Ağız içinde görülen kanamalar, çoğu kişinin günlük hayatında fark edip önemsemediği ama aslında ağız sağlığının temel göstergelerinden biri olan önemli bir bulgudur. Diş fırçalama sırasında fırçanın pembeleşmesi, yemek yerken diş etinden sızıntı şeklinde kan gelmesi ya da durduk yere ağız içinde beliren küçük kanama odakları… Bu durumların tümü, hem lokal hem de sistemik birçok etkenden kaynaklanabilir. Bir diş hekimi olarak kliniğime en sık başvuru sebeplerinden biri olan ağız içi kanamalarını, bu köşede daha ayrıntılı biçimde ele almak istedim.

Diş Eti Hastalıkları: Kanamanın En Temel Sebebi

Ağız içi kanamalarının yaklaşık yüzde 80’i diş eti hastalıklarından kaynaklanır. En hafif formu olan gingivitis, çoğunlukla ağrısız ilerlediği için birçok kişi tarafından fark edilmez. Diş etlerinde kızarıklık, hafif şişlik ve fırçalama sırasında kanama, gingivitisin en belirgin belirtileridir. Bu aşamada hastalık tamamen geri döndürülebilir durumdadır. Gingivitis ilerleyip periodontitis aşamasına geçtiğinde ise tablo daha ciddileşir. Dişleri çevreleyen kemikte erime, dişlerde sallanma, kötü ağız kokusu ve daha yoğun kanamalar görülür. Periodontitis geri döndürülemeyen bir süreçtir ancak doğru tedavi ve düzenli bakım ile durdurulabilir. Bu nedenle erken teşhis hayati önem taşır.

Diş eti hastalıklarının temel nedeni, diş taşları ve bakteri plağıdır. Yetersiz ağız bakımı, sigara, stres, hormonal değişiklikler ve bazı sistemik hastalıklar diş eti hastalığını tetikleyen önemli faktörlerdir.

Vitamin ve Mineral Eksikliklerinin Rolü

Bazı besin eksiklikleri, diş eti dokusunun sağlığını doğrudan etkileyerek kanamalara davetiye çıkarır.

C vitamini eksikliği: Kollajen üretiminin bozulması nedeniyle diş eti dokusu zayıflar, kanamalar artar. Tarihte denizcilerde görülen “iskorbüt” hastalığını düşünün; en belirgin bulgusu şiddetli diş eti kanamalarıydı.

K vitamini eksikliği: Vücudun pıhtılaşma mekanizmasını etkileyen en önemli vitaminlerden biridir. Küçük bir travmada bile uzayan kanamalara neden olur.

Demir eksikliği ve anemi: Oksijen taşıma kapasitesi azaldıkça mukozal dokular hassaslaşır ve kolay kanar hale gelir.Bu nedenle tekrarlayan ağız içi kanamalarda yalnızca ağız bölgesine odaklanmak yeterli değildir; vitamin ve mineral düzeyleri mutlaka değerlendirilmelidir.

Travmalar ve Yanlış Ağız Bakım Alışkanlıkları

Sert kıllı bir fırçayla dişleri bastırarak fırçalamak, diş ipini yanlış teknikle kullanmak, yanağı ya da dili ısırmak gibi basit travmalar da ağız içinde anlık kanamalara neden olabilir. Bu tür kanamalar genellikle hafif seyreder ve kısa sürede kendiliğinden durur; ancak tekrar etmesi durumunda fırçalama tekniği ve alışkanlıkların gözden geçirilmesi gerekir.

Sistemik Hastalıklar: Ağız, Vücudun Aynasıdır

Bazı kanamalar yalnızca ağız içindeki problemlerle açıklanamaz.

Kan pıhtılaşma bozuklukları,lösemi gibi hematolojik hastalıklar,karaciğer yetmezliği,diyabet,gibi sistemik rahatsızlıklar ağız içi kanamalarının ilk bulgularından biri olabilir. Bu nedenle hiçbir nedenyokken başlayan, durdurulamayan veya yaygın kanamalar mutlaka detaylı bir tıbbi değerlendirme gerektirir.

Kullanılan İlaçların Etkisi Kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin, klopidogrel, warfarin vb.) ve bazı tansiyon ilaçları ağız içi kanamalarını artırabilir. Bu durumda ilacın kesilmesi kesinlikle hastanın kendi kararıyla yapılmamalıdır. Hekim koordinasyonunda ağız tedavisi planlanır.

Tedavi Nasıl Yapılmalı? Adım Adım Yaklaşım

Tedavinin ilk basamağı, kanamanın kaynağını doğru belirlemektir.

1. Profesyonel diş taşı temizliği ve periodontal tedavi

Diş eti hastalıklarına bağlı kanamalarda en etkili yöntemdir.

Diş taşı temizliği

Kök yüzeyi düzleştirme

Gerekirse ileri periodontal cerrahi

Tedavi sonrası düzenli bakım ile kanamalar hızlıca azalır.

2. Doğru ağız bakım alışkanlıkları

Yumuşak kıllı fırça,Nazik ve doğru fırçalama,Düzenli diş ipi ve arayüz fırçası,Hekim kontrolünde antiseptik gargara

3. Eksikliklerin giderilmesi

Kan tahlilleri sonrasında C vitamini, K vitamini veya demir takviyeleri uygulanabilir.

4. Sistemik hastalıkların yönetimi

Ağız içi bulguların arkasında daha büyük bir sağlık problemi olabilir; bu nedenle multidisipliner yaklaşım esastır. Sonuç Ağız içi kanamaları küçük bir sorun gibi görünse de, doğru değerlendirildiğinde hem ağız sağlığının hem de genel sağlığın önemli bir göstergesidir. Kanama tekrarlıyorsa, nedeni bilinmiyorsa veya diğer belirtiler eşlik ediyorsa mutlaka bir diş hekimine başvurulmalıdır. Erken teşhis ve doğru tedavi, hem diş etlerinizi hem de genel sağlığınızı korumanın anahtarıdır.