Meltem SONAY

‘Milletvekili transferi’ni engelleyecek düzenlemeler içeren Siyasal Partiler Yasası, ilgili komitede ‘adım adım’ görüşülmeye başlandı.
Siyasal Partiler Yasası’nı görüşmek üzere oluşturulan AD-HOC Komite dün toplandı, yasanın bir diğer önemli önerisi olan aday listelerinde %30 CİNSİYET KOTASI’nı oybirliği ile kabul etti.
Komitenin dün tüm parti temsilcileri ile ‘eksiksiz’ katılımlı bir toplantı gerçekleştirdiğini ifade eden Komite Başkanı, CTP-BG Milletvekili Asım Akansoy, yasa üzerindeki çalışmalarda da önemli ilerlemeler sağlandığını açıkladı.
Önümüzdeki Pazartesi günü Genel Kurul’da Bütçe görüşmelerinin başlayacağına, bu nedenle de komite çalışmaların etkileneceğine değinin Akansoy, komitedeki iradenin çalışmaların bir an önce tamamlanması yönünde olduğuna işaret etti.
Akansoy, komitenin çalışmasının Aralık ayında tamamlanmasının hedeflendiğini de kaydetti.

‘Transferleri engelleyen maddesi’ üzerinde konsensüs…
2014 yılı başında özellikle dönemin DP-UG’li komite üyesi milletvekillerinin tepki koyması ile askıya alınan Siyasal Partiler Yasası, yeniden gündeme alındı.
Anayasa, Cumhuriyet Meclisi İçtüzüğü, Siyasal Partiler Yasası ile Seçim ve Halkoylaması Yasası Değişikliklerini  Hazırlamak ve Görüşmek Üzere Oluşturulan Geçici ve Özel Komite’nin Başkanı, CTP-BG Milletvekili Asım Akansoy, çalışmalara başlamadan önce parti başkanlarının ‘Transferleri engelleyen madde’yle ilgili taahhütte bulunduğunu anımsattı, komitede de bu konuda fikir birliğinin devam ettiğine işaret etti.

Doğuş Derya sunum yaptı… Komite %30 kotayı OYBİRLİĞİYLE kabul etti…

Komitenin dünkü toplantısında, CTP-BG Milletvekili Doğuş Derya, dünyada cinsiyet kotası uygulamaları, siyasi, ekonomik ve gündelik hayatta Kuzey Kıbrıs'ta yaşayan kadınların ve erkeklerin durumu, cinsiyet kotasının niye gerekli olduğu ile ilgili komite üyesi vekillere sunum yaptı.
Komite üyeleri aday listelerinde %30 oranında cinsiyet kotası uygulamasını oybirliği ile kabul etti.

Derya: “Dünya ortalamasının çok altındayız”
Kritik eğişin %30 olduğuna işaret eden Doğuş Derya, komitede oybirliği için geçen oranın dünya standartlarına uygun olduğunu ifade etti, ilgili maddenin oybirliği ile geçmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Kuzey Kıbrıs’ın ‘kadın temsiliyeti’nde dünya sıralamasına göre 147 ülke arasında 125. sırada olduğunu komite üyeleri ile de paylaştığını belirten Derya, bölgesel olarak bakıldığında ABD ve Latin Amerika’da %25, Asya ülkelerinde %19, Arap devletlerinde %10, pasifik ülkelerinde %15’e yakınken, Kuzey Kıbrıs’ta ise bu oranın %8 olduğuna vurgu yaptı.

“Özel ve geçici bir kota”
Doğuş Derya’nın komitedeki sunumunun önemine işaret eden Başkan Akansoy, kotaya ‘Özel ve geçici bir kota’ olarak bakıldığını ve bu yönde de bir uzlaşı sağlandığını belirtti.
Önerinin %40 cinsiyet kotası olmasına karşın, komitede alternatif öneriler sunulduğunu belirten Akansoy, %30 cinsiyet kotasında uzlaşıldığını ve ilgili maddenin oybirliği ile onaylandığını ifade etti.

Milletvekili adayı belirlemede ön seçim de tamam…
Siyasal Partiler Yasası’nda, Siyasi Partilerde milletvekilleri adaylarının tespiti için delegelerin veya üyelerin oyu ile ön seçim yapılmasını öngören maddesinde de komitede hemfikirlik olduğunu açıklayan Akansoy, maddeye sadece ‘istisnai durumlarda, tüzükte tanımlanması kaydıyla aday belirlenmesinde Parti Meclisi’nin yetkili kılınması’na yönelik bir ekleme yapıldığını aktardı.
3’te 1 oranındaki kontenjan hakkı da içeren yasa taslağının ilgili maddesi uyarınca, parti seçime listesinin 3’te 1’i oranında ön seçimsiz aday koyabilecek.

--------

Yasa Taslağı ne öngörüyor?

ÖNERİ 1:
TRANSFERE ENGEL… Taslağın yasallaşması halinde; seçildiği partiden istifa eden ve ihraç edilen milletvekili, yasama dönem bitene kadar bağımsız kalacak, bakan, komite başkanı olamayacak,  yeni bir siyasi parti kurup Hükümet’e giremeyecek.

ÖNERİ 2:
PARTİLERİN GELİR-GİDERİ DENETLENECEK… Siyasal Partiler Yasası Taslağı’nın ilgili maddesi, siyasal partilerin gelir ve giderlerinin Sayıştay’ın yardımıyla Anayasa Mahkemesi tarafından denetlenmesinin sağlanmasını içeriyor. Kesin hesaplarını Anayasa Mahkemesi’ne sunmayan parti, yapılacak ilk milletvekilliği genel seçimine de katılamayacak.

ÖNERİ 3:
MİLLETVEKİLİ ADAYI BELİRLEMEDE ÖN SEÇİM… Siyasi Partilerde milletvekilleri adaylarının tespiti için delegelerin veya üyelerin oyu ile ön seçim yapılmasını öngörüyor… ‘Lidere veya merkeze bağımlılık’ ortadan kalkacak… 3’te 1 oranındaki kontenjan hakkı da içeren yasa taslağının ilgili maddesi uyarınca, parti seçime listesinin 3’te 1’i oranında ön seçimsiz aday koyabilecek.  Komite ilgili maddeye, ‘istisnai durumlarda, tüzükte tanımlanması kaydıyla aday belirlenmesinde Parti Meclisi’nin yetkili kılınması’na yönelik bir ekleme yaptı.

ÖNERİ 4:
CİNSİYET KOTASI… Yasa Taslağı %40 oranında cinsiyet kotası öngörüyor… Erkek ve kadın adayların en az %40 oranında listelerde yer alması şartı getiren maddeye uymayan siyasal parti, seçime de katılamayacak… Komite Üyeleri %30 cinsiyet kotası üzerinde uzlaştı, OYBİRLİĞİ ile kabul etti.

ÖNERİ 5:
EN AZ %3 OY ALAN PARTİLERE DE DEVLET KATKISI… Yasa Taslağı, barajı geçemeyen ancak %3 oranında oy alan siyasi partilerin de, devletin siyasi partilere yaptığı katkıdan pay almasını öngörüyor.