*Yasa önerisinin genel gerekçesinde “18 yaşından küçük bireylerin evlenmesi hiçbir şekilde istisna tanınmaksızın engellenmeli; çocukların eğitim, gelişim ve yaşam hakları güvence altına alınmalıdır.” deniliyor

“Son yıllarda basına yansıyan haberler ve resmi veriler, çocuk yaşta ebeveyn olan bireylerin sayısında kayda değer bir artış olduğunu ortaya koymaktadır”

Kadın haklarıyla ilgili çalışmalarıyla da tanınan CTP Lefkoşa Milletvekili Doğuş Derya, evlenme yaşının 18 olmasını içeren bir yasa önerisi hazırladı. Öneri halen yürürlükteki yasada var olan, belli koşullarda mahkeme kararıyla 16-18 yaş arasındaki bireylerin de evlenebilmesinin kaldırılmasını içeriyor.

Doğuş Derya’nın hazırlayıp Cumhuriyet Meclisi’ne sunduğu “Aile (Evlenme ve Boşanma) (Değişiklik) Yasa Önerisi”, Resmi Gazete’de yayımlanarak halkın bilgisine sunuldu. Yasa önerisiyle ilgili görüş ve öneriler, yirmi gün içinde yazılı olarak Meclis Başkanlığı’na iletilebilecek.

Söz konusu yasada değiştirilen düzenlemenin gerekçesinde “Çocuk haklarına uygun olarak ve genel gerekçede açıklanan sebeplerle, 6'ncı madde yeniden düzenlenmiş ve 18 yaşından küçük kişilerin evlenemeyeceği net bir şekilde belirtilmiştir. 16 yaşından büyük ancak 18 yaşından küçük kişilerin, belli koşullarda Mahkemenin izniyle evlenebilmesi Yasadan çıkarılmıştır.” denildi.

Yasa önerisinin genel gerekçesinde şu ifadeler yer aldı:

“Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme'ye göre, 18 yaşından küçük her birey ‘çocuk’ olarak tanımlanmakta ve bu bireylerin her türlü istismardan, ihmalden ve erken yaşta sorumluluklardan korunması devletlerin temel yükümlülükleri arasında yer almaktadır.

Ancak mevcut Aile Yasamız, halihazırda 16 yaşından büyük, 18 yaşından küçük bireylerin belirli koşullar altında evlenmesine imkan tanımaktadır. Bu durum, çocukların yüksek yararına aykırı olup, uluslararası yükümlülüklerimizle de çelişmektedir. Son yıllarda basına yansıyan haberler ve resmi veriler, çocuk yaşta ebeveyn olan bireylerin sayısında kayda değer bir artış olduğunu ortaya koymaktadır.

Bu durum, hem çocukların gelişimini sekteye uğratmakta hem de eğitim, sağlık, sosyal yaşam ve psikolojik bütünlük gibi temel haklarını ciddi biçimde ihlal etmektedir. Ayrıca ülkemizin taraf olduğu ve iç hukuk düzenlememizin bir parçası olan Lanzarote Sözleşmesi, çocukların cinsel istismara karşı korunmasını hedefleyen önemli bir uluslararası çerçeve sunmaktadır. Bu sözleşme, çocukların rızasına dayalı olduğu iddia edilen ilişkiler de dahil olmak üzere, erken yaşta evliliklerin cinsel istismar kapsamında değerlendirilmesine zemin hazırlamaktadır. Dolayısıyla, 18 yaşından küçük bireylerin evliliğine izin verilmesi, Lanzarote Sözleşmesi ile de bağdaşmamaktadır. Hem çocuklarımızı korumak, hem de taraf olduğumuz BM Çocuk Hakları Sözleşmesi ve Lanzarote Sözleşmesi ile uyumlu bir mevzuat yapısını oluşturmak adına, çocuk yaşta evliliklerin kesin olarak yasaklanması gerekmektedir. 18 yaşından küçük bireylerin evlenmesi hiçbir şekilde istisna tanınmaksızın engellenmeli; çocukların eğitim, gelişim ve yaşam hakları güvence altına alınmalıdır.

Geleceğimizin teminatı olan çocukların sağlıklı bireyler olarak büyümesi için, çocuk yaşta evliliklere son verilmesi elzemdir. Bu doğrultuda yasal düzenlemelerin yapılması, toplumsal farkındalığın artırılması ve koruyucu mekanizmaların etkin biçimde işletilmesi gerekmektedir. İş bu yasa değişiklik önerisi bu amaçlarla düzenlenmiştir.”