Ekonomist Mustafa Baturalp: “Dörtlü koalisyon hükümeti TC katkısı olmadan çalıştı ancak bütçede açık çıktı. UBP-HP koalisyon hükümetinde, katkı olmadığı için vergi gelirleri arttırılarak açıklar kapatıldı”

 

"Bütçe giderlerindeki en büyük pay, kamu personeline harcandı. Resmi kayıtlara göre; 2019 yılında Maliye Bakanlığı personel giderleri için 1 Milyar 432 Milyon 556 Bin 209 TL ödedi"

 

"Dörtlü koalisyon hükümeti, TC katkısı olmadan personellere hayat pahalılığını ve savunma giderlerini de ödemişti. Genelde Reel sektör, savunma giderleri gibi bütçeleri TC elçiliği ile belirlenir ve onlar tarafından katkı olarak ödenir. Beş aylık sürede TC katkısı yoktu"

 

"2018 yazında krizin patlak vermesi ile %12.11 hayat pahalılığı ödenmeye başlandı. Haziran itibari ile maaşlara yansıtıldı. Geçmişten kalma bir birikim de olduğu için maaşlar ödenebildi. Ama Temmuz ve Ağustos’ta hayat pahalılığı %34’e çıktı. Genel gelirlerle bu pahalılık da ödendi”

 

“KKTC, ‘maaşları ödeme’ anlamında kendi ayakları üzerinde durabilir. Ancak ülkeye ve halka yönelik hizmette yatırım yapamaz ve geri kalır. Yani toplanan tüm gelir, ekstra kazanç sağlanamadan giderleri kapatmaya yetiyor. Cari harcamalar dışında yatırımlara yetecek gibi değil…"

"2019 Genel Yerel Gelir ve Giderler raporuna göre, Dörtlü koalisyon hükümetinin beş aylık dönem sonu yerel gelirler genel toplamı 2 Milyar 443 Milyon 863 Bin 643 TL’yken, giderler genel toplamı 2 Milyar 550 Milyon 477 Bin 833 TL olduğu kayıtlara geçti. TC katkısı olmadan yapılan bu harcamalar ve toplanan gelirler doğrultusunda, 5 aylık süreçte bütçe açığının 106 Milyon 615 bin 190 TL olduğu görüldü"

 

"UBP - HP koalisyon hükümeti döneminde ise yerel gelirlerin şimdiye kadarki genel toplamı 4 Milyar 343 Milyon 129 Bin 865 TL, giderler toplamı ise 4 Milyar 319 Milyon 980 Bin 664. TL olarak açıklandı. ‘Bütçe fazlalığı’ ise 23 Milyon 149 Bin 201 TL olarak bildirildi"

Dila ŞİMŞEK

Maliye Bakanlığı’na bağlı Bütçe Dairesi, 2019 yılının sekiz aylık genel yerel gelir ve gider raporlarını yayımladı, Ekonomist Mustafa Baturalp bu tabloyu YENİDÜZEN’e değerlendirerek, “Dörtlü koalisyon hükümeti TC katkısı olmadan çalıştı ancak bütçede açık çıktı. UBP-HP koalisyon hükümetinde, yine katkı olmadığı için vergi gelirleri arttırılarak açıklar kapatıldı” dedi.

Baturalp "2019 Genel Yerel Gelir ve Giderler raporuna göre, Dörtlü koalisyon hükümetinin beş aylık dönem sonu yerel gelirler genel toplamı 2 Milyar 443 Milyon 863 Bin 643 TL’yken, giderler genel toplamı 2 Milyar 550 Milyon 477 Bin 833 TL olduğu kayıtlara geçti.

TC katkısı olmadan yapılan bu harcamalar ve toplanan gelirler doğrultusunda, 5 aylık süreçte bütçe açığının 106 Milyon 615 bin 190 TL olduğu görüldü" dedi.

Ekonomist Baturalp "UBP - HP koalisyon hükümeti döneminde ise yerel gelirlerin şimdiye kadarki genel toplamı 4 Milyar 343 Milyon 129 Bin 865 TL, giderler toplamı ise 4 Milyar 319 Milyon 980 Bin 664 TL olarak açıklandı" diye konuştu “bütçe fazlalığı’ ise 23 Milyon 149 Bin 201 TL olarak bildirildi" dedi.

Ekonomist Mustafa Baturalp, bütçedeki bu değişiklik sebebi olarak ‘Vergi Gelirinin’ arttırılmasını gösterdi.

“En çok giderler kamu personeline”

Baturalp, 2019 yılında iki hükümet döneminde de en çok giderlerin kamu personeline yönelik olduğunu söyledi. Baturalp'e göre; Maliye Bakanlığı, ilk sekiz ayda aylık maaş ve 15 günde bir ödenme ücretine toplamda 1 Milyar 353 Milyon 452 Bin 252 TL ödedi. Bakanlık, personellere ek mesailer olarak ise 79 Milyon 103 Bin 957 TL verdi.

"BAREM tablosuna göre, 2011 öncesinde işe giren personellerin en düşük maaşı 5836 TL brüt. Bu ücret, ortaöğretim mezunları için geçerli.  En yüksek maaş ise, kamuda gelinebilecek en üst pozisyon olan ‘müsteşarlara ait’ bu rakam 22 Bin 94 TL. 2011 yılı sonrası kamu personeli olarak işe başlayan çalışanların en düşük maaşı ise brüt 4649 TL olarak ödeniyor.

En yüksek maaş ise, 21 Bin 901 TL olarak kayıtlara geçiyor"

“En büyük gelir ise ‘Vergi Geliri’”

2019 yılında Maliye Bakanlığı’nın Vergi Gelirinden toplamda 3 Milyar 115 Milyon 873 Bin 837 TL ödeme aldığı kayıtlara geçti. Baturalp, “Vergiler arttırılıp, vergi ödemeyen şirketlerin de üzerine gidilerek UBP-HP hükümeti, genel gelirlerini arttırmış oldu. Temmuz’da 748 Milyon topladılar. Ağustos’ta ise 706 Milyon küsur… Dörtlü koalisyon döneminde bu rakamların neredeyse yarı yarıya olduğunu görüyoruz” şeklinde konuştu.

“2019 bütçe raporuna göre, Dörtlü koalisyon hükümeti beş aylık dönemde toplam 516.090.008 TL vergi geliri toplarken, UBP-HP hükümeti ise üç aylık dönemde 569.320.703. TL elde etti. Yine beş aylık dönemde dörtlü koalisyon hükümeti toplam 112.670.472 TL kurumlar vergisini kurumlardan toplarken UBP - HP hükümeti üç aylık dönemde toplam 205.143.904 TL kurumlar vergisi elde etmişlerdir. Mayıs ayı sonu itibarı ile bütçe açığı varken Ağustos ayı sonunda açık kapanmış, artıya geçilmiştir” diye açıklamalarda bulundu.

“Hayat pahalılığı genel gelir ile ödendi”

Dörtlü koalisyon hükümeti, TC katkısı olmadan personellere hayat pahalılığını ve savunma giderlerini de ödemişti. Baturalp, “Genelde Reel sektör, savunma giderleri gibi bütçeleri TC elçiliği ile belirlenir ve onlar tarafından katkı olarak ödenir. Beş aylık sürede TC katkısı yoktu. 2018 yazında krizin patlak vermesi ile %12.11 hayat pahalılığı ödenmeye başlandı. Haziran itibari ile maaşlara yansıtıldı. Geçmişten kalma bir birikim de olduğu için maaşlar ödenebildi. Ama Temmuz ve Ağustos’ta hayat pahalılığı %34’e çıktı. Genel gelirlerle bu pahalılık da ödendi” dedi.

“Gelir, cari harcamalar dışında yatırımlara yetecek gibi değil”

Baturalp, “KKTC, ‘maaşları ödeme’ anlamında kendi ayakları üzerinde durabilir. Ancak ülkeye ve halka yönelik hizmette yatırım yapamaz ve geri kalır. Yani toplanan tüm gelir, ekstra kazanç sağlanamadan giderleri kapatmaya yetiyor. Cari harcamalar dışında yatırımlara yetecek gibi değil… UBP-HP hükümeti, Dörtlü koalisyona kıyasla belli bir gelir artışı elde etmiş olabilir ancak önemli olan bunu devam ettirmektir. Ekonomiyi kayıt altına alırlar ve planlı bir şekilde doğru politikalarla devam edilirse, vergiler toplanabilirse kendi kendimize yeterli olabiliriz. Ancak küçük bir toplum olduğumuz için, siyasilerimiz öncelikle kendilerini korumak istiyor” diye konuştu.