KKTC Merkez Bankası Başkanı Rifat Günay, “tüketicilerin korunması gerektiğini” söyledi ve bu yönde çalışma yaptıklarını açıkladı. Günay, faizlerin artışına yönelik Tüketicileri Koruma Yasası’nda koruyucu hükümler bulunmadığını, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ile yasal değişiklik konusunda çalışma yapıldığını belirtti.
Günay, tüketici kredilerinde faiz değişikliğine izin vermeyecek bir yapı kurulması gerektiğini, çalışmanın da bu yönde olduğunu kaydetti.

KKTC Merkez Bankası’na Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı birinin atanması konusundaki görüşü ve ülkede bu pozisyona atanacak nitelikte yetişmiş kişiler bulunup bulunmadığına yönelik soruyu yanıtlayan Günay, bunun teknik değil siyasi bir karar olduğunu belirterek, "Burada yetişmiş önemli insanlar vardır ve bu görevi yapamayacaklarını söylemek haksızlık olur. Bu teknik bir karar değildir. Önemli olan atananın kişinin uyruğundan çok doğru kişinin olup olmamasına bakmaktır" şeklinde konuştu.
KKTC Merkez Bankası Başkanı Rifat Günay bir basın toplantısı düzenleyerek kendini tanıttı, hedefleri hakkında bilgi verdi.

Merkez Bankası’nın yaklaşık 10 milyar TL bilanço büyüklüğüne sahip olduğuna işaret eden Günay, 2017 yılında 200 milyon TL kar edildiğini belirtti. Günay, bu rakamın 140 milyon TL’sinin hazineye devredildiğini söyledi.
"Bankacılık sektörü siyasetin müdahale etmemesi gereken bir alandır" diyen Günay, bunun sakıncalarının 2000-2001 yıllarında Kıbrıs'ta yaşanan bankacılık krizlerinde çok iyi deneyimlendiğini de söyledi. 

“Dövize müdahale şansımız yok”

Merkez Bankası’nın "dövize müdahale etmek" ya da "dövizle borçlanmayı yasaklamak" gibi bir yetkiye sahip olmadığını anlatan Günay, “Döviz gelirleri olmayanlara döviz kredisi kullandırılması durumunda, bankacılık sektörünün sermaye ihtiyacını düzenlemeye çalıştıklarını”  anlattı.
Merkez Bankası yeni Başkanı Rifat Günay, “kâr” amaçları olmadığını, temel hedeflerinin bankacılık sektörünü düzenlemek olduğunu belirtti.

Günay, Merkez Bankası olarak 10 milyar TL bilanço büyüklüğüne sahip olduklarını söyledi.
Bankacılık sisteminin bilanço büyüklüğünün de 30 milyar TL olduğunu belirten Günay, bunun 24 milyarının mevduatlardan oluştuğunu ifade etti. 
Bankaların kar rakamlarında artış yaşandığını söyleyen Günay, sektör karlılığının geçtiğimiz yılın ilk 6 ayında 185 milyon TL iken bu yıl 316 milyon TL’ye yükseldiğini belirtti.
“Artışın asıl sebebi döviz kur farkından” diyen Günay, asıl beklentilerinin gerçek bankacılık işlemlerinden kârlılık olduğunu söyledi.

“Batık” alacaklar fazla!

Kredilerin % 5.46’sının “batık” alacak olarak ortaya çıktığını anlatan Günay, bu oranın yüksek olduğunu anlattı.
Bankacılık sektöründe kredilerin ödenmesinde yaşanan zorluğa işaret eden Günay, yüzde 5.46 oranında donuk kredi bulunduğunu, bu rakamın Türkiye’de yüzde 3’ler seviyesinde olduğunu kaydetti.
Günay, bu oranlar değerlendirildiği zaman alacakların tahsilinde sıkıntı yaşandığının görüldüğünü söyledi.

 
Kriz döneminde gelmişti

2000 yılında Yurtbank’la başlayan “bankacılık krizi”nde uzman olarak adaya geldiğini belirten Günay, 10 yıl boyunca da KKTC Merkez Bankası Yönetim Kurulu’nda görev yaptığını belirtti.
 

TL’nin değer kaybı

Türk Lirası’nın değer kaybına da değenen Günay, “Başka bir ülkenin para birimini kullanıyorsanız, kendi para politikanızı belirleyemezseniz” dedi.
“KKTC Merkez Bankası’nın Türkiye’den bağımsız faiz oranlarına müdahalesi söz konusu değil” diyen Günay, bu durunda kamu maliyesine ilişkin politikalara tepki verilebileceğini, hükümetin de bunu yaptığını söyledi.
“Kooperatiflerin” bankalardan farklı bir işlem yapmadığını söyleyen Rifat Günay, mali sektöre bir bütünlük içinde hareket edilmesi gerektiğini anlattı.
“Kooperatifleri denetim altına almak gibi bir çabamız yoktur” diyen Günay, riski birlikte yönetmek yönünde bir yöntem bulunmasının şart olduğuna da değindi.
Kooperatiflerin bankalardan farklı olduğunu ancak birlikte hareket etmeye önem verdiklerini söyleyen Günay, Risk Merkezi ile ilgili çalışmalara kooperatiflerin de entegre edilmesi gerektiğini belirtti.

“Dövize müdahale şansımız yoktur”
 

“Türkiye’deki gelişmeler dövizi nasıl etkiler” sorusuna Merkez Bankası Başkanı Günay, “Dövize müdahale şansımız yoktur, ancak etkilerini azaltmak için ne yapabiliriz, buna bakıyoruz” dedi.
Günay, KKTC Merkez Bankası’nın Türkiye’den bağımsız kararlar almasının mümkün olmadığını kaydetti.
“KKTC Bankacılık Sektörü sapasağlam ayaklarının üzerindedir” diyen Rifat Günay, bankaları yakından takip ettiklerini söyledi.
2001 yılındaki koşullarda olmadıklarını anlatan Günay, KKTC Merkez Bankası’nın kendini çok geliştirdiğini, insan kaynağı olarak da sektöre yön verecek durumda olduğunu sözlerine ekledi.

 “Yıpranmış efektifler”

Yıpranmış efektiflerin bankalar tarafından kabul edilmemesinin vatandaşları mağdur ettiğini söyleyen Günay, bu uygulamanın sürdürülebilir olmadığını kaydetti.
Özellikle sterlinde bu problemlerin yaşandığını dile getiren Günay, İngiliz Merkez Bankası ile KKTC
Merkez Bankası’nın yıpranmış efektiflerin kabul edilmesi yönünde çalışma yaptığını açıkladı.

“TMSF alacakları için ödeme süresini uzattık”

Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun (TMSF) 2000-01’de batan bankalardan dolayı kaynak akışı yaşadığını söyleyen Günay, ödemenin yapıldığını ancak bankalara ait alacakların yüzde 30’unun tahsil edilmediğini belirtti.
Günay, borç ödeyecek olanlar için iyileştirme şartları içeren bir ödeme planı çıkardıklarını ve ödeme süresini de yıl sonuna kadar uzattıklarını ifade etti.
Günay, buna rağmen ödeme yapılmadığı takdirde cebri yönteme başvuracaklarını kaydetti.
Bankalar dışında faaliyet gösteren ve “tefeci” olarak bilinen finansman şirketlerinin faaliyetlerine yönelik soruyu yanıtlayan Günay, aynı sektörde faaliyet gösteren kuruluşların benzer regülasyonlara sahip olması gerektiğini, bu konunun değerlendirilmesi ve yasal düzenleme yapılması gerektiğini belirtti.
Suç gelirlerinin aklanması konusunun da önemli olduğuna işaret eden Günay, bu konudaki yasal altyapının geliştirilmesi gerektiğine vurgu yaptı.