Devrim DEMİR

Hellimin tescili ile sektör hareketlendi, bankalar kredi için desteğe hazırlandı…

Bankalar,  yapılacak her türlü üretim ve finansman modeli için tüm paydaşların (Devlet kurum, kuruluşları, üreticiler, dernekler) bir araya gelerek ortak strateji ve politikalar belirlemesi gerektiğini söyledi.

Devlet bünyesindeki çalışmalar ise, Tarım Bakanlığı’ndaki kurulan komitede ‘üretimin ihracatla eş zamanlı olması’ önceliğiyle başladı.

Banka yetkilileri Kıbrıs’ın bütünü ve özellikle de KKTC için ‘hellimin’ çok önemli olduğuna dikkati çekti.

Yapılacak her türlü üretim ve finansman modelinin tüm paydaşların (Devlet kurum, kuruluşları, üreticiler, dernekler) bir araya gelerek ortak strateji ve politikalar belirlemesi gerektiği işaret edildi.

YENİDÜZEN’e konuşan Kıbrıs Türk Sanayi Odası İş Geliştirme ve Dış İlişkiler Uzmanı Hasan Engelkıran, ülkede genç kuşakların hayvancılığa teşvik edilmesi gerektiğini, bununla ilgili bankaların gerekli teşvik paketleri hazırlamasının önemli olduğuna değindi.

Hellimin ülke için çok değerli olduğuna da dikkati çeken Engelkıran, “Türkiye Cumhuriyeti’ne yılda 2 milyon 639 bin hellim ihraç ediliyor. Körfez ve üçüncü dünya ülkelerine yılda 6 milyon 143 bin ihracat yapılmakta. Hellim sektöründen yılda 35 Milyon Dolar kazanılmakta” dedi.

Asbank Genel Müdürü Çağatay Karip:

“Asbank olarak küçük işletme ve üreticileri desteklemeye yönelik kaynaklarımız var”

Asbank Genel Müdürü Çağatay Karip, hellimin coğrafik tescil almasının Kıbrıs ve özellikle KKTC için çok önemli olduğunu söyledi. Karip, ürünün sadece tescil almasının, üretimin sürekliliği açısından da değerlendirilmesi gerektiğine değinerek, “Üretimin sürekliliği, sektörün sürdürülebilirliği ve ülkenin GSYH sine katkı açısından da derinlemesine değerlendirilmelidir. Kısıtlı kaynaklar ile üretim yapan bir ekonomide rekabet edilebilirliğin arttırılması, üreticilerin finansman kaynaklarına kolay ve doğru yoldan erişimi ile mümkün olabilir” şeklinde konuştu.

Pandemi sürecinin tüm dünya için tarım ve hayvancılığın ne kadar değerli olduğunu bir kez daha gösterdiğine vurgu yapan Çağatay Karip, “Bu alanda yapılacak her türlü üretim ve finansman modeli tüm paydaşların (Devlet kurum, kuruluşları, üreticiler, dernekler) bir araya gelerek belirleyeceği ortak strateji ve politikalar ile belirlenmelidir” dedi.

Asbank olarak her zaman küçük işletme ve üreticileri desteklemeye yönelik kaynakları bulunduğunu kaydeden Karip, KKTC’nin önümüzdeki 5-10 yıllık sürede hellim ve benzer katma değerli ürünlerde kazanımlarını arttıracağını, yurt dışına daha etkin açılım sağlayacak çalışmaların olması için destek vermeye devam edeceklerini kaydetti.

 

Hasan Engelkıran (Kıbrıs Türk Sanayi Odası İş Geliştirme ve Dış İlişkiler Uzmanı):

“Genç kuşakları hayvancılığa teşvik paketleri hazırlanmalı”

YENİDÜZEN’e konuşan Kıbrıs Türk Sanayi Odası İş Geliştirme ve Dış İlişkiler Uzmanı Hasan Engelkıran, oda olarak 2007 yılından bu yana hellim tescili ile ilgili çalışmaları olduğunu hatırlattı. Ülkede küçükbaş sıkıntısı olduğunu dile getiren Engelkıran, odanın 17 bin 65 belgesi olduğunu ve tüm fabrikaların kontrolünün ellerinde olduğunu kaydetti. Küçükbaş hayvancılığın gelişmesi için finansman gerektiğini ifade eden Engelkıran, “Hayvancılığa teşvik gerekecek” dedi.

Kıbrıs’ın güneyinde teşvik için 90 Milyon Euro’luk bir paket hazırlandığını ifade eden Hasan Engelkıran,  yerli bankaların finansman sağlaması gerektiğine işaret etti.

Ülkede küçükbaş hayvancılıkta çok büyük eksiklik olduğuna da değinen Engelkıran, bankaların desteğinin şart olduğuna vurgu yaptı. Hibe ve kredi imkânlarının sağlanması için bir takım girişimlerin gerektiğini kaydeden Engelkıran, “Üç bin 500’e yakın aktif küçükbaş keçi ve koyun üreticisi var. 550 büyük baş sür üreticisi ve yılda 140 bin tona yakın inek sütü üretilmekte. Bunun yüzde 90’ı soğuk zincirle gerçekleşirken 267 üretici bunu sağlıyor. SÜTEK verilerine göre,  yılda 165 bin ton süt üretimi yapılmakta” şeklinde konuştu.

Engelkıran: “Süt’ün yüzde 60’ı ihraç ediliyor”

Üretilen sütün yüzde 60’nın ihraç edildiğini, toplamda ülkede aktif olarak 13 hellim fabrikasının olduğunu ifade eden Engelkıran, 4 bine yakın süt üreticisinin bulunduğunu söyledi. 12 bin kişinin üretimde hizmet verdiğini kaydeden Hasan Engelkıran, 14 yem fabrikası olduğunu, 120 kişinin bu sektörde çalıştığını ve süt işleyen 75 fabrika bulunduğunu ifade etti. 620 kişinin imalatta çalıştığını kaydeden Engelkıran sütü bir tek SÜTEK’in topladığını kaydetti.

5 bin 900 kişinin de tahıl-buğday alanında çalıştığını ifade eden Hasan Engelkıran, “Bu alanda 210 veteriner destek veriyor. 450 ziraat mühendisi toplamda 19 bin 510 kişi süt ve çiftçilik işi ile uğraşıyor. Bu rakamlar KKTC’nin yüzde 22’sine tekabül eder” dedi.

‘Hellim’ sektöründen 35 Milyon Dolar kazanılmakta… 
Kıbrıs Türk Sanayi Odası İş Geliştirme ve Dış İlişkiler Uzmanı Hasan Engelkıran, SÜTEK verilerine göre, yılda 152 milyon 800 bin Litre süt kullanıldığını, bunun Türkiye ve Körfez’den sonra Avrupa Birliği pazarına da açılacağını ifade etti.

Süt ihracatının yılda 10 milyon 974 bin 771 kilogram olduğunu ifade eden Engelkıran, “Türkiye Cumhuriyeti’ne yılda 2 milyon 639 bin hellim ihraç ediliyor. Körfez ve üçüncü dünya ülkelerine yılda 6 milyon 143 bin ihracat yapılmakta. Hellim sektöründen yılda 35 Milyon Dolar kazanılmakta” şeklinde konuştu.

Creditwest Bank Genel Müdürü Mazher Zaheer :

“Hayvan üreticisi, kuru ve sulu tarım üreticisine tam destek”

YENİDÜZEN’e konuşan Creditwest Bank Genel Müdürü Mazher Zaheer, üreticinin bankası olmak için 2014 yılından bu yana yoğun olarak çalıştıklarını belirtti.  Genel Müdür Mazher Zaheer, tarım ve hayvancılığın Kuzey Kıbrıs’ta GSMH’daki(Gayri Safi Milli Hasıla) payının olması gereken yerde olmadığına ve büyüme potansiyeli olduğuna da değindi.

Zaheer, banka olarak tarım ve hayvancılığın büyümesi için destek verdiklerini ve bundan sonra da desteğe devam edeceklerini ifade ederek, “Creditwest Bank’ın, 2014 yılından bu yana; hayvan üreticisi, kuru ve sulu tarım üreticilerine yönelik olarak kredi seçenekleri bulunuyor.  Ayrıca Süt Endeksli Üretici Kredisi ile süt gelirine sahip olan üreticilerin, tüm giderlerini karşılamalarına destek sağlanıyor. Üreticiler, hayvan alımı için de Creditwest Bank’ın kredi ürününden yararlanabiliyor” şeklinde konuştu.

Creditwest Bank ve Toprak Ürünleri Kurumu(TÜK) arasında 2 yıldır protokol imzalanıyor…

Creditwest’in üretime verdiği destek çerçevesinde çiftçilerin zahire teslimlerinden doğan TÜK ödemelerinin Creditwest Bank şubelerinden alınması ile ilgili Creditwest Bank ve Toprak Ürünleri Kurumu(TÜK) arasında 2 yıldır protokol imzalandığını kaydeden Mazher Zaheer;

“Protokol uyarınca çiftçiler zahire tesliminde TÜK ödemelerini anında Creditwest Bank’ın tüm şubelerinden alma imkanı elde ediyor. TÜK’e teslim edilen zahire bedelinin anında ödenmesinin yanı sıra banka tarafından çiftçilere özel ürün ve hizmetler de sunuluyor. Creditwest Bank, ilgili finansman anlaşması gereği üreticilerin TÜK’e yapacakları tahmini rekolte teslimi için 2020 yılında 110 milyon TL’lik kaynak ayırarak ülke üretiminin geliştirilmesine katkı sağladı” dedi.

Emek Kart ekonomiye yıllık 1 Milyar TL işlem hacmi sağlıyor…

Üretici için 90 gün sonra ödeme imkanı yaratmak adına ‘Emek’ kartı kurguladıklarını da kaydeden Mazher Zaheer, “Emek Kart, tarım ve hayvancılık faaliyetleri ile uğraşan üreticilerimizin TÜK’ten ve diğer anlaşmalı işletmelerden yaptıkları tüm harcamalarını ( tohumluk arpa, fide, gübre, akaryakıt, v.b)  herhangi faiz ödemeden 90 gün sonra ödeme imkanı yaratmak üzerine kurgulanmıştır.  Üreticiler, Emek Kart ile yaptıkları harcamaları herhangi faiz veya masraf ödemeden 90 gün sonunda ödeyebileceği gibi, 90 gün sonunda uygun ödeme koşulları ile 12 aya kadar taksitlendirilebilmektedir. Bu bağlamda Emek Kart’ın kullanılabilirliği ve potansiyeli düşünüldüğünde üreticilerimize büyük avantajlar sunmasının yanı sıra, ülke ekonomisine mevcutta 200 Milyon TL’lik kredi bütçesi,  yıllık bazda ise 1 Milyar TL'lik ticaret hacmi sağlamaktadır” şeklinde konuştu.