Yerbilim Mühendisleri Odası, Çevre Mühendisleri Odası, Kimya Mühendisleri Odası Kıb-tek’ten talep ettiği yakıt analizi sonuçlarını kamuoyu ile paylaştı, değerlerin ‘teknik şartnameye’ uymadığını bunun da hem halk sağlığını, hem de tüm canlı yaşamını büyük ölçüde tehdit eden bir unsur olduğunu vurguladı.

Meslek Odaları olarak; opsiyon belgesiz, ihalesiz doğrudan alım yöntemi ile teknik şartnamelerdeki limit değerlere uymayan yakıt alımı ve kullanımını doğru bulmadıklarına işaret edilen açıklamada, KIB-TEK yönetiminin şartname dışı ve uygun olmayan bu satın alma süreçleri ile ilgili sorumlularına nasıl bir cezai müeyyide uygulanacağı konusunda kamuoyunu bilgilendirme yükümlülüğünün de altı çizildi.

Meslek Odaları’nın tespitleri şöyle:

• Su, Kalsiyum(Ca), Çinko (Zn), Toplam Tortu Potansiyeli, Net Kalorifik Değer, Denge (Stability) ve Kararlılık (Compatibility) gibi parametreler açısından limit değerleri sağlamadığı görülmüştür.
• Yakıtın içerisindeki Su oranının fazlalığı fazlalık kadar miktarda yakıt yerine suya ücret ödendiği anlamına gelmektedir.
• Ayrıca KIB-TEK teknik şartnamesinde; analiz sonuçlarında Kalsiyum (Ca) ve Çinko (Zn) değerlerinin aynı anda limit üstü olması durumunda yakıtın içerisinde kullanılmış yağ olduğunun kabul edileceği belirtilmektedir ve üzülerek belirtmeliyiz ki bu sonuçlarda bu iki parametre maalesef limit değerleri aşmaktadır.
• Yakıtın yanması sonucunda açığa çıkan ısı miktarı yani net kalorifik değeri, teknik şartnamede belirtilen limitin de altındadır. Böylelikle bir birim enerji için daha çok yakıt tüketilmesi gerekeceği ve bunun da daha fazla emisyon oluşumu anlamına geldiği açıktır. Ayrıca, Toplam Tortu Potansiyeli gibi yakıtın kirlilik derecesi açısından önem arz eden bazı parametrelerin limit değerlerin üzerinde olması, ortaya çıkan emisyonların da insan sağlığı ve çevre açısından daha olumsuz etkilere sahip olacağının kanıtı niteliğindedir
   

Yerbilim Mühendisleri Odası, Çevre Mühendisleri Odası, Kimya Mühendisleri Odası’nın ortak açıklaması şöyle:

“Ekonomi ve Enerji Bakanlığı tarafından son dönemde KIB-TEK için temin edilen akaryakıt, satın alma süreçlerinin ilgili prosedürlere uyumu, yakıt analizlerinin mevcudiyeti ve parametrelerin kurum şartnamesinde belirtilen limit değerlere uygunluğu konuları başta olmak üzere kamuoyunda birçok tartışmalara sebep olmuştur.

Bu nedenle; Yerbilim Mühendisleri, Çevre Mühendisleri ve Kimya Mühendisleri Odaları tarafından, çatısı altında bulunulan KTMMOB aracılığıyla ve 12/2006 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Yasası uyarınca  KIB-TEK Yönetim Kurulu’ndan bu süreçle ilgili bilgi talep edilmiş ve varsa satın alınan yakıtlara ait analiz sonuçlarının paylaşılması istenmiştir.

Bu çerçevede; KTMMOB Başkanlığı  03.09.2021 tarihinde konu ile ilgili talep yazısını KIB-TEK Yönetim Kurulu, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı, Başbakanlık, Sayıştaylık ve Ombudsman’a iletmiştir.

Talep yazısında; yakıtların analiz raporu olup olmadığı, yakıt analiz sonuçlarının Bakanlar Kurulu Kararların da atıfta bulunulan ihalelerdeki teknik şartnamelerde belirtilen limit değerleri sağlayıp sağlamadığı, yakıt alımlarında rafineri opsiyon belgesi aranıp aranmadığı, alınmışsa eğer kaç adet kara tankerinden numune alındığını yetkililere kamuoyunu bilgilendirmek amacıyla sorulmuştur.

Ayrıca halen kullanılmakta olan ve bu tarihten sonra yeni gelecek olan yakıtlarla ilgili; Birliğimiz tarafından belirlenecek bağımsız bir denetçi nezaretinde şahit numune alınması, bu numunelerin uluslararası akreditasyona sahip bir laboratuvarda analiz edilmesi ve sonuçlarının kamuoyu ile paylaşılması konularının KIB-TEK Yönetim Kurulu tarafından değerlendirilmesi talep edilmiştir.

Bilindiği üzere 13.02.2021 tarihli Bakanlar Kurulu kararı ile 24.000 ton, 09.06.2021 tarihli karar ile 36.000 ton ve 16.08.2021 tarihli karar ile de 36.000 ton akaryakıtın satın alma süreçleri doğrudan alım yani ihalesiz şekilde gerçekleştirilmiştir. Bunların dışında 14.08.2021 ve 15.08.2021 tarihlerinde toplamda 80 kara tankeri ile alınan 2.400 metrik ton akaryakıt KIB-TEK Teknecik Santrali’ndeki depolara nakledilmiştir.

KIB-TEK Yönetim Kurulu tarafından KTMMOB’ye ulaştırılan cevapta süreçle ilgili bilgiler verilmiş ve 13.02.2021 tarihli Bakanlar Kurulu kararıyla alınmaya başlanan ihalesiz yakıttan başlanarak 16.08.2021 tarihli karara atfen alınan yakıtın 23.08.2021 tarihli analiz sonucuna kadar olanların tümü paylaşılmıştır.

Verilen bilgiler ışığında; satın alınan yakıt analizlerinin SGS Supervıse Gözetme Etüd Kontrol Servisleri A.Ş tarafından yapıldığı tespit edilmiş ve söz konusu analizlerde elde edilen sonuçlar, KIB-TEK tarafından belirlenen teknik şartnamelerde yer alan parametrelerin limit değerleriyle karşılaştırılmıştır.

Bu incelemede; gerek gemilerle gerekse kara tankerleriyle yapılan bazı sevkiyatlardaki yakıtlara ait analiz sonuçlarının benzerlik taşıdığı ve KIB-TEK tarafından gönderilmiş olan cevap yazısında sadece Kükürt değerlerinin uygunluğu belirtilmiş olmasına rağmen; Su, Kalsiyum(Ca), Çinko (Zn), Toplam Tortu Potansiyeli, Net Kalorifik Değer, Denge (Stability) ve Kararlılık (Compatibility) gibi parametreler açısından limit değerleri sağlamadığı görülmüştür.

Yakıtın içerisindeki Su oranının fazlalığı fazlalık kadar miktarda yakıt yerine suya ücret ödendiği anlamına gelmektedir. Ayrıca KIB-TEK teknik şartnamesinde; analiz sonuçlarında Kalsiyum (Ca) ve Çinko (Zn) değerlerinin aynı anda limit üstü olması durumunda yakıtın içerisinde kullanılmış yağ olduğunun kabul edileceği belirtilmektedir ve üzülerek belirtmeliyiz ki bu sonuçlarda bu iki parametre maalesef limit değerleri aşmaktadır.

Yakıtın yanması sonucunda açığa çıkan ısı miktarı yani net kalorifik değeri, teknik şartnamede belirtilen limitin de altındadır. Böylelikle bir birim enerji için daha çok yakıt tüketilmesi gerekeceği ve bunun da daha fazla emisyon oluşumu anlamına geldiği açıktır. Ayrıca, Toplam Tortu Potansiyeli gibi yakıtın kirlilik derecesi açısından önem arz eden bazı parametrelerin limit değerlerin üzerinde olması, ortaya çıkan emisyonların da insan sağlığı ve çevre açısından daha olumsuz etkilere sahip olacağının kanıtı niteliğindedir. Zaten bacalarında filtre olmayan ve maalesef düzenli emisyon kontrollerinin yapılmadığı bu santrallerde teknik şartnameye uygun olmayan yakıt kullanılması, hem halk sağlığını hem de tüm canlı yaşamını büyük ölçüde tehdit eden bir unsur haline gelmektedir.

Meslek Odaları olarak; opsiyon belgesiz, ihalesiz doğrudan alım yöntemi ile teknik şartnamelerdeki limit değerlere uymayan yakıt alımı ve kullanımını doğru bulmuyoruz ve KIB-TEK yönetiminin şartname dışı ve uygun olmayan bu satın alma süreçleri ile ilgili sorumlularına nasıl bir cezai müeyyide uygulanacağı konusunda kamuoyunu bilgilendirme yükümlülüğü olduğuna inanıyoruz.

Topluma hizmet üretmek adına göreve gelen yetkilileri, bu sorumluluklarının bilinciyle toplum sağlığını ve yaşadığımız çevreyi tüm unsurlarıyla birlikte korumaya davet eder, saygılarımızı sunarız.”