Didem MENTEŞ

Ülkede yaşanan ölümlü iş kazalarında onlarca can yitirilirken, bu kazalarla ilgili suçlu bulunup mahkum olan ‘işveren’ yok. 

Ölümlü iş kazalarıyla ilgili Çalışma Dairesi’nin soruşturma dosyaları yansıra polisin yürüttüğü Adli Ölüm Tahkikatları sonucunda ‘kusurlu’ bulunan işverenlere cüzi miktarda ‘para cezası’ verildi.

Bugüne dek hiçbir işveren suçlu bulunup, ağır bir hapis cezasına çarptırılmadı.

2018 yılının ilk 9 ayında meydana gelen 10 ölümlü iş kazaları da henüz yargıya taşınmadı.  Çalışma Dairesi’nin ve polisin ayrı ayrı yürüttüğü soruşturmalar tamamlanmadığı için Başsavcılığa gönderilmedi.

YENİDÜZEN’e konuşan Çalışma Dairesi Müdürü Yusuf Önderol, bugüne dek ölümlü iş kazalarıyla ilgili mahkemelerde sonuçlanan davalar olduğunu ancak bunların hiçbirine ağır bir hapis cezası verilmediğini açıkladı.

Önderol, ayrıca 2018 yılında meydana gelen ölümlü iş kazalarıyla ilgili müfettişler tarafından hazırlanan soruşturma dosyalarındaki belgelerde bazı noksanlıklar olduğu için henüz Başsavcılığa gönderilmediğini belirtti.

9 yılda 60 can

2011 yılından günümüze dek iş kazaları dolayısıyla toplamda 60 işçi hayatını kaybetti. İş kazalarında en fazla ölüm 2015 yılında yaşandı.

İş kazaları dolayısıyla 2011’de 6 ölüm, 2012’de 4 ölüm, 2013’de 7 ölüm, 2014’de 6 ölüm, 2017’de 7 ölüm ve 20 Eylül 2018’e kadar ise 10 ölüm gerçekleşti.

Meydana gelen ölümlü iş kazaları çoğunlukla inşaat sektöründe yaşandı. Çalışma Dairesi’nin verilerine iş kazasının nevi olarak ‘yüksekten düşme’ olarak kayıtlara geçti.

2018’de rakam 10 ulaştı

Çalışma Dairesi’nin kayıtlarına göre 2018 yılının ilk 9 ayında iş kazası nedeniyle 10 kişi can verdi.

2018 yılında meydana gelen ölümlü iş kazalarının 2’si Ocak ayında, 3’ü Şubat’ta, 3’ü Haziran’da, 1’i Ağustos’ta, 1’i de Eylül ayında meydana geldi. 

İş kazaları sonucu 40 yaşındaki Musa Düşkün, 41 yaşındaki Doğan Turan, 27 yaşındaki Tolga Özkıraç, 44 yaşındaki Veli Çelik, 26 yaşındaki Volha Viarbouskaya, 52 yaşındaki İsmail Kızıldemir, 33 yaşındaki Umut Gürcüoğlu, 19 yaşındaki Yavuz Bay, 42 yaşındaki Mehmet Ezer ve 37 yaşındaki Rafiqul İslam yaşamını yitirdi.

Bu kişilerin 1’i KKTC, 7’si TC, 1’i Bangladeş, 1’i de Belarus uyruklu idi..

6’sı inşaatlarda can verdi

İş kazalarında Can verenlerin 6’sı inşaatlarda çalışırken, 1’i pazarlama şirketinde, 1’i gece kulübünde, 1’i de hayvancılıkla uğraşırken yaşamını yitirdi.

İnşaatlarda çalışan 6 işçinin ölümü yüksekten düşme nedeniyle yaşanırken, 2 işçi mesai sırasında kalp krizi, 1 işçi de beyin kanaması sonucu can verdi. Pazarlamacı olan 1 çalışan da trafik kazasında hayatını kaybetti.

Yüksekten düşenler

13 Ocak’ta Karaoğlanoğlu’nda Kaya Oteller Grubu’nun inşaatında çalıştığı esnada 4 metre yükseklikten düşen Musa Düşkün Asil İnşaat Ltd’de çalışıyordu. Düşkün’ün denge kaybı yaşaması sonucu düştüğü verilere yansıdı.  31 Ocak’ta ise Lefkoşa’da Aldora Construction Ltd tarafından yapılan bir inşaatta çalışan Doğan Turan, yükseksen düşerek hayatını kaybetti. Turan’ın çalışma izni olmadan, kaçak olarak çalıştığı ortaya çıkmıştı.

16 Haziran’da yaşanan ölümlü iş kazası ise Bafra’da Concord Otel yapımı esnasında meydana geldi. İsmail Kızıldemir işçi 4.2 metre yükseklikte bulunan konferans salonu balkonundan düşerek ağır yaralandı, yapılan müdahalelere rağmen kurtarılamadı.

28 Haziran’da ise Lefkoşa’da Ali Kofalı Construction Ltd’e ait bir inşaatta yaşandı. 19 yaşındaki Yavuz Bay, 3’üncü kattan aşağı düşerek hayatını kaybetti.

Aynı binada 2 ay arayla ikinci kez ölümlü iş kazası yaşandı. 28 Ağustos’ta 42 yaşındaki Mehmet Ezer, 15.3 metre yükseklikten düşerek can verdi.

İş sırasında beyin kanaması ve kalp krizi geçirdiler

Kayıtlara iş kazası olarak geçen Tolga Özkıraç, Veli Çelik, Volha Viarbouskaya, Umut Gürcüoğlu ise farklı şekillerde yaşamlarını yitirdi.

Adem Kaner ve Kardeşi Şirketi’ne pazarlamacı olarak çalışan Tolga Özkıraç, 2 Şubat’ta Ulukışla kavşağında geçirdiği trafik kazasında can verdi.

5 Şubat’ta ise Taşlıca köyünde hayvancılık işiyle uğraşan Veli Çelik, beyin kanaması nedeniyle öldü. 24 Şubat’ta ise Hanedan Gece Kulübü’nde konsomatris olarak çalışan Volha Viarbouskaya ise geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.

20 Haziran’da ise Mağusa’da Metal İşleri Apartmanı inşaatında aniden fenalaşan Umut Gürcüoğlu geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetti.

2018 olayları henüz yargıya taşınmadı

2018 yılında meydana gelen bu iş kazaları henüz yargıya taşınmadı. 

Ölümlü iş kazaları için Çalışma Dairesi tarafından açılan tahkikat suç dosyaları henüz tamamlanmadığı için Başsavcılığa gönderilmedi. 

Polisin açtığı Adli Ölüm Tahkikatı ile ilgili raporlar da henüz Başsavcılığa ulaştırılmadı.

Çalışma Dairesi’nin dosyada topladığı belgeler

Ölümlü iş kazası için Çalışma Dairesi tarafından açılan tahkikat suç dosyasında birçok belge bulundurulması gerekiyor. Bu belgeler dosya içeriği durumuna göre değişiklik gösteriyor.

Belgeler şunlar: “İşyeri tescil belgesi ve bildirim formu. İşyeri tescil belgesinin 1 sureti. İnşaat tescil belgesi. İş kazası ile ilgili haberler ve olay yerinde çekilen fotoğraflar. İş kazası ile ilgili haberlerin yer aldığı gazete küpürleri veya olayın nasıl öğrenildiğine dair belgeler. Olay yerinde çekilen fotoğraflar. Eğer varsa iş kazası görüntülerini içeren CD, vs. İş kazası, meslek hastalığı veya tehlikeli olay bildirim formu (Bu işveren tarafından doldurularak Daire’ye verilir) Eğer bu form 2 iş günü içerisinde verilmez ve daireye bildirim yapılmazsa yasa gereği 1/3 Asagri ücret ceza  yazılır. İşçi ile işveren arasındaki hizmet akdi, yazılan ceza varsa formlar.

Şirketler mukayyitliğinden elde edilecek işverenin şirket onay belgeleri. Mal sahipleri ile ilgili şirket arasındaki mukavele. İşçi ile işveren arasındaki hizmet akdi. İş kazası ile ilgili olarak Çalışma Dairesi ve Polis Genel Müdürlüğü arasındaki yazışmalar. Eğer yazılan ceza varsa iari para cezası bildirim formu.

Ek teftiş raporu. Polis tarafından tanık veya sanıklardan alınan ifadelerin birer sureti. Yataklı Tedavi Kurumları Dairesi’nden otopsi raporunun talep yazısı ve otopsi raporu. İş kazasında hayatını kaybeden işçinin ölüm kayıt belgesi, kimlik kartı belgesi pasaport fotokopisi ve bilgileri, ölüm kayıt bildirimi. Tahkikatı yapan Çalışma Dairesi müfettişlerinin ifadeleri.  İlgili Çalışma Dairesi Bölge Amirliği ile diğer ilgili kurumlar arasındaki yazışmalar. Evrak talep formu, işverene yapılan dava tebliği, Soruşturma Memuru’nun nihai raporu, cinai form”

Önderol: “Hapis cezası alan işveren yok”

Çalışma Dairesi Müdürü Yusuf Önderol, 2018 yılında meydana gelen ölümlü iş kazalarıyla ilgili müfettişler tarafından hazırlanan soruşturma dosyalarının bazı noksanlıklar nedeniyle henüz Başsavcılığa gönderilmediğini söyledi. Önderol, “dosyaların gönderilmemesinin nedeni, açılan tahkikat suç dosyasında bulunması gereken belgelerin birden fazlasında ya bir noksanlık olması ya da bir bekleme süresi olmasından kaynaklanır.

Şunu da itiraf edelim şöyle bir sıkıtımız var; teftiş yapan müfettiş, iş kazalarına bakan müfettiş, iş uyuşmazlıklarına bakan müfettiş, tahkikata giden müfettiş bir de bu dosyayı hazırlayacak olan de müfettiş. Ayrı birimimiz yoktur ki suç dosyası tazmin edip de savcılığa göndersin. Yoğun işlerden ve müfettiş noksanlığından dolayı zaman zaman gecikmeler olabiliyor”

Yusuf Önderol, ölümlü iş kazalarıyla ilgili bugüne dek mahkemelerde sonuçlanan davalar olduğunu ancak bunların hiçbirine hapis cezası verilmediğini açıkladı.

Önderol, “Maalesef ölümlü iş kazalarında beklenildiği gibi yargıda ağır cezalara çarptırılan işveren örneğimiz yok. Maalesef diyorum çünkü yargı bunu polisin adli ölüm raporuna göre karar verir. Adli ölüm raporunda işverenin kusur ve ihmaline göre değerlendirme yapılır. Genelde işverenin ağır ihmalinden dolayı 10 yıl hapse veya 100 bin TL gibi yüksek para cezasına çarptırıldığı şimdiye kadar olmadı.