Avrupa Birliği'nin ortak para birimi olan ve dünyanın konvertibilitesi en yüksek para birimleri arasında bulunan 'Euro'nun 20. yaşı kutlanıyor.

Avrupa Merkez Bankası (ECB), bu vesileyle Euro banknotlarını yeniden tasarlanacağını ve 2024 yılına kadar yeni tasarımların seçilmiş olacağını açıkladı.

Piyasalara 20 yıl önce giren 350 milyona yakın Avrupalının kullandığı euro, dünyanın en fazla kullanılan ikinci rezerv para birimi oldu. Geçen yıl uluslararası işlemlerin yüzde 36'sı euro cinsinden faturalandı veya ödendi.

Olumlu ve olumsuz yanları

Kurlardaki dalgalanmaların ülkeler arasındaki ticareti olumsuz etkilemesini önlemek ve tek bir pazarda, tek bir para birimi yoluyla ülkelerin karşılıklı ticaretini artırarak ortak refah getirmek adına çıkarılan Euro, Avrupa entegrasyonu için de faydalı oldu.

Ülkelerin ticareti arttı ve refahı olumlu yönde etkilendi. Özellikle pratik kolaylıkları nedeniyle farklı bir sistemi adeta düşünülemez hale getirdi. AB içi ihracat 1992'de AB'nin gayrisafi yurt içi hasılasının (GSYH) yüzde 13'ünü oluştururken, bugün bu oran yüzde 20'lere ulaştı.

Buna karşın ortak para birimi kullanımı ekonomisi zayıf, katma değerli üretim gerçekleştirmeyen ülkeler için olumsuzlukları oldu. AB üyesi olmaktan ileri gelen düşük faiz ortamı nedeniyle bu ülkelerden bazıları aşırı harcama yaptı ve bu da kamu borcunda yükselişi beraberinde getirdi. Yunanistan, Güney Kıbrıs ve İspanya gibi ülkelerde borç krizleri yaşandı.

Fikir ayrılıkları

Üretim seviyesi ve verimliliği yüksek ülkeler olan Hollanda, Avusturya ve Almanya Euro'dan daha karlı çıktı ve pazarlarını büyüttüler. Bu ülkelerde işsizlik azalırken Fransa, Portekiz, İspanya, İtalya ve Yunanistan gibi ülkelerde işsizlik göreceli olarak arttı.

Bu sebeple Avrupa'da bazı ülkelerde Euro'ya itirazı olan siyasi partiler ciddi şekilde güçlendi.

Euro nasıl hayata geçti?

Fransa ve Almanya'nın önderliğinde, 11 AB ülkesinin tek bara birimi Euro'ya geçişinin kaydi olarak yürürlüğe girmesine Ocak 1999'da karar verilmiş ve bu tarihten iki yıl sonra bu para piyasaya sürülmüştü.

Euro'yu 27 AB üyesi arasında Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Güney Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan olmak üzere 19 üye kullanıyor.

Euro Bölgesi olarak adlandırılan bu 19 ülkenin para politikası, ECB ve üye ülkelerin merkez bankalarından oluşan Euro Sistemi tarafından yürütülüyor.