“…şimdiki gençlerden esnaf olacak yok. Esnaflığı benimseyecek kalmadı. Esnaflığın güzel yanı her insanı tanımak, her meslekten, her bölgeden, dışarı çıktığımda dükkânın önüne, elim kurur selam vermekten…”

“İlk önce bölgede bir tane varsa benim işimi yapan, 1 km alanda başka açılmaması gerekir. Ben de devlete rahat vergimi verebileyim, ben de iki çocuk okuturum. Sistemi değiştirmek isterdim. Mesela 2, 3 yıl şans verilecek esnafa vergi vermesin, düzene girsin.”

Levent Özdağ

Salih Mamalı, Kermiya bölgesinde yiyecek sektöründe çalışan bir esnaf. Daha önce İngiltere, Libya’da yaşan Salih Mamalı 11 yıl önce Kıbrıs’a döndü. Salih Mamalı, “Derdi olanın derdini dinleriz, 10 lira eksik olana ‘bu defaya’ deriz, çocuk gelir al git sonra verir” gibi eski esnaflıktan bahsediyor.

Bir esnafın gün içinde yaşadığı duygular nasıldır?
“Genel olarak 26 yıllık tecrübede her dönem iniş ve çıkışlar olur. Bu sektörde yaz geldiğinde de kış geldiğinde de iş saatleri değişir. Ama kaliteden ve emekten vazgeçilmediği sürece gider. Ne öldürür ne güldürür. Ama esnaflık artık Kıbrıs’ta yok. Dünya genelinde de bu böyle, global büyüme var. Zenginleri daha zengin etme, orta halli insanları aşağı inmesi. Eski esnaflık yapmaya çalışıyoruz. Derdi olanın derdini dinleriz, 10 lira eksik olana ‘bu defaya’ deriz, çocuk gelir al git sonra verir gibi esnaflıktan bahsediyorum. O esnaf belki Kıbrıs’ta ben kaldım gibi görürüm. Bu bölgede olan olayı ilk ben duyarım, çünkü herkesi tanırım. İngiltere’de bu yok kimse kimseyi tanımaz bilmez, umurunda da değil. Gerçek esnaflık gerçekten kalmadı. Ben mutluyum, esnaflıktan mutluyum, paradan öte buradaki sohbetten, manevi şeylerden dolayı mutluyum. İnsan ilişkilerim olmasa burada ne işim var.”

“SELAM VERMEKTEN ELİM KURUR”

Hiç düşününüz mü esnaf değil de, masa başı bir işim olsaydı diye? Hayalinizde oldu mu hiç?
“Yok hiç düşünmedim. Küçüklüğümden bu yana esnaf işi yaparım, 1974’te 6 yıl Libya’da kaldık. Oradan geldik Kıbrıs’a 7 yıl sonra askere gittim. Çıktım Londra’ya gittim oradan da geleli 11 yıl oldu. Yapıcılık baba mesleğimiz, yine esnaflık, aileden gelir. Bizim gibi esnafları uçağa bindirin 6 ay sonra pilot olur öyle kabiliyet var. Ama şimdiki gençlerden esnaf olacak yok. Esnaflığı benimseyecek kalmadı. Esnaflığın güzel yanı her insanı tanımak, her meslekten, her bölgeden, dışarı çıktığımda dükkânın önüne, elim kurur selam vermekten…”

 Yetki sahibi olsaydınız esnaf için neyi değiştirmek isterdiniz?

 “İlk önce bölgede bir tane varsa benim işimi yapan, 1 km alanda başka açılmaması gerekir. Ben de devlete rahat vergimi verebileyim, ben de iki çocuk okuturum. Sistemi değiştirmek isterdim. Mesela 2, 3 yıl şans verilecek esnafa vergi vermesin, düzene girsin. Yemek işindeki esnaflıkta aile olması önemlidir. Şans verilsin küçük esnafa çünkü kuruşlardır lirayı oluşturan. Biz toplumun en küçük ama en fazla bilgisi olan kurumuyuz.”

LİBYA, İNGİLTERE, KIBRIS…

Çocukluğunuz nasıl geçti?
“Libya’da yaşadık bir süre Türkiye’nin her bölgesini gezdim, yaşadım. İngiltere’ye gittim ve şimdi Kıbrıs’tayım. Lise atletizm takımındaydım cirit, gulle, disk, çekiç atardım. Vücut geliştirme yaptım mankenlik yaptım. Her şeyi yaptım, beton döktüm, ev yaptık, esnaflıkla ilgili geçti hayatım. Esnaf demek halk demektir.

Nasıl bir ülkede yaşamak isterdiniz?
“Adaletli ve disiplinli bir ülkede yaşamak isterdim. Disiplin bizim kültürümüzde var. Avrupa’nın kullandığı yasalar, kültürel gelişim Osmanlı Devleti’nden gelmedir. Eşimin nenesi su desin Rumca söylerdi. Rumca dua ederdi, kuran-ı kerimden.”

Çocuklarınız sizin mesleğinizi yapacak mı?
“İki çocuğum var bir oğlum bir kızım. Onlar yapmayacak bu işi. Kızım psikolog, oğlum spor ile ilgilenir. Vücut geliştirmede dereceleri olan biridir.”

En mutlu olduğunuz gün nedir?

“Kendimin, eşimin, çocuklarımın sağlığı iyi olsun, mutlu olurum. Zaten başka zenginliğimiz yok ki.”

 En fazla ne satılır?
“Hamburger satılır. Burger’i ben Almanya’dan getiririm. İki büyük burger bayisi bana gelip burger yer. Lezzeti almak için, farklı tatlar ve sohbet için buraya gelir. Esnaflık budur.”