BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, “Bu, çözüm olmaması için çok kötü bir zaman. Kıbrıs Türk tarafı masadan kaçmadı. İki tarafın müzakere etmemesi, müzakere masasına geri dönmeleri için uygun şartların da olmaması beni çok rahatsız ediyor” dedi.

Hidrokarbon konusunun müzakereleri bir yandan zora sokarken bir yandan da yeniden başlamasını zaruri kıldığını belirten Eide şunları vurguladı:
“Kıbrıs, geniş jeopolitik resmin bir parçasıdır. Kıbrıslı Türkler de Kıbrıs Rumlar da, bu karışık bölgede kendi alanlarını belirlemeyi başkalarına bırakmak yerine, kendileri belirlemek için inisiyatif almalıdır. Dolayısıyla, Kıbrıs sorununu çözmemiz gerektiği kanısındayım çünkü sorun çözülmüş olsaydı, Birleşik İki Bölgeli İki Toplumlu Federal Kıbrıs hidrokarbonlar konusunu bütün komşu ülkelerle tam işbirliğinde konuşabilirdi”

Espen Barth Eide, bu açıklamaları, Kıbrıs Rum tarafında yayın yapmakta olan Sigma TV’ye verdiği söyleşisinde yaptı. Aynı yayın grubuna bağlı olan Simerini gazetesi söyleşiyi “Yeniden Başlama Formülü Veriyor... Genel Sekreter’in Kıbrıs Özel Danışmanı, Bunun, Çözüm Olmaması İçin Çok Kötü Zaman Olduğunu Söylüyor” başlığıyla aktardı.

Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki faaliyetleri konusunda BM’nin neden eşit mesafe taktiği uyguladığı sorulan Eide “Burada birden fazla görüş bulunduğunu anlamanız gerek” dedi ve şu izahatta bulundu:

“Hidrokarbon çıkarma prosedürünün parçası olmak istediğini vurgulayan Kıbrıslı Türklerin tezi var, Cumhuriyet’in araştırmalarda bu hakları ihlal etmeden kullandığı egemenlik hakları olduğu yolunda bir başka görüş var. Zannederim, BM de dahil uluslararası toplumun tek hedefi var: İki tarafı müzakerelere dönmeye ikna etmek. Çünkü bu meseledeki tek çözüm, Kıbrıs sorununa bir hal çaresi bulunmasıdır. Bu noktada vurgulamak isterim ki BM Sekreterliği geleneksel olarak deniz konularında pozisyon almaz. Yetkili organ Uluslararası Adalet Mahkemesi’dir.”

“Doğal gaz konusunun müzakerelerin parçası olması gerektiği görüşüne katılıyor musunuz?” sorusuna muhatap olan Eide “Bana göre doğal gazın müzakerelerin parçası olup olmaması o kadar da önemli değil. Bu, iki tarafın meselesi ancak, bir tarafın müzakerelerin parçası olmasını istediğini, öteki tarafın istemediğini biliyorum” cevabını verdi.

“Benim hedefim devam etmekte olan stratejik sorunu çözmektir…”

Espen Barth Eide’ye, Ankara ziyaretinin ardından Maraş konusunda yeni bir haberi olup olmadığı da soruldu. Sözlerine “Güven yaratıcı inisiyatiflere bakmam olumlu olurdu ancak ana hedefim devam etmekte olan sorunu çözmektir” diyerek başlayan Eide şöyle devam etti:

“Ana hedefim, devam etmekte olan sorunu, stratejik sorunu çözmektir. Stratejik sorunu çözersek geriye kalan diğer sorunlar hallolacak. Müzakere masasına dönmemiz stratejik gerekliliği üzerinde duruyorum, sorunun sadece bazı bölümlerinin değil. Kıbrıs’ta bilmeniz gereken önemli bir şey daha var: Ankara ve Atina’daki görüşmelerim olağanüstüydü. Her iki ülke de, çözüm bulunmasına destek veriyor ve bu yönde hararetle uğraşıyor. Hemen bulunacak bir çözümün, daha sonra bulunacak çözümden daha iyi olacağını ve bugünkü durumun, iki tarafın çözüm yönünde ortak eylemde bulunmasını gerektirdiği görüşüne güçlü destek veriyorlar. Bu, hem Türkiye için geçerli hem de Yunanistan için.”

Kıbrıs Rum tarafının, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerini gerekçe göstererek müzakereleri askıya almasıyla yaşanan gerilimin giderilmesi için bundan sonra atacağı adımların neler olduğu ve iki tarafa formül getirip getirmediği sorulan Eide, Türkiye’de ve Yunanistan’da yaptığı görüşmeleri hatırlatarak, ilk fikirlerinden bazılarını Kıbrıs’taki iki liderle paylaşacağını belirtti. Eide, şöyle devam etti:

“Kıbrıs Türk tarafı masadan kaçmadı…”

Eide’ye, Kıbrıs Rum tarafının, müzakere masasına dönmek için Barbaros’un Doğu Akdeniz’den ayrılmasında ısrar ettiği hatırlatıldı. “Bu doğru ancak Kıbrıs Türk tarafı masadan kaçmadı” vurgusunu yapan Eide şöyle devam etti:

“Türk tarafı müzakerelerde duruyor ve hidrokarbonların paylaşımından şu veya bu şekilde payını nasıl alacağını görmek istiyor.”
çatışma alanına çevirirsiniz.”

Müzakerelerin yeniden başlaması için Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki faaliyetlerine son vermesi gerektiğini düşünüp düşünmediği sorulan Eide , “Uygun şartların yaratılması için bütün taraflar bir şey yapmalı, dolayısıyla Türkiye de bir şey yapmalı” dedi. (TAK)