“Kararsız oyları adaylara dağıtmak kanımca bilimsel değildir. Çünkü, kararsızım diyenin karar verdiği zaman neye göre kararını şekillendireceğini bilmiyoruz. Kararsız seçmen seçim sonuçlarında belirleyici olacak bunu görüyoruz ama ne yönde karar vereceğini matematikle anlamak mümkün değil”

“Ben ankette ilk baktığımda şunu gördüm; Cumhurbaşkanlığı seçimi mutlaka ikinci tura kalacak. Anket sonucunda da 2’nci tur için Derviş Eroğlu ve Sibel Siber daha ağırlıklı olarak görülüyor”

“Referandum döneminde Nokta Dergisi’ne bir araştırma yaptık. O ankette yüzde 1.2’lik hata ile biz referandum sonucunu bulduk. Önemli olan örneklemi düzgün belirleyip, gerecekten yönlendirme olmadan o soruları sorabilmektir.”

“Her anketin yüzde 3-5 yanılma payı var. Kararsızların oyu nereye göre şekillenecek? Yani şimdi biz bir ölçüm yaptık. Devam eden bir süreç var. O sürecin bu noktasını ölçtük biz. Bu süreç bu noktadan sonra nasıl yön alacak, nereye gidecek bilmiyoruz.”

“Sorularla vatandaşları yönlendirme hiç bilimsel değil, kendi kendinizi kandırmadır”

Fayka Arseven KİŞİ

19 Nisan Cumhurbaşkanlığı seçimi öncesinde, bir grup akademisyenin yönetiminde yürütülen YENiDÜZEN ANKETİ’nin koordinatörü Araştırma Muharrem Amcazade, “Bu seçim ikinci tura kalacak, kamuoyu araştırması bunu gösteriyor. İkinci turda yarışmak konusunda Eroğlu ile Siber biraz daha önce çıkıyor” dedi.
Araştırmacı Muharrem Amcazade, seçimlere yönelik anket sonuçlarında ortaya çıkan ‘kararsız oyları’ orantısal olarak dağıtmayı ‘bilimsel’ bulmadığını da söyledi.
Amcazade, anketten çıkan en önemli sonucun, seçimin 2’nci tura kalacağının olduğunu yineledi.
Araştırmacı Muharrem Amcazade, “Kararsız seçmen seçim sonuçlarında belirleyici olacak bunu görüyoruz ama ne yönde karar vereceğini matematikle anlamak mümkün değil” dedi.
Amcazade, bir başka dikkat çekici sonucun ise, oy kullanmayacaklarının oranın yüksek olması olduğunu ifade etti.

Fayka Arseven KİŞİ: Anketinizdeki örneklemleri nasıl seçtiniz, hangi metot ile anketi yaptınız?
Muharrem AMCAZADE: KKTC genelinde bir araştırma istendiği için ilçe bazında değerlendirme yapabilecek bir rakam belirledik. Son yapılan seçimlerin bilgilerinden yararlandık, oradaki seçmen nüfus bilgilerini alarak, ilçe örneklemlerini dağılımını yaptık. Her ilçede yapılacak anket sayısı da o ilçenin seçmen nüfus oranına göre belirlenir. Örneğin bin kişi ile yapılacak, o bin kişiyi ilçelere nasıl dağıtacağız? Oradaki seçmen nüfusu oranlarına göre dağıtıyoruz. Bu çalışmada da 1030 anket ortaya çıktı. Örneklemleri rastgele seçip, yüz yüze görüşme yöntemi ile yaptık. Hane halkından sadece 1 kişi ile yapıldı. 32 anketör  ile çalıştık ve anketi yaklaşık 3 haftada tamamladık.

Fayka Arseven KİŞİ: Anketinizdeki yaş ve cinsiyet oranını nasıl belirlediniz?
Muharrem AMCAZADE: Kota koyduk. 5 farklı yaş kategorisinde yaptık. Anketörlere bu kotalar verilir. Önemli olan örneğin; cinsiyete yönelik değişen bir eğilim varsa ‘hangi partiye veya hangi adaya oy vereceği’ ile ilgili soruya kadınlar farklı erkekler farklı yanıt verirse, o zaman o dağılım önemlidir. Ama bir fark yoksa kadın erkek oranın çok da bir önemi yok. 
Özellikle siyasi anketlerde kadınlar daha az katılıyor ya da katılmak istemiyor.
Sonuçta 3 kotamız var; yaş, cinsiyet ve bölge. Onun dışında, seçmen profilini belirlemek için demografik sorular da sorarız..

“Mutlaka ikinci tura kalacak”

Fayka Arseven KİŞİ:  Yaptığınız ankette en ilginç sonuç ne gördünüz?
Muharrem AMCAZADE: Ben ankette ilk baktığımda şunu gördüm; Cumhurbaşkanlığı seçimi mutlaka ikinci tura kalacak. Çünkü birkaç farklı sorudan vatandaşın, seçmenin görüşü bu yönde hem de ‘hangi adaya oy vermeyi düşündüğünü’ söylediği soruda bu çıkar. İlk turda yüzde 50’nin üzerinden oy alan aday çıkmıyor.
 

Fayka Arseven KİŞİ: Anketinizde kararsız oyların dağıtılmadığı görülüyor? Bunun nedeni nedir? Çünkü genelde yapılan anketlerde kararsız oylar da dağıtılıyor.
Muharrem AMCAZADE: Kararsızların, belirli oranlar çerçevesinde adaylara dağıtılmasının bilimsel olmadığına inanıyorum. Çünkü, ‘kararsızım’ diyen kararını verdiği zaman neye göre kararını şekillendireceğini bilmiyoruz. Eğer elimizde öyle bir bilimsel veri olsa, tamam. O zaman o doğrultuda oyları dağıtalım ama büyük bir oranda yanıltıcı olabilir. O nedenle biz kararsız oyları dağıtmak istemedik. Artı, seçime bu kadar süre kala kararsız oyların bu kadar yüksek çıkması çok doğaldır. Kararsız seçmen seçim sonuçlarında belirleyici olacak bunu görüyoruz ama ne yönde karar vereceğini matematikle anlamak mümkün değil”

Fayka Arseven KİŞİ: Bugüne kadar karasız oyların bilimsel  olarak dağıtılmadığını söylüyorsunuz o zaman…
Muharrem AMCAZADE: Bilimsel olarak dağıtılmadı demiyorum, bilimsel yöntem değil, benim görüşüm o. Ben bu ankette kararsız oyları dağıtmaya kalkarsam, bilimsel olmaz. Çünkü kararsızların farklı yönlerde eğilimlerini belirleyecek sorular sormadık. Onun yerine bütün dünyada uygulanan yöntem; şimdi bir anket yapılır, propaganda başlar, bir takım argümanlar propaganda sürecinde kullanılır ondan sonra bir anket daha yapılır, belli argümanlar sorgulanır.

‘Kimi kararını verdi, söylemiyor’

Fayka Arseven KİŞİ: Fikrim yok, cevabım yok anket sonuçlarında ne kadar etkilidir?
Muharrem AMCAZADE: Bu tür anketlerde çok fazla rengini belli etmek istemeyen insanlardır. Belki birçoğu kararını vermiştir ama söylemek istemiyor. Biz anketlerde bütün sorularda bu şıklara yer veririz.

Fayka Arseven KİŞİ: Bu anket Nisan ayındaki sonucu ne kadar yansıtacak?
Muharrem AMCAZADE: Her anketin yüzde 3-5 yanılma payı var. Kararsızların oyu nereye göre şekillenecek? Yani şimdi biz bir ölçüm yaptık. Devam eden bir süreç var. O sürecin bu noktasını ölçtük biz. Bu süreç bu noktadan sonra nasıl yön alacak, nereye gidecek bilmiyoruz. Peki bu neye bağlıdır? Adayların propaganda süresinde kullanacakları argümanlar, partilerinin, kendilerini destekleyenlerin, halkın yapacaklarına göre şekillenecek. Ancak şunu söyleyebilirim; ankette ‘şu adaya oyumu vereceğim’ diyenler, garanti dediğimiz oylardır, onlar değişmez. Adayların en çok ilgilendiği kısım kararsızlardır, ‘nasıl etkilerim de kendi tarafıma çekerim’ diye.

‘Müşteriye göre mi anket?’

Fayka Arseven KİŞİ: Bugüne kadar 3 anket açıklandı. Girne Amerikan Üniversitesi’nin, Gezici Anket Şirketi’nin ve sizin… 3 ankette de de önemli oranda farklılıklar ve sonuçlar var. Vatandaş hangi ankete inanmalı, güvenmeli?  Her farklı anket ‘müşteriye göre mi anket sonucu’ sorusu akıllara gelir.
Muharrem AMCAZADE:  Evet mutlaka vatandaşın aklına gelir. Bilimselliği vatandaş nasıl sınayabilir? Anket, içerisindeki verilere göre belli bir mantık çerçevesinde sorgulanabilir. Genelde yapılan şudur; benim çevremde şöyle şöyle söylenir, bir bakar anket sonuçları ile uyumluluk varsa vatandaş ‘bu anket doğrudur’ yorumunu yapar.  Biz 12 Şubat- 2 Mart tarihleri arasında anketi yaptık. Yüz yüze anket KKTC koşullarında çok kısa bir süre içerisinde yapılması biraz sor. Belli bir süre o lojistiği sağlayıp, anketörleri coğrafi olarak dağıtmak, doğru sonuçlar verecek doğru coğrafi dağılımlara anketörleri götürmek de zaman alır. Vatandaş bunun sorgulamasını da yapabilir.
Referandum döneminde Nokta Dergisi’ne bir araştırma yaptık. O ankette yüzde 1.2’lik hata ile biz referandum sonucunu bulduk. Önemli olan örneklemi düzgün belirleyip, gerçekten yönlendirme olmadan o soruları sorabilmektir. Anketörlerin de metodolojiye uygun anket yapması önemlidir.

Fayka Arseven KİŞİ: Bu kadar farklı sonuçların çıkmasını neye yorumlarsınız?
Muharrem AMCAZADE: Uyguladıkları metodolojiden dolayı olabilir. Onların metodolojisi ile ilgili fikrim yok. Ama örnek, onlar öyle yaptı şeklinde söylemiyorum; ben anketörlerimi Lefkoşa’da Küçük Kaymaklı Bölgesi ile Ortaköy’e göndersem ve Lefkoşa Bölgesi’ni temsilen anketleri yapsalar bu Lefkoşa’nın bütününü bize yansıtmaz. Çünkü bölgelerin kendi ekonomik, sosyal farklılıkları var.  Öyle yapmış olsaydık biz anket sonucu daha farklı çıkardı. O nedenle önemli olan coğrafi olarak temsili bölgelere gidip, anket yapabilmektir.
 

‘Sorularla yönlendirme yapmak, kendi kendinizi kandırmaktır’

Fayka Arseven KİŞİ: Sorularla vatandaşları yönlendirme ne kadar bilimseldir?
Muharrem AMCAZADE: Hiç bilimsel değil, kendi kendinizi kandırmadır. Bizde yanlış yapılan; anketlerde kararsızların profilini belirleyip adayların ona göre strateji belirlemek için kullanılması gerekir. Adaylar ve partiler bu kararsızların yapısını belirleyip onlara yönelik çalışma yapması gerekir ama anketi yaptıranlar da araştırma sonucunu hemen gazetede yayınlayıp halkı etkileyeyim noktası daha ön plandadır.  Bu bana göre, diğerinden daha etkili bir yöntem değildir.  Daha önce de dediğiniz gibi anketler yayınlandı, sonuçlar çıktı. Vatandaş çıkar ve derse bu da aynı o da aynı kendi çapında haklı olur. Çünkü orada kendi mantıını kullanıp daha bilimseldir daha gerçekçidir demenin dışında bir kaynağı yoktur.