Meltem SONAY

CTP-BG Lefkoşa Milletvekili, Hukuk ve Siyasi İşler Komitesi Başkanı Tufan Erhürman, konunun uzmanlarının da görüşlerini alarak hazırladığı ‘Bilgi Edinme Hakkı (Değişiklik) Yasa Önerisi Taslağı'nı’, ‘Görüş ve öneriye’ açtı, önümüzdeki hafta içersinde Meclis’e sunmayı hedeflediğini paylaştı.
Kuzey Kıbrıs’ta yasaya karşın oluşturulmamış ‘Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’nun ‘Yürütme ağırlıklı’ yapısından arındırılmasını, mevcut yasadaki eksiklik ve aksaklıkların giderilmesini amaçlayan Yasa Önerisi Taslağı, ‘Bilgi Edinme Hakkı’nın, ‘Temel İnsan Hakları’ arasında olduğuna işaret ediyor.

‘Temel hak’
Bilgi edinme hakkının, ‘İnsan Hakları’ arasında yer aldığına işaret eden Yasa Önerisi Taslağı’nda, birçok ülkenin anayasasında ‘temel haklardan biri olarak kabul edilmesine karşın, KKTC Anayasası’nda bilgi edinme hakkının temel hak olarak yer almadığı not edildi.
Genel Gerekçe’de, Kuzey Kıbrıs’ta bu eksikliğin, 2006 tarihli Bilgi Edinme Hakkı Yasası ile giderilmeye çalışıldığı fakat özellikle Yasa’da düzenlenen Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’nun o tarihten bugüne kadar oluşturulamamış olması nedeniyle,  Yasanın beklenen ölçüde etkili olmadığı da belirtildi.

Eksiklik ve aksaklıkların giderilmesi…
Tufan Erhürman’ın hazırladığı Öneri’nin birinci amacı,  KKTC’de yürürlükte bulunan Bilgi Edinme Hakkı Yasası’nda var olan eksiklik ve aksaklıkların giderilmesi.

‘Yürütme’ ağırlıklı yapısından arındırılmış bir Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu…
Öneri’nin Genel Gerekçe’de yer alan ikinci amacı ise, bugüne kadar oluşturulamamış olan Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’nun yapısını değiştirerek, bir yandan kuruluşunu kolaylaştırmak, diğer yandan da bir tür bağımsız idari otorite olan bu kurulun, doğasına uygun bir biçimde, yürütme ağırlıklı yapısından arındırılmasını sağlamak.
Öneri Taslağı, çoğunluğu üst düzey kamu görevinde bulunan dokuz kişiden oluşan kurulun üye sayısının beşe indirilmesini ve bu üyelerden ‘yalnızca ikisinin’ üst düzey kamu görevlisi olmasını öngörüyor.

‘Son derece önemli bir insan hakkı’
Yasa Önerisi Taslağı’nda, ‘Bilgi edinme hakkının, idarede şeffaflığı ve yurttaşın idari süreçlere ve idarenin denetlenmesine katılımını sağlaması dolayısıyla, her ikisi de KKTC Anayasası’nın 1’inci maddesinde yer alan demokratik devlet ve hukuk devleti ilkeleri açısından son derece önemli bir insan hakkı’ olduğu vurgulanıyor.
Ayrıca bu hakkın, yurttaşın idare karşısında bir özne olarak kabul edilmesini sağlaması dolayısıyla, insan onuruyla da yakından ilgili olduğunun kaydedildiği taslağın genel gerekçesinde, “Bu Öneri’nin temel amacı, bu son derece önemli hakkın KKTC’de etkili bir biçimde kullanılabilmesinin sağlanmasıdır” deniliyor.

Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık, Başsavcılık, GKK…
Taslak, ‘Esas Yasa’daki ‘Kamu Kurum ve Kuruluşları’ ifadesinin kaldırılıp yerine ‘İdare’ ifadesinin konmasını, böylece, Cumhurbaşkanlığı, Başbakanlık ve bakanlıklar dahil olmak üzere merkezi idaredeki tüm birimlerin, Hukuk Dairesi’nin (Başsavcılığın), Polis Genel Müdürlüğü’nün, Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığı’nın ve tüm kamu tüzel kişilerinin de bu Yasa’daki düzenlemelere tabi olduklarının açıkça belirtilmesini öngörüyor.