuş olan hükümet temsilcileri, aynı hataları tekrarlamasın. Öğleden sonra ne olacak? Anlaşmada hata yaparlarsa, biz çıkacağız hata yaptıklarını söyleyeceğiz”

--------------------------------------------------------

CTP Milletvekili Doğuş Derya: “Hükümetin hiçbir fizibilite raporu yok”

CTP Milletvekili Doğuş Derya, elektrikte izole sistemden çıkıp daha büyük sisteme geçilmesine dair topyekun itiraz eden bir tutumlarının olmadığını vurguladı,  “Ancak bizim enterkonnekte sisteme bağlanmanın ekonomik ve siyasi sonuçlarını incelemeye ve böyle bir girişimin arz güvenliğine de olumlu etki yapıp yapmadığını görmeye ihtiyacımız olduğunu söyledik” dedi.

Derya, bu konuyla ilgili gazetelerde çıkan haberler ve meclis oturumunda hükümet adına konuşanların beyanatlarına göre hükümetin hiç bir fizibilite raporu olmadan bu anlaşmaya imza attığı gerçeğinin ortada olduğunu vurguladı.

“Finansal olarak fizibıl değil”

2010 yılında eski Başbakan İrsen Küçük’ün su anlaşmasını imzalarken,  ülkeye gelecek olan suyun ucuz olacağını söylediğini hatırlatan Derya, bugün suyun hem çok pahalı hale geldiğini hem de belediyelerin batma noktasına geldiğinin an meselesi olduğunu savundu.

Derya,  elektrik konusunda yapılan çalışmaların Türkiye’den kablo ile elektrik getirilmesinin finansal olarak fizibıl olmadığını ortaya koyduğuna dikkat çekerek, “Kabine hala elektriğin daha ucuza geleceğini söylüyor ve halkı kandırıyorlar. Bu açıklamaları hangi ekonomik ve finansal çalışmaya dayanarak yapıyorlar? Çünkü maliyet, çerçeve anlaşması imzalandıktan sonra hesaplanacakmış dediler. Peki, Türkiye ile enterkonnekte sisteme hangi şartlarda geçilecek?” diye sordu.

“Kıbrıs’ta da dağıtım özelleştirilirse ne yapılacak?”

Türkiye’de elektrik ile ilgili dağıtımın özelleştiğini hatırlatan Derya, Kıbrıs’ta da dağıtımın özelleştirilmesi hususu anlaşmaya eklenmesi halinde nasıl bir adım atılacağını sordu.

Derya, özetle şöyle devam etti: “Enterkonekte sisteme geçilse bile yedek üretim gücü olarak KIBTEK’in devam etmesi bir gereklilik olarak dururken acaba hükümetin ajandasında KIB-TEK’i tasfiye etmek mi var? Özelleştirme veya tasfiye durumunda KIB-TEK çalışanlarının durumu ne olacak? Ülkemizde harmanlanmış üretim maliyetleri ile santral tiplerine göre ayrı ayrı üretim maliyetleri hesaplandı mı? Deniz altına döşenen kablonun adaya çıkış noktasındaki maliyeti ne olacak? Bunların da cevapları yok. Hepsinden de önemlisi Türkiye Nisan 2015 tarihinde Avrupa enterkonnekte sistemine girdi. Ocak 2016 tarihinden itibaren de ENSTO-E gözlemci üye statüsünü aldı. Bu üyelik dolayısı ile Türkiye’nin elektrik iletim şebekesinin üye olmayan üçüncü ülkelere bağlamak istemesi halinde bu bağlantının senkron paralel bağlantı olamayacağını, yani arz güvenliği sağlayan bir bağlantı olamayacağı ortada . Peki neyin anlaşması imzalanıyor? Kıbrıs sorununun çözümü ile ilgili yol kat edilirken, apar topar kablo konusunun gündeme gelmesi tesadüf mü? KKTC’nin imzaladığı her uluslar arası anlaşma federal devlete devredeceğine göre acaba bu acelenin sebebi enerji konusunda federal devleti bağlamak mı? Bu sorularımıza makul cevaplar almadan herhangi bir anlaşmaya evet demek mümkün değil diye düşünüyorum”

--------------------------------------------------

TDP Milletvekili Mehmet Çakıcı: “Çerçeve anlaşmasının içeriğinden kimin haberi var?”

TDP Milletvekili Mehmet Çakıcı, elektrik konusunda imzalanacak çerçeve anlaşmasına ilişkin sorularına kimin cevap vereceğini sorarak, içeriğinden kimin haberi olduğunu sordu.

Olayın bir şirkete peşkeş olduğu iddiasında bulunan Çakıcı, muhalefet ve sivil toplum örgütleriyle işbirliği yapılmadığını, milletvekillerinin hiçbir bilgisi olmadığını ileri sürdü. Çakıcı, bunun demokrasi olmadığını savundu.