19 Ekim, KKTC cumhurbaşkanlığı seçimlerinden soğra üzerinde düşünmeye çalışdığım konulardan bir tanesi sömürgecilig ve siyasal iletişim arasındakı ilişgidir. Yerleşimci kolonyalizmde tobrag fethi gerçegleşirkana, sömürgeci fededdiyi topraglara gendi nüfusunu agdarır. Sömürgeci, bir devled inşasına girişir. Devled inşa edilirkana, inşa edilen devled, sömürge devletinin bir kopyasıdır. Yerleşiglerin fededilen tobraglarda galması için işgal goşullarnın revize edilmesi şarddır. Bundan dolayı hayad “normalleşdirilme” sürecine girer. Süregli olağanüsdü hallerin ilan edildiyi goşullarda normalleşme olmaz. Militarisd görüntünün gerilere itilereg “sivilleşme” görüntüsünün öne çıkartılması, yerleşiglerin yaşamını fededdilen tobraglarda inşa edmesi içun gereglidir. Bu bir görüntüdür. Bir ilüzyondur. Yerleşigler “yerleşimci devletin” yurddaşlığını alır. Yurddaşlıg egemenlig haggıdır. Yerleşiglerin yurddaşlıg almasıynan birligde yerleşigler yerlilerin tobraglarında söz sahibi olur. Yerleşiglerin egemenlig tesis süreci “yasal yollardan” gurulmaya başlar. 

Yerleşimci kolonyalizmde, sömürge yönetiminin makamlarnı taleb eden yerli siyasal parti, siyasal iletişimi tesis ederkana, siyasal iletişim hangı paramedreler üzerine gurulur? Yerleşiglerinan ve sömürgeciynan iletişime geçmeye çalışan yerli siyasal partinin siyasal iletişimin ortaya çıgması için ortaya goyduğu siyasal söylemler hangı olguları barındırır? Yerli parti, yerleşiglernan ve sömürgeciynan siyasal iletişime geçerkana nasıl bir dönüşüme uğrar?

  Kıbrıs Türk Federe Devleti’nin gurulmasıynan beraber Gıbrıs’ın kuzeyinde TC, yurddaşlıg dağıdmaya başladı. Gıbrıs’a sadece iki hafda önce gelen yerleşigler Gıbrıs’ın kuzeyinde söz söyleme haggına sahib oldu. İşgalin ilg yıllarında, Kutlu Adalı’nın yazdıglarından övrendiyimiz gadarıynan yerleşiglerin Gıbrıs’da en az 3 ay bulunması geregmegdeydi yurddaşlıg alabilmeleri için. Ancag bu prosedürü umursayan yoğudu. Gıbrıs’ın kuzeyinde seçmen sayılarnı Cumhurbaşkanlığı seçimleri üzerinden incelediyimizde her 5 yılda bir ortalama %10-%11 gadar  seçmen sayılarında artışların olduğunu görmegdeyig. Türkiye, sisdematig olarag Gıbrıs’ın kuzeyine nüfus agdarmagda, agdarılan nüfus yurddaş yapılmagdadır. Bu bir politikadır. Yerleşiglerin sayısı ve yerleşig seçmenlerin sayısı Gıbrıslıların sayısını geçmişdir. Yerli partilerimiz sömürge yönetiminde yer almag için yerleşiglerin oyunu almag zorundadır. Başga bir ifadeynan, yerleşiglerinan siyasal parti iletişime geçmeg zorundadır. Siyasal parti yerleşiglerinan iletişme geçerkan siyasal söylemlerni da ona göre şekillendirmeg zorundadır. Yerli siyasal parti her geçen gün artan nüfus ve yurddaşlıg sayısından ötürü da süregli olarag dönüşüm ve deyişim halindedir.   

19 Ekim seçimlerinde merkez sağ ve merkez sol adaylarnın ortaglaşdığı nogdalardan bir tanesi Türkiye’nin Gıbrıs’da hag ve çıkarlarnın, seçilmeleri durumunda korunacağı garantisini vermeleridir. Türkiye’nin garantörlüg meselesi çog ön plana çıkartılmışdır. Hadda siyasal iletişim tesis edilirkana, propaganda zaman zaman Türkiye’ye yönelmişdir. Merkez sol aday, Türkiye’ye “ben sizin için tehlikeli bir aday deyilim” demeg zorunda galmışdır. “Türkiye ile hişbir zaman gavga edmedim gavga edmeycem garantisi” verilmişdir. 2020 seçimlerinde Mustafa Akıncı’nın Türkiye’ye garşı almış olduğu siyasal pozisyon hatalı olarag görülmüş, yerleşigleri ürküdmemeg için bu siyasal pozisyon ısrarınan korunmuşdur. Özelliynan yerleşiglerin partisi olarag gabul edilen Yeniden Doğuş Partisi başganı Erhan Arıklı’nın KKTC ve TC bayraglarnın merkez sol partinin toblantılarında az olması ya da hiş olmaması yönündeki eleştiriler dovrultusunda, merkez sol parti bu bayragları “gösdermeg” zorunda galmışdır. Bu eleşdiriler geldigden soğra bu bayraglar çekilen fotoğraflarda görünür gılınmışdır.

Bunun yanında “KKTC halkı”, “KKTC yurddaşları” gibi çog ciddi olguların seçim süreci sonucunda süregli olarag gullanıldığı ve KKTC’nin varlığının sorgulanmayacağı ve garanti altına alındığı ifade edilmişdir. KKTC yurddaşlığına sahib olan insannarın ise yurdaşlıg alma sürecleri gözetilmegsizin herkesin eşid olduğu ve herkesin yurddaşlıglarnın “meşru” olduğu vurgulanmışdır. Yerleşiglerinan ilgili öne çıkan bir diyer siyasal söylem ise “burasını yurd bilen” ifadesidir. Zaten yerleşimci kolonyalizmde yerleşigler fededilen tobragları yurd yabma gaylesi içindedir. Bu ABD, Avusturalya, Yeni Zelanda hadda Filistin’de da böyledir. Yahudiler, Filistinlilerin tobraglarnı gasbederkana “turisd” olarag bu tobragları gasbedmez. Filistinlilerin tobraglarnı yurdlaşdırmag için gasbeder. Filistinlilerin tobragları artıg bir Yahudi yurduna dönüşür. İsrail devleti da bu yurdlaşdırma sürecinde yerleşiglerin varlığını garanti altına alır. İsrail devleti yahudi yerleşiglerin Filistinlilerin topraglarnı “yurdlaşdırma” sürecinde da asgeri gücünü ve bürograsisini gullanır. Yerleşiglerin fededilen tobragları “yurdlaşdırma” süreci yerlilerin varlığının tehlikeye atılması, yerlilerin kamusal alanda görünürlüyünün olmamasını “meşrulaşdıran” bir siyasal söylemdir ve tehlikelidir. Bu yazıda gullandığım görsel 1920-1930 yılları arasında çekilmişdir (American Colony (Jerusalem) 1920-1930). Yahudi yerleşimcilerin Filistin tobraglarında bir yahudi yerleşim yerini inşa ederkana çekilmişdir. Yahudilerin Filistin tobraglarında tarım alanlarnı gurması, evlerni inşa edmesi, Filistin tobraglarında “alın teri” dögmesi, Filistin tobraglarnı “yurdlaşdırması”, Yahudilerin Filistindeki varlığını meşru mu gılar? Yahudilerin Filistinlilerin tobrağlarnı işgal eddiyi gerçeyini ortadan mı galdırır? Bunnarı neçun görmezden gelmeg zorundayıg?

2024 yılında TC’nin “iki devledli” çözüm modelini parlementosundan geçirmesiynan, TC Milli Güvenlik Kurulu’nun  “iki devledli” çözüm modeline desdeyinan “federasyon” söylemi marjinalleşdirilmişdir. Bundan dolayı merkez sol aday bu söylemi gullanmamag için itina gösdermişdir. “Kelimelere ve kavramlara dakılmayın”, “çözümün adının ne olduğunun bir önemi yog” ifadeleri dillendirilmeg zorunda galınmışdır. Bunun ana nedeni yerleşiglerinan, TC’yi ürgüdmemeg, adayın milli çıkarlar için “tehlikeli” olmadığını ifade edmegdir.

Türk yerleşimci kolonyalizminde, sömürge yönetiminde pozisyon almag isdeyen siyasal parti yerleşiglerinan, sömürgeci ülkeynan iletişime geçerkana “Türkiyelileşmeg” zorunda galır. Seçim süreçlerinde inşa edilen siyasal iletişim “Türkiyelileşme” sürecini açığa çıkarır. Sömürge koşullarında sömürgeci ülkenin size dayaddığı “Türklük Sözleşmesi”ni gabul eddigden soğra, seçim sürecinde ortaya çıkan siyasal iletişim yerlileri ve yerlileri temsil eden partiyi dönüşdürür. Siyasal iletişimin “Türkiyelileşme” sürecini doğurması, yerlilerin temsiliyet problemine neden olur. Gonuşan gişi bütün bu basgı araclarının inşa edilmesiynan “Türkiyeyi” temsil edermiş gibi görünür. TC elçiliynin Gıbrıs’ta açıldığı 1925 yılından böyüne, 100 yıldır, Türgce gonuşan Gıbrıslılar Türkiye’ye gendilerinin “hain” olmadığını, Türkiye’ye “ihaned” içinde olmadıglarını ısbadlamag zorunda galmışdır. Onnara “ben yüzyıllardır bu tobraglarda yaşarım, bu tobraglar benim anayurdumdur, sen kimsin ki beni milli çıkarların dovrultusunda “hain” olmagla suçlayacañ” deyememişdir. Türgce gonuşan Gıbrıslıların gendilerni ne gadar “Türk” ve ne gadar “Türkiyeli” olduglarnı ısbadlama girişimleri sonucunda hem seslerini hem de temsiliyedlerini gaybedmişlerdir. “Bizim Sözümüz” Türkiye’ye rağmen inşa edilmeg zorundadır!  

Gaynag

1-American Colony (Jerusalem). Photo Department, photographer. 1920-1930. "Jewish colonies and settlements. Commencing a Jewish settlement; a camp. Digging a trench". https://www.loc.gov/resource/matpc.02360/