Ülkeden yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılmak istenilen 5 Milyon TL’yi aşkın nakit paranın yasal yollarla bankadan havale edilmesi durumunda bankalara toplamda 250 bin TL havale ücreti ödenecekti.

Avukat Boysan Boyra: “Bence durum çok daha vahimdir, bu rakam çok daha fazladır”

 Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Olgun Önal: “Esas kayıp bu paranın kayıt dışı olmasıdır”

Fehime ALASYA

Üzerinde yüksek miktarda nakit parayla ülkeden çıkış yapmaya çalışan ve hakkında soruşturma açılan kişilerin sayısı giderek artıyor.

Polis kayıtlarında ‘Para ve Kambiyo Yasasına Aykırı Hareket’ başlığıyla yer alan olaylarda toplamda 11 kişi Ercan Havalimanı’ndan muadili 5 Milyon 98 Bin 878 TL’ye denk gelen nakit para kaçırmaya çalışırken yakalandı.

Para ve Kambiyo Yasası'na göre ise yolcular KKTC'ye giriş ve çıkışlarında, beraberlerinde azami 10.000 (On bin) Euro veya muadili  döviz veya Türk Lirası’nı nakit olarak bulundurabilecekleri belirtiliyor.

11 kişi, toplam 868 bin 055 Amerikan Doları,125 bin 650 Euro,9 bin 700 Sterlin, 23 bin 600 Türk Lirası ve 560 Kuveyt Dinarı nakit parayı yetkili makamlara beyan etmeden ülkeden çıkış yapmaya çalıştığı sırada yakalandı.

Yasalarda belirlenenden çok nakit parayla çıkış yapmaya çalışan kişilerin ülkeden kaçırmak istediği rakam ise bugünkü kurla muadili 5 Milyon 98 Bin 878 TL’ye denk geliyor. 

Banka genelinde 250 bin TL’lik zarar

Ülkeden yasa dışı yollarla yurt dışına çıkarılmak istenilen 5 Milyon TL’yi aşkın nakit paranın yasal yollarla bankadan havale edilmesi durumunda ise bankalara toplamda 250 bin TL havale ücreti ödeneceği anlamına geliyor.

Havale yoluyla yurt dışına para göndermenin çok cüzi bir miktara mal olduğunu dile getiren banka sektörleri, bin TL’de 5 TL havale ücreti ödendiğini ifade ediyor.

Bankacılar, çok düşük miktara havale edilebilecek ve yasal yollardan nakit çıkışı yapabilecekken bu yola başvurulmasını ise ‘kayıt dışı’ bir para olarak değerlendiriyor.

‘Suç potansiyeli veya kayıt dışı bir para’

Hukuk çevresi ve bankacılar bu paraları ‘suç potansiyeli olan’ veya ‘kayıt dışı’ bir para olarak değerlendirirken, her yönüyle mercek altına alması gerektiğini belirtti.

Ülkeden kaçırılmak istenilen bu paranın ‘suç potansiyeli olan bir para’ olduğunu dile getiren Avukat Boysan Boyra, bu paraların ülke ekonomisi açısından büyük kayıp olduğunu savundu.

Boyra, ülkeden yasa dışı çıkarılmak istenen paraların yanında ülkeye yasa dışı getirilen paraların da mercek altına alınması gerektiğinin altını çizdi.

Mahkeme salonlarında yaşanılan bazı olayları örnek gösteren Boyra, “Mahkemede çoğu zaman bu paranın kaynağı nedir dedi diye soruyoruz, ‘İngiltere’den getirdim’ diyor. Yasalara aykırı ama yine de ülkeye sokuluyor. Bu mahkeme kayıtlarına dahi geçiyor.

Kaç kişi bu suçtan yargılanmış, paralarına el konmuş mu ne ceza aldılar? Tüm bunlar incelenmeli…” dedi.

Yasal olarak bankalar üzerinden havale yoluyla yurt dışına para çıkarmanın çok düşük ücretlere tabi tutulduğunu belirten Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Olgun Önal ise bu sayede işlemlerin tüm taraflar tarafından izlenebilir olduğunu ve ülkedeki para miktarının kayıt altında olduğu ifade etti.

Yaşları 40 ila 60 arasında olan 11 kişi yasaya aykırı hareket etti

Yapılan araştırmada bu yılın ilk yedi ayında Para ve Kambiyo Yasası’na uymayarak ülkeden çıkış yapmak isteyen 11 kişinin 5 Milyon 98 Bin 878 TL ile ülkeden çıkış yapmaya çalıştığı ve tutuklandığı kayıtlara geçti.  

Ülkeden 5 Milyon TL’yi aşkın nakit parayı yasa dışı şekilde çıkarmaya çalışan 11 kişi Para ve Kambiyo Yasası’na aykırı hareket ettiği için tutuklanarak polis kayıtlarına geçti.

24 Temmuz, 12 Ocak, 15 Ocak, 20 Ocak, 29 Ocak, 6 Mart, 31 Mart, 1 Nisan, 3 Nisan, 24 Nisan ve 14 Mayıs tarihlerinde meydana gelen tutuklamalarda yasal olmayan yollarla ülkeden para çıkarmak isteyen ve yaşları 40 ila 60 arasında olan 11 kişi hakkında yasal işlem başlatıldı.

Şahısların ülkeden çıkarmaya çalıştıkları para birimleri arasında ise en fazla Amerikan Doları yer alırken, bunu Euro, Sterlin, Türk Lirası ve Kuveyt Dinarı takip etti.

///

Avukat Boysan Boyra:

“Bence durum çok daha vahimdir”

Ülkeden kaçırılmak istenilen bu paranın ‘suç potansiyeli olan bir para’ olduğunu dile getiren Avukat Boysan Boyra, sözü edilen rakamların çok daha fazla olduğu tahmininde bulundu. Boyra, YENİDÜZEN’e yaptığı açıklamada şunları ifade etti:

“Bu tür suçlar, denetimsiz paralarla ilgilidir. Bu şekilde yakalanan paraların iyice kökeni incelendiğinde herhangi bir denetime tabi olmadan elde edilen para oldukları ortaya çıkacaktır. Denetim altındaki paranın akışı bellidir ve hesabı sorulur. Bu şekilde hareket eden paralar genellikle denetimsiz paralardır. Her bir olay ayrı ayrı araştırılmalı, kara para mı değil mi bakılmalı. Vergi süzgecinden geçilmiş mi değil mi bakılmalı. Tahmin ediyorum ki bu bir sınavsa bu paralar sınavı kolay kolay geçemeyecek.

Bu rakam gümrükte yakalanan kısımdır, yakalanmayan kısmı da merak ediyoruz, acaba bu kısım ne kadar?

Herhalde 10 katı kadar da yakalanmayan miktar vardır. Bence durum çok daha vahimdir, dikkate alınmalı ve ince işlenmeli.

Ülke ekonomisi açısından da kayıp bir paradır. Ciddi bir orandır. Ülkeye çıkmanın yanında girişin de dikkate alınması gerekiyor. Bu da beyan edilmeyen bir paradır ve önemlidir. Girişte durum ne neden kimse yakalanmıyor?

Gümrük kapılarındaki detektörler de incelenmeli, bu konu ilgili merciler tarafından çok detaylı olarak ele alınmalıdır.

Bu suç potansiyeli olan bir paradır…

Mahkemede çoğu zaman bu paranın kaynağı nedir dedi diye soruyoruz, ‘İngiltere’den getirdim’ diyor. Yasalara aykırı ama yine de ülkeye sokuluyor. Bu mahkeme kayıtlarına dahi geçiyor.

Kaç kişi bu suçtan yargılanmış, paralarına el konmuş mu ne ceza aldılar? Tüm bunlar incelenmeli…”

///

 Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Olgun Önal:

“Esas kayıp bu paranın kayıt dışı olmasıdır”

Yasal olarak bankalar üzerinden havale yoluyla yurt dışına para çıkarmanın çok düşük ücretlere tabi tutulduğunu belirten Kuzey Kıbrıs Bankalar Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Olgun Önal, bu sayede işlemlerin tüm taraflar tarafından izlenebilir olduğunu ve ülkedeki para miktarının kayıt altında olduğu ifade etti.

Önal, YENİDÜZEN’e yaptığı açıklamada şunlara değindi:

“Ülkemizde serbest kambiyo rejimi var. Bireyler ve şirketler serbest şekilde ihtiyaçları için döviz ya da Türk lirası bulundurma ve bunları serbestçe kullanma haklarına sahipler. Yine bu tutarları serbestçe bankalarındaki hesapları üzerinden yurtiçi ve yurtdışı havale yapmakta kullanmaları mümkün oluyor. Ülke dışına nakit taşımak birçok ülkede olduğu gibi bizde de belirli bir tutarın üzerinde yasak. Bizde on bin Euro olarak belirlenen bu sınırın üzerinde ülke dışına nakit çıkarmak yasak.

Ancak banka havalesi yoluyla yapmak mümkün…

İşlemlerin kayıtlı olması birçok anlamda ekonomimiz için önemli. Yasağın üzerinde yapılan işlemler cezalandırılıyor.

1000TL olan cezanın çok caydırıcı olmadığını da söylemek gerek.

Bankalarda alınan küçük miktarlardaki havale ücretleri önemli tutarlarda değil, ihmal edilecek tutarlarda. O yüzden, ona takılmaya gerek yok. Havale ücretleri binde 5’tir. Yani Bin TL’de 5 TL havale ücreti alınıyorken 10 bin TL’de 50 TL alınıyor. Yani bankacılıkta büyük kayıplar olmuyor, vergilendirme aşamasında devletin de büyük kaybı olmaz fakat esas kayıp bu paranın kayıt dışı olmasıdır. Yani kimden geldiği ve kime gideceğinin belli olmamasıdır. Bu yolla yasaya aykırı hareketle, ülkede kayıt dışı olan kimin olduğu veya kime gittiği, nasıl kazanıldığı belli olmayan paralar tespit ediliyor. Esas kötü olan budur.

Kara para olmaması için, her şeyin kayıtlı olması için nereden gelip nereye gideceğinin belli olması için ya polise ya da bankalara girdisinin olması gerek.

İşlemlerin kayıtlı, yani banka hesapları üzerinden yapılıyor olması, işlemlerin vergilendirilebilir bir tarafının olması durumunda, tabi ki devlet geliri oluşmasına fırsat yaratacaktır. Ayrıca, işlemlerin tüm taraflar tarafından izlenebilir olmasını da sağlayacak olması açısından çok önemlidir.”

///

YASALAR NE DİYOR?

Para ve Kambiyo Yasası'nın 7’nci maddesi kapsamında KKTC Merkez Bankası’nın hazırladığı Ülkeye Giriş ve Çıkışlardaki Nakit Para Hareketleri ile İlgili Kurallar Tebliği’nin 2’nci maddesinin “a” bendine göre, “Yolcular KKTC'ye giriş ve çıkışlarında, beraberlerinde azami 10.000 (On bin) Euro veya muadili  döviz veya Türk Lirası’nı nakit olarak bulundurabilirler.”

Söz konusu tebliğin konuyla ilgili kısımları ise şöyle:

“KKTC Merkez Bankası Para ve Kambiyo Yasası'nın 7.ci maddesinin kendisine vermiş olduğu yetkiye dayanarak işbu tebliğ ile aşağıdaki hususları saptar:

1. Bu Tebliğ, Ülkeye Giriş ve Çıkışlardaki Nakit Para Hareketleri ile İlgili Kurallar Tebliği olarak isimlendirilir.

2. (a) Yolcuların KKTC'ne giriş ve çıkışlarında, beraberlerinde azami 10.000.- Euro veya muadili  döviz veya Türk Lirasını nakit olarak bulundurmaları serbesttir.

(b) Yolcuların KKTC’ne girişlerinde 10.000 Euro veya muadili döviz veya Türk Lirasını aşan miktarlara yönelik olarak beyanda bulunmaları ve gümrük yetkililerinden temin edecekleri Nakit Beyan Formu’nu doldurmaları zorunludur. Doldurulan forumların birinci nüshası beyan edene, ikinci nüshası Gümrük Dairesi’ne, üçüncü nüshası ise KKTC Merkez Bankası’na gönderilir.

(c) 10.000 Euro veya muadili döviz veya Türk Lirası üzerindeki miktarların ülke haricine çıkarılması ancak KKTC’de faaliyet gösteren bankalar aracılığıyla yapılır.”

3. KKTC’ne girişlerde yapılan nakdi para limitini aşan nakit işlemler ile giriş ve çıkışlarda şüpheli görülen işlemler, 4/2008 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Yasası kuralları çerçevesinde işleme tabi tutulur.

///

POLİS KAYITLARINA GEÇEN OLAYLAR:

12 OCAK:

Y.Y. (E-51), beraberinde 10 bin Euro muadili döviz veya Türk lirasından fazla para olan 16 bin ABD Doları nakit parayı yetkili makamlara beyan etmeden Ercan Havalimanı’nda KKTC’den çıkış yapacağı sırada tespit edildi.

15 OCAK:

Ş.K. (E-31), beraberinde 10 bin Euro muadili döviz veya Türk lirasından fazla olan, 10 bin Euro ve 20 bin ABD Doları nakit parayı yetkili makamlara beyan etmeden KKTC’den çıkış yapacağı sırada tespit edildi.

20 OCAK:

M.S.K (E-46), beraberinde bulundurduğu 10 bin Euro muadili döviz veya Türk Lirası’ndan fazla olan 48 bin ABD Doları ve 10 bin Euro nakit parayı yetkili makamlara beyan etmeden dün ülkeden çıkış yapacağı sırada tespit edilerek, hakkında yasal işlem başlatıldı.

29 OCAK:

N.M. (K-48), Ercan Havalimanı’ndan çıkış yaptığı sırada tasarrufunda, yetkililere beyan etmediği 560 Kuveyt Dinarı, 9 bin 700 Sterlin, 2 bin 650 Euro, 10 bin TL ve 6 bin 600 Amerikan Doları nakit para bulunduğu tespit  edildi.

6 MART:

Ercan Havalimanı’nda tasarrufunda 10 bin Euro muadili döviz veya Türk lirasından fazla olan, 20 bin  Amerikan Doları nakit parayı yetkili makamlara beyan etmeden KKTC’den çıkış yapacağı sırada tespit edilen B.Ö.(E-33) hakkında yasal işlem başlatıldı.

31 MART:

M.G. (E-48) kimlikli kişi, Ercan Hava Limanında, ülkeden çıkış yaptığı sırada tasarrufunda 10.000 Euro muadili Döviz veya Türk lirasından fazla olan 17.000 Euro, 17.500 ABD Doları ve 3.600 TL nakit parayla  tespit edildi ve hakkında yasal işlem başlatıldı.

1 NİSAN:

Ercan Havalimanı’ndan çıkış yapmak isteyen M.İ (E-42)’nin tasarrufunda, 10 bin Euro muadili Döviz veya Türk Lirası’ndan fazla olan 9 bin 4 yüz ABD Doları, 5 bin Euro ve 10 bin TL nakit para tespit edildi.

3 NİSAN:

F.A. (E-51), 10 bin Euro ve 4 bin 155 ABD doları nakit parayı yetkili makamlara beyan etmeden yurt dışına çıkış yapmaya çalıştı, yakalandı.

24 NİSAN:

Ercan Havalimanı’nda, Ş.D.D.(E-60) tasarrufunda 45 bin Euro nakit parayı yetkili makamlara beyan etmeden KKTC’den çıkış yapmak istediği sırada tespit edildi.

13 MAYIS:

Ercan Havalimanı’nda, S.Ç. (E-45), tasarrufunda 10.000 Euro muadili döviz veya Türk Lirası’ndan fazla para olan 27.000 ABD dolar nakit parayı yetkili makamlara beyan etmeden KKTC’den çıkış yapmaya çalıştığı sırada tespit edildi.

24 TEMMUZ:

A.A.’nın (E-41) tasarrufundaki 26 bin Euro ve bin 700 ABD Doları nakit parayla Ercan Havaalanı’ndan çıkış yapmak istediği tespit edildi.