UNITED MEDIA, 1974 savaşının ardından kaderiyle baş başa kalan ve dünyaya kapılarını kapatan Uluslararası Lefkoşa Havaalanı’na girdi. Bir zamanlar tüm Kıbrıs’ın tek havaalanı olan ‘Nicosia International Airport’tan sonra hiçbir alandan aynı günde hem Türkiye, hem de Yunanistan’a uçak kalkmadı.

Harabeye dönen havaalanı tüyler ürperten görüntüsüyle savaşın izlerini taşıyor. Kanal Sim ve YENİDÜZEN ekibi, ‘Uluslar arası Lefkoşa Havaalanı’nda detaylı incelemeler yaptı. Havaalanı’na ilk giren Kıbrıs Türk televizyon kanalı Kanal Sim, tarihi bir belgeselin ilk adımını attı

Lefkoşa Uluslararası Havaalanı ile ilgili United Medya’ya bilgi veren BM Subayı Tomas Ciampor’un, “Orta Doğu’nun seyahat merkeziydi… Dünyanın dört bir yanından on binlerce uçuş yapılıyordu” sözleri kaybedilenleri ortaya koyuyor…

Kıbrıs’ın eski ve yeni Ticaret Odası başkanları da havaalanında buluştu: Kaybımız çok büyük

-----------------------------------

UNITED MEDIA, 1974 yılından itibaren kullanıma kapatılan ve terk edilmiş halde kalan Lefkoşa Uluslararası Havaalanı'na girdi, alanı görüntüledi, iki tarafın ticaret odası başkanlarını bölgede buluşturdu. 
1968’de orta doğunun en gösterişli havaalanları arasında sayılan Lefkoşa Uluslararası Havaalanı adeta hayalet alana dönüştü. Aynı anda 800 yolcuya hizmet verebilecek salonu ve 11 uçağı barındıran apronu ile Kıbrıs’ın unutulmaz havaalanı, şimdi ‘sessizlik’le ziyaretçilerini ağırlıyor.
1974'te Türkiye'nin adaya askeri müdahalesinin ardından kapatılan havaalanı şimdilerde Alayköy'ün güneyinde güvercinlerin yuvasına döndü.
Birleşmiş Milletler Barış Gücü kontrolünde kalan alan özel izinlerle YENİDÜZEN ve KANAL SİM'e kapılarını açtı.
Havaalanını inceleme ve görüntüleme şansı yakalayan UNITED MEDYA ekibi burada Kuzey ve Güney’den eski ve yeni Ticaret Odası Başkanlarını, İki Toplumlu Koro elemanlarını bir araya getirdi.
Bir dönem adalıların seyahatlerinde kullandığı bu şaşalı binanın üzerinde kurşun izleri, içinde incir ağaçları, apronunda bitkiler var.

Terk edilmiş uçak…

1974 harekatında uzun süren çok şiddetli çatışmaların yaşandığı alanın apronunda motorları sökülmüş bir de yolcu uçağı bulunuyor.
Kıbrıs Havayolları'na ait uçak resmen çürümeye yüz tutmuş… Uçağa yaklaşılması tehlikeli olabileceği için etrafında güvenlik şeridi çekilmiş…
60'lı yılarda binlerde yolcunun girip çıktığı bina ise tam bir harabeyi andırıyor.
Pencereleri kırılmış binanın ofisleri de yerle bir olmuş…
Uzun yıllardır devam eden ve şu sıralarda ara verilen Kıbrıs barış  müzakereleri de bu alan yakınlarındaki başka bir BM binasında sürdürülüyor.
Kıbrıslı Türk liderler müzakerelerin yapılacağı alana giderken bu havaalanı yakınlarından geçerek müzakere masasına ulaşıyor.
Bir dönem bu havaalanının iki halk arasında güveni yeniden tesis etmek için “güven artırıcı önlemler paketi” içinde yeniden yer alabileceği bile gündeme gelmişti.
Örneğin 1992 yılında dönemin Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Butros Gali’nin sunduğu öneriler arasında, Lefkoşa Uluslararası Havalimanı’nın iki tarafın da kullanımına açılması öngörülmüştü. Ancak Kıbrıslı liderler Denktaş ve Klerides bu öneriler üzerinde uzlaşamamıştı.

BM subayı Tomas Ciampor: “10 binlerce uçuş vardı…”

Bugün bir harabeye dönüşen Lefkoşa Uluslararası Havaalanı ile ilgili United Medya’ya bilgi veren BM Subayı Tomas Cıampor’un, ‘Orta Doğu’nun seyahat merkeziydi… Dünyanın dört bir yanından her yıl on binlerce uçuş yapılıyordu” sözleri kaybedilenleri ortaya koyuyor…
1968’te hizmete açılan havaalanının çok modern bir bina olduğunu aktaran Cıampor, havaalanının bugünkü görüntüsüne bakarken, bir zamanlar deri koltukları VIP Salonları, Duty Free mağazaları ile ışıltılı günlerini hatırlatıyor…
BM Askeri Thomas Cıampor, “Briget Bardot bile uçmuş buradan” derken, British Airways uçaklarının dahi indiği havaalanın bu günkü görüntüsü yürek burkuyor…

İki Toplumlu Koro Elemanları… Ayten Baykul ve Demetra Kyriakao Payiata…

Havaalanını inceleme ve görüntüleme şansı yakalayan United Medya, İki Toplumlu Koro elemanlarından Ayten Baykul ve Demetra Kyriakao Payita’yı da orada buluşturdu.
Havalanı’nda geçmişi anıp duygusal anlar yaşayan adanın Kuzeyi ve Güneyi’nden iki koro elemanı, havaalanı terminali önünde, kimi zaman gözyaşlarının eşlik ettiği Türkçe ve Rumca barış şarkıları da söyledi.

İki toplumun Ticaret Odası Başkanlarıyla ‘Apron Sohbeti’…

Pilides: “Londra’ya öğretim görmeye buradan uçmuştum”

Kıbrıs Rum Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Phidias Pilides ile Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros, Lefkoşa Uluslararası Havaalanı'nda buluştu…
“Yıllar önce, Londra’ya öğretim görmeye bu havaalanından uçmuştum” diyen Kıbrıs Rum Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Phidias Pilides, bavulunu da ilk kez bu havaalanında kaybettiğini anlattı.
Pilides’in ifadeleri devamla şöyle:
“1974’ün sonrasında uzunca bir süre, insan ve kargo taşımacılığı uzunca bir süre gemilerle olmak zorunda kalmıştı.
Kıbrıs’ta her iki tarafında görüşmeler sonucunda mutlu olabileceği bir düzen kurulması gereklidir. Havaalanının tekrar açılıp açılmayacağı o zaman değerlendirilir. Ama burası huzurun ve refahın bir simgesi olsun.”

Toros: “O günlerden bugünlere Kıbrıs’ta çok büyük değişim oldu, siyasi kayıpların yanında, ekonomik kayıplar da oldu”

Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Fikri Toros ise, “Bu havaalanı Kıbrıs’ın tek havaalanıydı. Ben bu havaalanını ilkokul çağımda çok iyi hatırlıyorum. Babamın o dönemde yönettiği bir tekstil fabrikası vardı. Asıl pazarı yurt dışıydı ve babamla o yüzden sık sık havaalanına gelirdik” şeklinde konuştu, havaalanının sadece yolcu değil, kargo taşımacılığında da kullanıldığını anımsattı.
Toros’un ifadeleri devamla şöyle:
“Türkiye’ye haftada iki defa uçak vardı. O günlerden bugünlere Kıbrıs’ta çok büyük değişim oldu, siyasi kayıpların yanında, ekonomik kayıplar da oldu.
Gelecekle ilgili atılımlar çok akıllı yapılmalı. Bugün adada 3 tane havalimanı var. Bu havalimanları modern ve büyük havalimanlarıdır. Bu üç havalimanları Kıbrıs’ın turizm ve kargo taşımacılığına yeterli olarak gözüküyor. Ayrıca yerleşim yerleri de büyüdü. Şu anda bu havalimanı trafiğe açılırsa, tehlike arz edebilecek. Benim şahsi görüşüm, yeni Kıbrıs oluşurken çok büyük bir yatırım gerekecektir, ön hazırlık gerekecektir. Şu anda havaalanı ihtiyacı olduğunu düşünmüyorum. Refahı ve huzuru sağlayacak bir çözümün gelmesi en büyük beklentimiz.”

-----------------------------------------------------

Ticaret Odası Eski Başkanları da Havaalanı’nda buluştu…

Mavrommatis: “Zaman burada durmuş gibi…”

Ticaret Odası Eski Başkanı Erdil Nami ve aynı dönemin Kıbrıslı Rum Ticaret Odası Başkanı Manthos Mavrommatis de havaalanındaki terk edilmiş uçak önünde, o döneme ait anılarını aktardı.
40 yıl sonra burada olmanın çok duygusal bir olay olduğunu ifade eden Mavrommatis, “Beni derinden üzdü… Zaman durmuş gibi ama zaman donmaz. Hayat devem eder. Buranın donması, Kıbrıs Halkı’nın kullanıma kapatılmış olması ve bir araya gelemememiz beni gerçekten üzüyor” şeklinde konuştu.
O dönemde havaalanının Kıbrıs için çok olağanüstü bir yapı olduğunu aktaran Güney Kıbrıs Ticaret Odası Eski Başkanı Mavrommatis, turizm açısından da çok büyük olanak sağladığını aktardı.

“Kafeteryada oturur, inecek uçağın hangi şirkete ait olduğunu tahmin etmeye çalışırdık…”

Gençlerin burada gelip kafeteryada oturduklarını ve aralarındaki en büyük oyunun da uçağın yaklaşırken, hangi şirketin uçağı olduğunu tahmin etmek olduğunu anlatan Mavrommatis, ilk tahmin edene de kahve ısmarlandığını anısını aktardı.

“İki toplumun kullanabileceği bir golf sahası projesi…”

İki toplumun ticaret işbirliği ihtiyacının özellikle 1974 sonrasında ortaya çıktığını ve geliştiğini ifade eden Mavrommatis, bölgedeki büyük yeşil alanda iki toplumun kullanabileceği bir golf sahası yapılabileceği ve bölgede su arıtma tesisi de olduğu için başkanlığı döneminde böyle bir proje sunduklarını aktardı.

Nami: “Nişanlımı buradan yolcu etmiştim…”

Burada hem acı, hem de tatlı hatıraları olduğunu aktaran Kuzey Kıbrıs Ticaret Odası Eski Başkanı Erdil Nami ise, üniversiteye başladığı yıllarda nişanlısını buradan yolcu edişini hatırladığını, babasının da komutan olması nedeniyle nişanlısını uçağın merdivenlerine kadar yolcu ettiği günün hatıralarının canlandığını aktardı.

“Bu alanın açılmasına oybirliği ile olumlu karar üretmiştik”

İşadamları Derneği Başkanlığı döneminde, ‘Güven artırıcı önlemler’ çerçevesinde ilk olumlu yanıtı kendilerinin verdiğini anımsatan Erdil Nami, bu alanın müştereken açılmasına oybirliği ile olumlu karar vererek, o dönemki görüşmecilere de bunu ilettiklerini hatırlattı.
Güven artıcı önlemler açısından havaalanının tamir edilip iki toplumun kullanımına açılmasını başından itibaren desteklediklerini de anımsatan Nami, “Bu temas noktası, iki topluma müştereklik sağlayacaktı… Yakınlaşmaya büyük vesile olacaktı” şeklinde konuştu, havaalanının bugünkü halinin kendisinde de büyük üzüntü yarattığını ifade etti.

'LEFKOŞA HAVAALANI' İLE İLGİLİ DETAYLI BELGESEL, İLERLEYEN GÜNLERDE KANAL SİM'de

FOTOĞRAFLAR: Ülviye Akın Uysal/Burçin Aybars

FOTOĞRAFLAR İÇİN TIKLAYINIZ