Kıbrıs’ın kuzeyinde yaşanan inşaat patlaması döneminde birçok kişiyi mağdur ederek, ülkeden ayrılan yabancı bazı yatırımcıların arkalarında bıraktıkları tamamlanmamış yüzlerce inşaat ve evlerini alamayan mağdurlar için tüzük hazırlandı…

Fayka Arseven KİŞİ

Annan Planı döneminde Kuzey Kıbrıs inşaat sektöründe var olan Gary Robb gibi yabancı yatırımcılar, birçok kişiyi mağdur ederek, ülkeden ayrılırken, arkasında tamamlanmamış yüzlerce inşaat ve evlerini alamayan mağdurlar bıraktı. Hükümet şimdi başta Gary Robb olmak üzere böylesi mağduriyet yaşayanların sorunlarını çözmek için tüzük çalışması yaptı.

İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Ömer Köseoğlu, Yurttaşlık Yasası Madde 20 A altında yapılan tüzük çalışmasına ilişkin YENiDÜZEN’e açıklamalarda bulundu,  tüzüğün Bakanlar Kurulu’ndan geçmesiyle birlikte başta Gary Robb olmak üzere tüzüğün gerektiği kapsamdaki mağdurlarının mağduriyetlerinin giderileceğini söyledi.

Köseoğlu, kısa bir sürede tüzüğü tamamlayıp Bakanlar Kurulu’ndan geçirmeyi hedeflediklerini de ifade etti.

İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Ömer Köseoğlu ile tüzüğün amacını, kapsamını ve süreçte neler yaşandığını konuştuk.

• YENiDÜZEN: Böylesi bir tüzüğü yapmaktaki amaç nedir?
• Ömer KÖSEOĞLU: Özkan Bey’in (Yorgancıoğlu) Başbakanlık döneminde Gary Robb olaylarından birçok insan mağdur oldu. Yarım kalan inşaatlar, kendisinin yurt dışına gitmesi, mallar üzerindeki ipotekler, satılmış evler ancak teslim alınmayan evler v.s…  O dönem bu konuda ne yapılabilir denildi. Çünkü bu kişilerden ev alanların dertlerine çare bulmamız gerekirdi.  Hukukçulardan, ilgili kişilerden bilgiler alındı. Yurttaşlık Yasası’ndan hareket edilerek, ‘vatandaşlığı iptal edilenlerle ilgili’ yasa tüzük yapılabilir derdi. O madde altında böylesi bir tüzük hazırlandı.

İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Ömer Köseoğlu, Yurttaşlık Yasası Madde 20 A altında yapılan tüzük çalışmasına ilişkin YENiDÜZEN’e açıklamalarda bulundu,  tüzüğün Bakanlar Kurulu’ndan geçmesiyle birlikte başta Gary Robb olmak üzere tüzüğün gerektiği kapsamdaki mağdurlarının mağduriyetlerinin giderileceğini söyledi.

• YENiDÜZEN: Gary Robb’un vatandaşlığının iptali sonrası mı bu tüzük gündeme geldi?
• Ömer KÖSEOĞLU: Evet... Çünkü ortada mağdur insanlar vardı.
   
• YENiDÜZEN: Mağdur olan kişi sayısı ne? Ne kadar inşaat sorunlu?
• Ömer KÖSEOĞLU: Tam kesin sayı değil ama yaklaşık 40-50 kişi mağdur. Bu mağdurların önemli bir kısmı da yabancı… Bu insanların derdine mutlak bir çözüm bulunmalıdır. Ama çözüm bulabilmek için o kişinin mallarına hükmedebilmen gerekiyor. Çünkü hükmedemezsen bir şey yapamazsın. Adamın yarım kalmış inşaatları vardır işte Yurttaşlık Yasası’nın 20’nci maddesi bir tüzük yapma yetkisi veriyordu. Bu noktada bir tüzük hazırlandı.  Hükümetler değişti süreç içerisinde… Şimdi biz buraya gelince bu tüzüğü bulduk. Biz bunun üzerinden geçiyoruz. İlgili yerlerden Savcılık ve Merkezi Mevzuattan görüş alıp bunu Bakanlar Kurulu’ndan geçirmeyi hedefliyoruz. Tüzüğün geçmesiyle başta Gary Robb ve varsa başka da onların da bu mallarına bu yasaya göre işlem yapılacak.

“Bir komite oluşturulacak ve bu komite, bu mallara hükmedebilecek. Satabilecek, borçları varsa borçları ödeyebilecek ve mağdur insanların mağduriyetleri giderilecek.”

• YENiDÜZEN: Tüzükle mallar üzerindeki yetki devlette mi olacak?
• Ömer KÖSEOĞLU: Aynen öyle…  Bir komite oluşturulacak ve bu komite, bu mallara hükmedebilecek. Satabilecek, borçları varsa borçları ödeyebilecek ve mağdur insanların mağduriyetleri giderilecek.
   
• YENiDÜZEN: Tüzük Bakanlar Kurulu’ndan geçtikten sonra süreç nasıl işleyecek?
• Ömer KÖSEOĞLU: Bakanlık komite oluşturacak.  Tapu Kadastro, Şehir Planlama Dairesi, Planlama ve İnşaat Dairesi, İskan ve Rehabilitasyon Dairesi müdürü veya görevlendireceği kişi yanında satışa konu veya taşınmazın bulunduğu İlçe Kaymakamı veya görevlendireceği kişi ile Bakanlık hukukçusunun olacağı bir komite oluşacak. Bu komite malları tespit edecek, bankalarda borçları, alacakları var mı yok mu yazışmalar yapılacak, mal varlığı tespit edilecek ona göre işlemler yapılacak.  Koçanı alma durumu olanlara koçanlar verilecek. Çünkü evi bitmiş koçanı alamayan insanlar var. Belki onların da kalmış bir takım ödemeleri var onlar da tahsil edilecek. Yani yabancı kişinin mal varlığına sahip çıkılacak ve o kişinin yükümlülükleri yerine getirilecek.
   
• YENiDÜZEN: Birçok kişi de konuyu mahkemeye taşımıştı. Onlar sonuçlandı mı?
• Ömer KÖSEOĞLU: Mal sahibi burada olmayınca davalar da çözülemiyor. Çünkü bu mallar temiz değildi. Birçok insanın ipoteği, alacağı var. Örneğin; ben oradan ev aldım, ödedim de parasını arazi belki onun ama üzerindeki malda 2’nci 3’ncü şahsın da hakkı vardır. Bunları çözmek için de bu tüzüğe ihtiyaç vardır.
   
• YENiDÜZEN: Tüzükle hedeflenen bir diğer konu da yabancılara karşı yitirilen itibar meselesi mi?
• Ömer KÖSEOĞLU: Tabi ki çünkü insanlar sana güvenmiş, gelmiş burada ev almış. Ancak böyle bir mağduriyet yaşanıyor. Devlet üzerine düşeni yapmak durumundadır. Bu tüzük o amaçla yapıldı. 
   
• YENiDÜZEN: Bundan sonra böyle olayların yaşanmaması için ne gibi önlemler var?
• Ömer KÖSEOĞLU: Devlet özellikle yurtdışından gelenlere bu gibi izinleri verirken, daha dikkatli olmalıdır. Çünkü yerli şirket olduğunda çok problem olmuyor. Ama problem daha çok yabancılardadır. Özellikle ülkeyi terk ettiği zaman…
   
• YENiDÜZEN: Her kesim ile bu tüzük görüşüldü mü? Tüzüğün Bakanlar Kurulu’ndan geçmesi ne zamana hedefleniyor?
• Ömer KÖSEOĞLU: Mağdurlar bir an önce mağduriyetlerinin giderilmesini istiyor. Biz tüm kesimler ile görüş alışverişinde bulunduk, bulunuyoruz. Tüzüğe en kısa zamanda son şeklini verip Bakanlar Kurulu’ndan geçirmeyi planlıyoruz.

TÜZÜK NE DİYOR…

***AMAÇ: Tüzük kapsamındaki malları ve borçları tespit etmek ve satış işlerini yürütmek üzere kamu görevlilerinden oluşan bir komitenin oluşturulması veya bir kamu görevlisi görevlendirilmesi, oluşturulacak komitenin görev ve yetkileri ile çalışma usul ve esaslarının belirlenmesi, kamu görevlisinin  ve komite üyelerinin nitelikleri, görev ve yetkileri ile alacaklara ilişkin işlemlerin düzenlenmesidir.

***KAPSAM: Bu Tüzük, Yasa’nın 16’ncı maddesi uyarınca yurttaşlığa alınma kararı iptal edilen ve yurttaş olması sebebiyle KKTC’de edinmiş olduğu malları Yasa’nın 20 A maddesinin öngördüğü süre içerisinde elinden çıkarmayan kişilerin KKTC’de  bulunan taşınır ve taşınmaz mallarını ve bu malların satışı ile hak sahiplerinin belirlenmesi ve yapılacak ödemelere ilişkin işlemleri kapsar.

*** MÜLKİYET HAKLARI: Bu tüzük kapsamına giren malların mülkiyeti başkasına geçinceye kadar mal sahibinin mülkiyet hakları devam eder. Ancak mallar üzerinde tasarruf etme hakkı yalnızca komite veya satış görevlisi olarak görevlendirilen kamu görevlisi tarafından kullanılabilir ve mallara ilişkin olarak bu tüzüğün izin vermediği herhangi bir satış veya devir geçersiz olur.