Niyazi Kızılyürek
niyazi@ucy.ac.cy

Nereden bakarsak bakalım, 1955 yılında adada yaşanan gelişmeler yakın Kıbrıs tarihinde her açıdan bir dönüm noktası oluşturuyor. 1955 yılında hayatın bütün alanlarında olduğu gibi, ülkenin futbol yaşamında da önemli değişiklikler oldu. O tarihe kadar aynı futbol federasyonu çatısı altında futbol oynayan Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum takımları 1955 yılında ayrı düştüler ve o gün bugün, iki ayrı federasyonda top koşturuyorlar.

Ülkenin kurumlar düzeyinde bölünmeye başlaması, karmaşık süreçler sonucunda ortaya çıktı. Bu süreçlerin kaynağında karşıt milliyetçiliklerin negatif diyalektiği vardır. Kıbrıslı Rumların Enosis talebi ve Kıbrıslı Türklerin bu talebe şiddetle karşı çıkarak adanın bölünmesini savunmaları, iki toplumun karşı karşıya gelmesine ve ters yönlere doğru yol almasına yol açtı.

1955 yılının neden “milat” oluşturduğunu tahmin etmek zor değil. EOKA o yıl İngiliz sömürgeciliğine karşı silahlı Enosis mücadelesini başlattı. Buna bir tepki olarak Kıbrıs Türk tarafı VOLKAN adlı gizli bir örgüt kurdu. Ayrıca, Kıbrıslı Türkler 1955 yılında liderliğin de teşviki ile yardımcı polis ve özel komando olarak sömürgeci güvenlik güçlerinin saflarına katıldı. Yine aynı dönemde Rauf Denktaş gibi İngiliz yargı sistemi içinde yer alan Kıbrıslı Türk hukukçular, Kıbrıslı Türk yardımcı polislerin tanıklığıyla EOKA üyelerini idam sehpasına gönderdi. İlk idam edilen EOKA üyesi Mihalakis Karaoli üç yardımcı polisin tanıklığı ve itham makamında yer alan Denktaş’ın suçlamalarıyla idam edildi.

Öte yandan, 1955 yılında Türkiye Lozan Antlaşması’ndan sonra ilk defa Kıbrıs Sorununa taraf oldu. İngiltere’nin düzenlediği ve 1955 yılının Ağustos ayı sonunda başlayıp Eylül ayının başına kadar devam eden Londra Konferansına Yunanistan ile birlikte katılan Türkiye, Kıbrıs Sorununa çok sert bir giriş yaptı. 6-7 Eylül (1955) Olayları olarak anılan ve Türkiye’de yaşayan Rumlara karşı örgütlenen linç ve yağmalama kampanyası bu dönemde gerçekleşti.

Yukarıda saydığımız bu gelişmeler Kıbrıs’ta hayatın bütün alanlarını derinden etkiledi ve iki toplumun geleneksel ilişkilerini sarstı. O tarihe kadar sorunsuz devam eden ortak futbol yaşamı ilk defa bu dönemde ciddi bir krizle karşı karşıya geldi.

YAZININ DEVAMI İÇİN TIKLAYINIZ