“Beş yıldan uzun bir süredir ilk kez, 11 Aralık’ta, iki lider arasında yüz yüze yapılan görüşmede, temel siyasi konular ele alındı.”

 

“Nihai basın bildirgesinde, her iki lider de hedeflerinin, Kıbrıs meselesinin BM Güvenlik Konseyi’nin tanımlandığı şekliyle siyasi eşitlik temelinde çözüm olduğu konusunda mutabık kaldı.”

 

“Siyasi eşitlik temelinde bir çözüm taahhüdü, liderler tarafından 2020’den bu yana ortaya konmamıştı. Bu küçük bir başarı değildir.”

 

“Temmuz 2024’te, dönemin iki lideri arasında ortak zemin bulunmadığına dikkat çekmiştim. 11 Aralık'ta liderler, siyasi eşitlik konusunda aynı referans noktasıyla müzakerelere yönelik net bir yola geri dönme konusunda anlaşmaya vardı.”

 

“Toplantının uzunluğu, görüşmenin ne kadar ayrıntılı olduğunun bir göstergesiydi.”

 

“Her ne kadar cesaret verici olsa da, iki lider arasındaki diyalog süreci henüz başlangıç aşamasındadır.”

 

“Kıbrıs halkına vermek istediğim ana mesaj, her iki liderin de bu önemli çabalarını aktif olarak desteklemeleri olacaktır.”

 

“Kıbrıs ve bölge, bir başka müzakere sürecinin daha başarısızlıkla sonuçlanmasını kaldıramaz.”

Ödül AŞIK ÜLKER

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Kişisel Temsilcisi Maria Angela Holguin, 11 Aralık’ta Kıbrıslı liderler Tufan Erhürman ve Nikos Hristodulidis ile gerçekleştirdiği üçlü görüşmede, Kıbrıs sorununda beş yılı aşkın süredir görülmeyen bir siyasi temasın yaşandığını vurguladı.

Holguin, hem bu görüşmeyi, hem de geleceğe yönelik değerlendirmelerini Kıbrıs Türk basınında ilk kez YENİDÜZEN’e anlattı.

Holguin’e göre, üçlü görüşme yalnızca atmosferiyle değil, içeriğiyle de dikkat çekiciydi. “Derin, samimi ve son derece açık” bir diyalog yaşandığını vurgulayan Holguin, görüşmenin planlanandan çok daha uzun sürmesinin de, ele alınan başlıkların ayrıntı düzeyini ortaya koyduğuna dikkat çekti.

Holguin, üçlü görüşmenin ardından BM tarafından yayınlanan nihai basın bildirgesinde her iki liderin de, Kıbrıs meselesinin BM Güvenlik Konseyi kararlarında tanımlandığı şekliyle siyasi eşitlik temelinde çözülmesi hedefinde mutabık kaldığına vurgu yaptı. Bu taahhüdün 2020’den bu yana ilk kez bu netlikte ortaya konduğunu belirten Holguin, bunun “küçük bir başarı olmadığını” vurguladı.

Buna karşın Holguin, sürecin henüz çok erken bir aşamada olduğunun altını çizdi. Diyaloğun cesaret verici olduğunu ifade eden BM Temsilcisi, gerçek bir güven ortamının oluşması ve Genel Sekreter’in 5+1 gayri resmi toplantıyı düzenleyebilmesi için daha fazla somut adım gerektiğini söyledi. Masada çeşitli güven yaratıcı önlemler bulunduğunu belirten Holguin, her iki tarafın da ilerlemeye teşvik edilmesi gerektiğini kaydetti.

Kıbrıs halklarına da mesaj veren Holguin, dünya ve bölgenin hızlı değişimlerden geçtiğine işaret etti, uzun yıllar müzakeresiz geçen sürede adadaki gerçeklerin de değiştiğini hatırlattı. Mevcut fırsatın değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan Holguin, “Kıbrıs ve bölge, bir başka müzakere sürecinin daha başarısızlıkla sonuçlanmasını kaldıramaz” dedi.

“Siyasi eşitlik temelinde çözüm mutabakatı küçük bir başarı değil”

Soru: 11 Aralık’ta gerçekleşen üçlü görüşmeyi nasıl değerlendirirsiniz? BM açıklamayı, atmosferi olumlu ve dostane olarak tanımladı. Taraflardan hangi jestleri veya taahhütleri bekliyordunuz ve bu beklentiler karşılandı mı?

Holguin: Görüşme derin, samimi ve son derece açık bir şekilde gerçekleşti. Bu, benim açımdan, çok iyi bir başlangıçtır. Beş yıldan uzun bir süredir ilk kez, 11 Aralık’ta, iki lider arasında yüz yüze yapılan görüşmede, temel siyasi konular ele alındı. Nihai basın bildirgesinde, her iki lider de hedeflerinin, Kıbrıs meselesinin BM Güvenlik Konseyi’nin tanımlandığı şekliyle siyasi eşitlik temelinde çözüm olduğu konusunda mutabık kaldı. Bu tür bir taahhüt, liderler tarafından 2020’den bu yana ortaya konmamıştı. Bu küçük bir bir başarı değildir.

“Toplantının uzunluğu, görüşmenin ne kadar ayrıntılı olduğunun bir göstergesi”

Soru: Toplantının yaklaşık bir saat sürmesi planlanmışken, üç saati aşması neyi gösteriyor? Güven artırıcı önlemler ve ortak zemin oluşturma açısından sizi en çok etkileyen noktalar nelerdi?

Holguin: Bu diyalog, ada için taze ve yaratıcı vizyona sahip iki genç lider arasında gerçekleşti. Pek çok çatışma çözüm sürecinde olduğu gibi, temel bir faktördür. Yeni Kıbrıslı Türk lider, kendini iyi ifade eden ve tüm ayrıntılara hakim biri. Kapsamlı müzakerelere geçmeden önce ele alınması gereken konuları, hızlı bir şekilde belirleyebildi. Toplantının uzunluğu, görüşmenin ne kadar ayrıntılı olduğunun bir göstergesiydi. Her iki liderin de, bu kadar detaylı tartışmalar yaptığını görmekten memnuniyet duydum.

Siyasi eşitlikte ilerleme: “Önemli bir ilk adım”

Soru: BM açıklamasında belirli bir çözüm modeline atıfta bulunulmadı. Bu görüşme, Kıbrıs müzakere süreci açısından nasıl bir anlam taşıyor? Sürecin tıkanmasına neden olan konularda herhangi bir ilerleme veya esneklik gözlemlediniz mi?

Holguin: Siyasi eşitlik konusunda, bildiri açıkça ilgili BM Güvenlik Konseyi kararlarına atıfta bulunmaktadır. Bu, önemli bir değişikliği temsil etmektedir.

21 Kasım 2025’te, Sayın Erhürman’ın Sayın Hristodulidis ile yaptığı ilk yüz yüze görüşmede gündeme getirdiği ilk noktada büyük ölçüde uzlaşı sağlandı. Temel mesele olan siyasi eşitlikte ilerleme sağlanması şarttı. Bu önemli bir ilk adımdı.

Temmuz 2024’te, dönemin iki lideri arasında ortak zemin bulunmadığına dikkat çekmiştim. 11 Aralık'ta liderler, siyasi eşitlik konusunda aynı referans noktasıyla müzakerelere yönelik net bir yola geri dönme konusunda anlaşmaya vardı.

“Cesaret verici olsa da, diyalog süreci henüz başlangıç aşamasındadır”

Her ne kadar cesaret verici olsa da, iki lider arasındaki diyalog süreci henüz başlangıç aşamasındadır. İki lider bazı güven yaratıcı önlemler üzerinde anlaşmaya varmışlardır ve umarım önümüzdeki haftalarda ve aylarda daha fazlasında anlaşabilirler. Yeni başlayan bu ivmeyi güçlendirmek ve Genel Sekreterin 5+1 gayri resmi toplantısını düzenlemesine olanak sağlayacak gerçek bir güven ortamı oluşturmak için daha fazla şey yapılması gerekecektir. Şu anda masada birkaç güven yaratıcı önlem bulunmaktadır ve her iki tarafın da ilerleme kaydetmesi için teşvik edilmesi gerekecektir.

İyimserlik...

Soru: Liderlerin tutumu, bir çözüme ulaşılabileceğine dair sizi daha iyimser yaptı mı?

Holguin: Görüşmenin birçok olumlu yönü olsa da, benim iyimserliğim hala kapsamlı müzakerelerin tam anlamıyla yeniden başlaması için atılacak somut adımlara ve gelişmelere bağlıdır.

“İki liderin çabalarını aktif olarak destekleyin”

Konu: Kıbrıslılara ana mesajınız nedir?

Holguin: Kıbrıs halkına vermek istediğim ana mesaj, her iki liderin de bu önemli çabalarını aktif olarak desteklemeleri olacaktır. Rehavete yer yoktur. Dünya, hızlı ve çoğu zaman öngörülemez değişimlerin yaşandığı bir kırılma noktasındadır. Müzakerelerin olmadığı geçen yıllar boyunca, adadaki gerçekler de büyük ölçüde değişmiştir. Uzun süredir devam eden Kıbrıs meselesinin çözümüne doğru ilerlemek için, şimdi bir fırsat vardır ve bu fırsat yalnızca liderler tarafından değil, tüm Kıbrıslılar tarafından da değerlendirilmelidir.

“Kıbrıs ve bölge, bir başka müzakere sürecinin daha başarısızlıkla sonuçlanmasını kaldıramaz”

Soru: Bu sürecin başarılı olması için liderlerde ve halkta en çok neye ihtiyaç var?

Holguin: Yaratıcılığa, kararlılığa ve her iki taraftaki insanların ihtiyaç ve beklentilerini samimiyetle anlamaya yönelik bir isteğe... Bu bağlamda yakın zamanda kurulan Gençlik Teknik Komitesi’nin önemli çalışmaları herkese ilham verecek niteliktedir.

İki lider arasındaki diyalog iyi hazırlanmalı, iyi yapılandırılmalıdır ve ilerleme için siyasi iradeye ihtiyaç duyulmaya devam edilecektir. Adadaki pek çok kişi, her iki liderin tarih yazabileceklerini umut ediyor. Pek çok başarısız girişimin ardından, bu sefer sürecin gerçekten başarılı olacağından emin olmalıyız. Kıbrıslılar ve BM için bu çok önemlidir. Kıbrıs ve bölge, bir başka müzakere sürecinin daha başarısızlıkla sonuçlanmasını kaldıramaz.