Didem MENTEŞ

“Vicdani Ret” hakkını gündeme getirerek 2011 yılında seferberliğe katılmayan Haluk Selam Tufanlı’ya, Askeri Mahkeme tarafından 10 gün hapis cezası verildi. 5 Kasım 2013’den beri Askeri Mahkeme’deki yargılanma süreci devam eden Haluk Tufanlı ile ilgili dava dün karara bağlandı. Askeri Mahkeme tarafından “suçlu” bulunan Tufanlı, “düşünceleriyle çeliştiği” gerekçesiyle hakkında verilen 500 TL para cezasını ödemeyerek, 10 gün hapis yatmayı tercih etti.
Askeri Mahkeme’de Yargıç Mesut Mesutoğlu’nun baktığı davada, İddia Makamı’nda Kıdemli Savcı Mustafa Arsal ve Haluk Tufanlı’yı temsilen ise Avukat Öncel Polili mahkemede hazır bulundu.
Yargıç Mesutoğlu, Anayasa’nın 74’üncü maddesinde yer alan vicdani ret ile ilgili gerekli düzenlemenin açık ve net olduğunu vurgulayarak, sanığın savaş tehdidi olan ülkede seferberlik eğitimine gitmeyerek kamu güvenliği ve menfaatini tehlikeye attığına vurgu yaptı. Yargıç, vicdani ret iddialarını kabul etmeyerek yasal dayanağın olmadığına kanaat getirdi. Avukat Öncel Polili ise iç hukuk yollarının artık tükendiğini dolayısıyla konuyu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne taşıyacaklarını aktardı.

“Bunun suç olduğunu kabul etmiyorum”

Askeri Mahkeme Yargıcı Mesut Mesutoğlu, Haluk Tufanlı’nın 2 Kasım 2011’de Girne Sahil Güvenlik Komutanlığı’nda seferberliğini yapması için çağrıldığını ancak seferberliğe katılmayarak çağrıya uymadığını belirtti. Tufanlı’nın seferberliğe katılmayarak hakkında verilen 325 TL para cezasını da ödemediğini belirterek, mahkemeden celp geldiği zaman “bunun suç olduğunu kabul etmiyorum” dediğini söyledi. Haluk Tufanlı’nın askerlik yaptığı dönemde ‘fiziki ve psikolojik şiddete maruz kaldığı” gerekçesiyle Vicdani Retçi olduğunu İddia Makamı’na söylediğini hatırlatan Yargıç, daha önceden Vicdani Retçi olduğuna dair bir söylemde bulunmadığını ifade etti.
Seferberlik Yasası’na atıfta buluna Yargıç Mesutoğlu, Anayasa’nın da 74’üncü maddesine göre yurttaş olan herkesin askerlik yapmak zorunda olduğuna dair bulgu yaptı.
Anayasa’nın 74’üncü maddesinde yer alan vicdani ret ile ilgili gerekli düzenlemenin açık ve net olduğunu vurgulayarak, sanığın savaş tehdidi olan ülkede seferberlik eğitimine gitmeyerek kamu güvenliği ve menfaatini tehlikeye attığına vurgu yaptı.
Yargıç Mesut Mesutoğlu, KKTC’de Vicdani Ret ile ilgili bir düzenleme olmadığına değinerek, vicdani ret iddialarını kabul etmeyerek yasal dayanağın olmadığına kanaat getirdi.

Avukat: “Para cezasıyla düşünceleri çelişecektir”

Yargıç Mesut Mesutoğlu, İddia Makamı’nın ileri sürdüğü olgular ışığında davasını ispatladığını söyleyerek, Haluk Tufanlı’nın aleyhine getirilen davadan suçlu bulunup mahkum edildiğini açıkladı.
Yargıç, kararı açıklamadan önce İddia ve Savunma Makamlarına son kez söz hakkı verdi. Savcı Arsal, Haluk Tufanlı’nın sabıkasız oluşunu belirtti. Avukat Öncel Polili ise sanığı bir düşünce suçlusu olduğunu ve Mahkeme yargılanmasının sabit para cezasını ödememesi olduğunu aktardı. Verilecek bir para cezasının sanığın düşünceleriyle çelişeceğini aktaran Polili, Haluk Tufanlı’nın düşünce suçlusu olduğunu yineledi.

“500 TL para cezası”
Yargıç Mesutoğlu, hitapların ardından kararı okudu. Mesutoğlu, modern infaz ceza yasasına atıfta bulunarak, kamu yararı yanında sanığın kişisel ve şahsi durumuna da dikkate aldı. Yargıç, tüm hususları değerlendirerek Tufanlı’ya hürriyeti bağlayıcı bir ceza vermeyi uygun bulmadığını dolayısıyla 500 TL para cezasının derhal yatırılmasına aksi takdirde 10 gün hapis cezasına çarptırılmasına emir verdi. 

“Mücadeleye devam”
Verilen kararın ardından Haluk Tufanlı, düşünceleriyle çelişecek olan para cezasını ödemeyi ret ederek cezaevine gönderilmeyi talep etti.
Mahkeme sonrası Haluk Tufanlı’ya destek vermek için Askeri Mahkeme’ye gelenler, “bu daha başlangıç mücadeleye devam” sloganları atarak, alkışlarla uğurlandı.

Avukat Polili: “Tüm iç hukuk yolları tükenmiştir, hakkımızı AİHM’de arayacağız”
Avukat Öncel Polili, Mahkeme’nin vicdani ret iddialarını kabul etmeyip, yasal dayanağı olmadığını belirterek, geçmiş kararlara atıfta bulunduğunu ve 500 TL para cezası ödenmesine karar verdiğini söyledi. Polisli, Savunma Makamı olarak Haluk’un bir düşünce suçlusu olduğunu savunduklarını, yasalar çerçevesinde düşüncelerinden dolayı mahkum olduğunu aktardı. Mahkemenin bir düşünce suçlusu olduğunu göz önünde bulundurarak ceza vermesini anlatmaya çalıştıklarını vurgulan Avukat Polili, şunları söyledi: “Netice itibariyle yine Haluk’un sabit para cezası ödemediğinden yine buraya gelerek yargılandığını, olası bir para cezasında yine düşünceleriyle çelişeceğini belirttik. Bunula beraber Mahkeme netice olarak 500 TL para cezası vermiştir ve ödenmemesi halinde de 10 gün hapis yatması kararı vermiştir. Haluk en başından beri para cezasını ödemeyi de düşüncelerine aykırı bulduğu için kabul etmemektedir. Ödemeyecektir, 10 gün hapis yatacaktır. Bir düşünce suçlusunun özgürlüğünden mahrum kaldığı için üzgünüz ancak böyle bir mücadele yaptığı için de gururluyuz. Bununla beraber hakkımızı aramaya devam edeceğiz. Zaten Yüksek Mahkeme’de bu hususla ilgili hapis cezası vermiştir. Tüketilmesi gereken iç hukuk yolu kalmamıştır artık hakkımızı AİHM’de arayacağız”
 

Kanatlı: “Yasal değişiklik yapılması için süre tanınmıştı”
Vicdani Ret davasından bir süre önce mahkum olan Murat Kanatlı ise Vicdani Ret İnsiyatifi olarak bu kararı beklediklerini ve Merkezi Cezaevi önünde toplanacaklarını aktardı. 10 ay önce yasal bir zemin hazırlanması için milletvekillerine bir süre tanıdıklarını hatırlatan Kanatlı, bu süreçte bir adım atılmadığını söyledi. Kanatlı, sürece katkı koyan vekilleri ise cezaevine beklediklerini aktararak, direnişin süreciğini söyledi. 13 arkadaşın daha davası olduğunu söyleyen Kanatlı, “daha fazla insanın içeriye girmesi istenmiyorsa, birilerinden talimat alarak yasal değişiklik yapılır. Biz artık demokratik koşullarda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde kabul edildiği haliyle, Vicdani Ret hakkımızı sürdüreceğiz” şeklinde konuştu.

Tufanlı: “Bu hepimizin özgürlüğü ve fikirlerinin yargılanmasıdır”
Öte yandan Seferberlik çağrısına uymayarak hakkında dava açılan Haluk Selam Tufanlı, Mahkeme öncesi basına yaptığı açıklamada, “militarizmin piyonları suçsuzluğumuzu yargılamaya devam ediyor” dedi. “Kimseyi öldürmek istemediğimiz için kimsiyi öldürmeyi öğrenmek istemediğimiz için insanlık ayıbı olan savaş hazırlıklarını katılmak istemediğimiz için üç yıldan beri yargılanmam sürüyor” diyen Tufanlı, bu coğrafyada Vicdani Ret hakkının da kabul edilmesi için mücadelenin süreceğini söyledi. Tufanlı, şunları belirtti: “Savaşın insan kaynaklarını yok etmek için mücadelemiz devam edecek. Bu coğrafyada da bir insan hakkı olan Vicdani Ret hakkının da kabul edilmesi için mücadelemiz devam edecek. Savaşın insan kaynaklarını kurutmak için yasal katiller kurumu olan, askerlik kurumunun tamamen ortadan kalkması için mücadelemiz sonuna kadar devam edecek. Bu mücadele hepimizindir. Burada yargılanan sonunda tutsak olacak olan ben değilim, bu hepimizin özgürlüğü ve fikirlerinin yargılanmasıdır. Çıkacak olan karar hepimizindir. Olası bir tutuklama anında uluslar arası bir alanda hukuksal mücadelemiz devam edecektir. Bu mücadelenin daha çok büyümesi için tüm uluslar arası temaslarımız zaten devam ediyor. bu şekilde bir süreç gelecektir”