YENİDÜZEN’in yayınları etkili oldu, hükûmetin onayladığı paravan sigorta şirketlerinin ön izinleri iptal edildi.

YENİDÜZEN’in gündeme getirdiği “Sigorta sektöründe paravan şirket tehdidi” haberinin ardından Maliye Bakanı Özdemir Berova ile görüşme gerçekleştiren Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği Başkanı Börte Barlasoğlu, Kıbrıs’ın kuzeyinde sigorta şirketi kurulması izinlerinin Haziran 2025’e kadar durdurulduğunu ve ön izinlerin de iptal edildiğini açıkladı.

Konuyla ilgili Maliye Bakanı Özdemir Berova ile toplantı gerçekleştiren birlik; sigorta şirketlerinin açılmasına yönelik verilen izinlerin durdurulması ve Sigorta Hizmetlerinin Düzenleme Denetim Yasası, Meclis komitesinde görüşülmesi ve değişilmesi konusunda taleplerde bulundu.

Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği Başkanı Börte Barlasoğlu, toplantı sonrası yaptığı açıklamada, geçen hafta sektörün sorunlarını görüşmek üzere Bakan’dan görüşme talep ettiklerini belirtti. İki gündem maddesiyle görüşmeye gittiklerini ifade eden Barlasoğlu, bunların birincisinin sigorta şirketi açma izinlerinin durdurulması, diğerinin ise Sigorta Hizmetlerinin Düzenleme Denetim Yasası’nın Meclis komitesine gelip görüşülüp değiştirilmesi olduğunu söyledi. Görüşme sonucunda, 62010 Sigorta Hizmetlerinin Düzenleme Denetim Yasası’nın yarından itibaren Meclis’te görüşülmeye başlayacağı bilgisinin kendilerine verildiğini belirten Barlasoğlu, ayrıca yasa tasarısı geçene kadar herhangi bir sigorta şirketi açma izni verilmeyeceği ve ön izin dahi verilmeyeceği bilgisinin belirtildiğini açıkladı.

NE OLMUŞTU?

Kıbrıs’ın kuzeyindeki sigorta şirketi sayısının son bir buçuk yılda 45’e yükseldiği, Özdemir Berova’nın Maliye Bakanı olarak atandığı Ağustos 2023’e kadar 31 olan sigorta sayısının, Berova’nın göreve gelmesinin arından geçen 1 buçuk yılın sonuna 45’e yükseldiği ve 14 yeni sigorta şirketi kurulduğu ortaya çıkmıştı.

Estonya, Malta ve Kıbrıs Cumhuriyeti gibi benzer nüfusa sahip ülkelerde 20’li rakamlarda olan sigorta acentesi sayısındaki dikkat çeken artış, beraberinde bazı soru işaretleri ve iddiaları da gündeme taşımıştı.

Yeni açılan şirketlerin, özellikle Kıbrıs’ın güneyinden kuzeyine geçişlerin gözle görülür şekilde azaldığı bir dönemde, araçlı geçişlerde Kıbrıslı Rumlara ait araçlara sigorta hizmeti vermek adına açıldığı gözlemlenmişti.

Sektör temsilcileri, bu şirketlerin büyük bir kısmının paravan olduğunu ve siyasi bağlantılarla kurulduğunu iddia etmişti.

YENİDÜZEN’in kurumsal yapılarını incelediği söz konusu şirketlerin genellikle Girne’de faaliyete gösterdiği, bazılarının aynı şahıslara ait olduğu, bu şahısların UBP Genel Başkanı, Başbakan Ünal Üstel ile yakın olduğu, hatta adreslerinin, aynı apartmanın farklı daireleri olduğunu gözlemlemişti.

İddiaya göre, yeni sigorta şirketleri açılmasının ardındaki asıl neden, geçiş noktalarındaki sigorta gelirleri. Yıllık cirosu 13 milyon Euro’yu aşan bu pazarda, Kıbrıs’ın güneyinden kuzeye araçla geçen Kıbrıslı Rumların yaptırmak zorunda olduğu sigortalar büyük bir gelir kapısı oluşturuyor.

Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği, Berova’ya şu soruları yöneltti:

Sigorta Şirket sayısının artışı Hakkında kamuoyuna da yansıdığı üzere zaten olması gerekenin oldukça üzerinde sayıda sigorta şirketinin varlığından yakınıldığı bir dönemde, birçok yeni sigorta şirketinin kurulusuna izin verilmesi büyük bir tepki ile karşılanmıştır. Söyle ki bu artış kapsamında aşağıdaki soruların sorulması ve bir yanıt istenmesi zorunlu hale gelmiştir. Son bir yılda on sigorta şirketi kurulmuştur. Buna neden ihtiyaç duyulmuştur? Ekonomide, nüfusta ya da başka bir alanda büyüme mi olmuştur ki sayı bu kadar arttırılmıştır. Yasada belirtilen kuruluş kriterlerini yerine getirmek yeni şirket kurulmasına izin vermek için yeterli bir neden midir? izin verilen her yeni şirketle mevcut şirketlerin rekabet gücünün zayıflamasına neden olunmakta, faaliyetlerine devam etmek için nitelikli iş yapmalarına engel yaratılmaktadır. Sektörün sürdürülebilir ve uluslararası standartlardaki faaliyetlerine devam edebilmeleri için sahip olması gereken mali güçlerini zayıflatmak değil midir? Konu şirketlere izinler verilirken sektörü büyütmek adına hangi planlar yapıldı?  Sigortalı olma oranlarını artırıcı hangi aksiyonlar alındı? Her konuda örnek aldığımız Türkiye Cumhuriyeti’nde zorunlu sigorta sayısı 14 iken bizde sadece 4 adet olduğunu biliyor musunuz? Çünkü piyasada şirket sayısını artırarak hizmet kalitesini de sürdüğünüzün farkında mısınız? Coğrafyamıza ve yakın komsularımıza bakıldığında, Güney Kıbrıs’ın nüfusunun 1.260.000 kişi civarında olduğunu görüyoruz. Bu nüfusa toplam 29 adet sigorta şirketi hizmet vermekte olup, yılık prim üretimleri 2023 yılı sonunda 1,2 milyar Euro’yu aşmıştır. Nüfus ile oranlandığında ortalama her 43.500 kişiye bir sigorta şirketi düşmektedir. Bizimle yaklaşık ayni nüfusa sahip olan Malta’ya bakıldığında 553.000 nüfusa karşın sadece 17 sigorta şirketi bulunmakta olup, yıllık prim üretimi ise 600 milyon EURO civarındadır. Nüfus ile oranlandığında ortalama her 33.000 kişiye bir sigorta şirketi düşmektedir. Ülkemizde ise nüfusumuz bilinmemekle birlikte 450-500 bin kişi olduğu varsayılırsa 43 sigorta şirketi olduğu göz önüne alınırsa her 11.600 kişiye bir sigorta şirketi düşmektedir. Üstelik bizim yıllık prim üretimimiz 2023 sonu itibari ile 100 milyon Euro gibi oldukça düşük bir rakam olarak gerçekleşmiştir. Yukarda kısaca değinilen bilgiler ışığında KKTC sigorta sektörünün bu sayıda şirketi kaldıramayacağı aşikârdır. Bu gerekçelere rağmen bugünden itibaren verilen ön izinlerin de dahil olmak üzere durdurulması ve yeni şirket kurulmasına izin verilmesine şiddetle karşı olduğumuzu belirtmek isteriz. Üzülerek söylemek isteriz ki, rakamlar yalan söylemez ve eninde sonunda bu sektör 2000'li yıllardaki bankalar krizi gibi bir krizi yasayacaktır. Bunun en büyük müsebbibi de siz olacaksınız. Sizlerin birinci görevi, yasada belirtilen gereklilikleri yerine getiren her isteyene sigorta şirketi açma izni vermek değil; sektörün finansal yapısının güçlenmesini sağlamak, sektöre daha geniş bir piyasa yaratmaktır. Tüm bunlar gerçekleştikten, piyasa yeterince büyüdükten sonra yeni şirket kurulumları değerlendirmeye alınmalıdır. Aksi takdirde sektör çok büyük krizler yasayacak ve sigorta şirketleri yanı sıra sigortalılar da mağdur olacaktır.

Yasa Tasarısının bir an önce hayata geçmesi...

Yukarıda belirtilen konu ve benzer birçok sorunun çözüme kavuşmasının en önemli yolu yasal düzenlemelerdir. Ağustos 2024'ten bu yana mecliste bekleyen yasa değişiklik tasarısının ivedilikle ve birliğin görüşleri de dikkate alınarak meclis yasa komitesinde görüşülmesine başlanıp bir an önce yasallaşarak yürürlüğe girmesini talep etmekteyiz.