Çeşitli sektörlerin, farklı iş alanlarının yaşadıkları zorlukları ve ayakta kalabilmek için ortaya koymaya çalıştıkları çabaları sürekli duyuyoruz.

Uluslar arası taşımacılık, TIR taşımacılığı pek gündemimizde yok ama diğer alanlarda yaşanan sorunların benzerini onlar da yaşıyor.

Bunlardan kaçak taşımacılık, haksız rekabet ve aşırı miktarda ‘T’ izni başlıca sorunlar…

Yazının başlarında şunu belirtmek isterim ki TIR’larımızın sefer biçimlerinden ekonomimizin da kabaca halini ortaya çıkarmak mümkün.

Neden?

Yılın 12 ayının sadece 4 ayında Türkiye ile Kıbrıs arasında karşılıklı seferler yapılabiliyor. Kalan diğer 8 ayda seferler tek yöne dönüyor ve yalnızca Türkiye’den Kıbrıs’a oluyor.

Yani kimin kimden para kazandığı bu sefer biçiminden belli.

Söz konusu karşılıklı sefer düzenlenen, yani Kıbrıs’tan Türkiye’ye dolu gidip, oradan buraya dolu gelinen 4 ayda TIR’lar narenciye götürüyor. Diğer aylarda götürecek bir şey bulunamıyor. Zaten biliyorsunuz patates gidecek olsa da aşırı ilaç nedeniyle geri dönüyor.

İşte böyle bir sefer trafiğinde bu TIR’ların sadece %40’ının T izni bulunduğu öne sürülüyor ve haksız şekilde T izni dağıtıldığı için de sadece bir kişi veya şirket elinde 100 adet T izni bulunabildiği de söyleniyor.

TIR taşımacılığı yapan şirketlerden birinin direktörüyle konuşurken diğer sektörlerin yandığı dertleri sıralıyor. Haksız rekabet, kaçak taşımacılık…

Bu arada ülkemizde 700 civarında TIR olduğunu öğreniyoruz. Bu işle uğraşan 20 kadar şirket var. 10 sene kadar önce TIR sayısı 250 kadarmış. Kıbrıs sorunu tabii bu sektörü de etkiliyor ve KKTC plakası tanınmadığı için Türkiye dışında taşımacılık yapılamıyor. Yapabilenler üçüncü ülkelerden birinin plakasına sahip olması gerekiyor.

Haksız rekabetten söz ederken bir gemi şirketinden örnek veriliyor. Konteynerlerle yük taşıyan şirketin malzemeyi yarı fiyatına taşıma imkânı olduğundan TIR’ların işlerini büyük oranda sekteye uğratıyor. Üstelik bu firma yabancı bandıralı… Yani yerli taşımacılıktan Maliye’nin kazanacağı bazı vergiler ve harçlar alınamıyor. Böylelikle hem sektör hem de Maliye kaybediyor şeklinde ortaya konuyor konu… Bir başka durum da; bazı şirketlerin çeşitli iş alanları arasında TIR taşımacılığı işi de olması, sadece bu işten ekmek kazananların işlerine sekte vuruyor.

Bu sektörden aileleriyle birlikte aşağı yukarı 4 bin kişi de geçimini sağlıyor. Kaçak taşımacılığın, başka işlerle birlikte T izinlerinin bir elde toplanmasının ve haksız rekabetin, söz konusu kitlenin geçimini zorlaştırdığı veya işsiz bıraktığı gibi bazı saptamalar da yapılıyor TIR taşımacılığı yapan kişiler tarafından…

Başta da söylediğimiz gibi diğer sektörlerdeki benzer sorunlar burada da var. İktidarın çıkar çevrelerine yakınlığı aynı sorunları bu sektörde de yaratıyor ve bir sektörün daha sorun yaşamasına neden oluyor.