2019 yılının ilk 6 ayında Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’ne 47 kişi başvuru dosyaladı…

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’ne geçtiğimiz yıllarda yapılan başvuru sayılarına göre düzenli bir artış var.

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman), 2019 yılının ilk 6 aylık raporunu sundu.

Yüksek Yönetim Denetçisi Emine Dizdarlı’nın sunuşu ile başlayan rapor, başvurulara ilişkin detayları da içeriyor.

Yüksek Yönetim Denetçisi Dizdarlı:
 “4 yılda 4. hükümetle çalışıyorum”

“Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) olarak göreve başladığım 2015 yılından itibaren takriben 4 yıl içerisinde 4’üncü hükümetle çalışma olanağım olmuştur. Çeşitli sorunlarla veya problemlerle uğraşan hükümetler siyasi istikrarı sürdürmekte zorlanmaktadırlar. Değişen hükümetlerle beraber iş gücü ve yükü de değişmektedir. Ülkemizde hükümetler konusunda istikrar olmadığı cihetle etkin bir yönetimden bahsetme olanağımız bulunmamaktadır. Hükümetlerin değişmesi veya görevden ayrılmaları neticesinde birçok kamu kurum ve kuruluşunda görev yapan Müdür ve Müsteşarlar da  değişmektedir. Bilgi,  beceri ve uzmanlık isteyen görevlere atanan kişilerin çoğu zaman o iş için ehil olmamaları ve/veya atandıkları görevi yürütmek için gerekli vasfı taşımamaları işimizin aksamasına ve  zaman kaybına neden olmuştur. Görevden ayrılan Müdür veya  Müsteşarlar ile birlikte kamusal hafıza da yok olmaktadır. Bu durumdan Dairemizin olumsuz etkilenmemesi olanaksızdır. Tüm bu olumsuzluklara rağmen Dairemize duyulan güven duygusunu sarsmamak adına hukuk ilkelerine bağlı, hesap verebilir ve faaliyetlerimizde şeffaflığı ön planda tutarak çalışmalarımızı  titizlikle sürdürmekteyiz. Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi  temel hak ve özgürlüklerin korunması ve geliştirilmesi konusunda önemli bir işlev üstlenmiş durumdadır. Daire olarak amacımız toplum içerisinde etkin bir rol oynamak, hak arama kültürünü geliştirmek, İdarenin hukuka aykırı uygulamalarını asgariye indirmek ve kötü yönetimden doğan haksızlıkları önleyen bir düzenin oluşturulmasına katkı koymaktır.

38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın 16’ncı maddesinin 1’inci fıkrası tahtında Ombudsman her altı ayda bir Cumhuriyet Meclisi Başkanlığı’na çalışmaları hakkında faaliyet sonuçlarını gösteren Rapor sunar. Söz konusu Rapor  KKTC Cumhurbaşkanı’na ve Başbakan’a da verilir. Bu Rapor 2019 yılının ilk 6 ayında yapılan başvurular sayesinde Dairemizin belirlediği hedeflere  ne kadar ulaştığımızı ve keza İdarenin en çok hangi kurumlarında hatalı işlem, eylem veya eksik uygulamalarının olduğunu görmemize olanak tanımaktadır. Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’nin icraat ve faaliyetlerinin altı aylık dönemler itibariyle kamuoyuyla paylaşılmasının hesap verebilirlik ve şeffaflık ilkesinin yerleşmesi açısından büyük önem taşımaktadır.

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi faaliyetlerini İsmet Paşa Mahallesi, Celaliye Sokak, No 2-4, İnönü Meydanı, Lefkoşa adresinde yürütmektedir.

Dairemizin erişilebilirliğinin artırılması amacı ile açılan www.ombudsman.gov.ct.tr  adresine her daima ulaşmak mümkündür. Web sitemize ilaveten facebook sayfamız ve info.ombudsman@gov.ct.tr mail adresimiz de mevcuttur.

Yasamızın bize verdiği görev ve yetkileri kullanarak kamu yönetiminin adil ve layıkıyla yapılmasını sağlamak amacıyla çalışmalarımızı sürdürmeye devam edeceğiz. Bu bilinçle hazırladığımız 2019 yılı ilk 6 aylık dönemi kapsayan Raporumuzu sunar, tüm ilgililere faydalı olmasını temenni ederim”.

Yıllara Göre Başvuru Sayısı

2019 yılının ilk 6 ayında Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’ne başvuru dosyalayan kişi sayısı 47’dir.

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’ne geçtiğimiz yıllarda yapılan başvuru sayılarını kıyasladığımız zaman düzenli bir artış olduğu görülmektedir. Ombudsman,  İdare ve halk arasında karşılıklı güvenin sağlanmasında da önemli bir rol üstlenmektedir. Bu nedenle yöneticilerle ilgili şikayetlerin bağımsız bir şekilde araştırılması veya soruşturulması, yanlış bir uygulama varsa bunun düzeltilmesini sağlayarak başvuru sahiplerine bir çözüm yolu bulunmaktadır.

Başvuru Sayısının 2019 Yılının ilk 6 ayı İtibariyle Bölgelere Göre Dağılımı

38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın 13’üncü maddesi tahtında ilgili mercilere iletilen üç (3)  başvuru  yukarıdaki dağılıma dahil edilmemiştir.

Başvuruların Bölgelere Göre Dağılımı

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’ne 2019 yılının ilk 6 ayında yapılan başvuruların bölgelere göre dağılımı değerlendirildiğinde en fazla başvuru %50 ile Lefkoşa bölgesinden yapılırken, bunu %25 ile Girne bölgesi ve az bir farkla %17 ile Mağusa bölgesi izlemiştir. Yine 2019 yılının ilk 6 ayında başvuruların Lefke bölgesi hariç tüm ilçelerimizden yapıldığı gözlemlenmiştir.

Bu süre içerisinde Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairemize başvuran veya randevu talep eden 160 kişiyle yüz yüze görüşme gerçekleştirmiştir. Bunun yanında Ombudsman Emine Dizdarlı 272 telefon görüşmesi yapmış ve bu görüşmelerin çoğunluğu idarenin yaptığı eylemler ile ilgili şikayetler ve bilgi edinme gibi konuları kapsadığı cihetle söz konusu kişilerin bilgilendirerek ilgili mercilere yönlendirmiştir. Dairemiz, başvuru sahipleri dışında bir çok yabancı misyon temsilcileri ile de görüşme gerçekleştirmiştir.

Dairemizin Görev Ve Yetki Alanına Giren Konularda Ocak – Haziran 2019 Tarihleri Arasında Kamu Kurum ve Kuruluşlarından İstenilen Bilgi ve Belge Sayısı

Dairemize 2019 yılının ilk 6 ayı içerisinde gelen-giden evrak sayısı toplamı 446’dır. Bunların takriben %98’i başvurulara ilişkin kurumsal belge ve/veya ek belgeler oluşturmuştur.

Kişisel Başvurular

Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman)’ın harekete geçmesine ilişkin kurallar ve çalışma yöntemi 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın 15’inci maddesinde yer almaktadır. Söz konusu Yasa maddesi tahtında Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman), bir konuda haksızlığa uğradığını iddia eden herhangi bir kişinin Dairece öngörülen formu doldurmak ve imzalamak suretiyle şahsen yapacağı başvuru üzerine harekete geçebileceği gibi basında çıkan haberler, elde ettiği duyumlar ve yaptığı gözlemler sonucu resen de harekete geçebilir.

Giden – Gelen Evrak Sayısı

2019 yılının ilk 6 ayında Dairemize Yapılan Başvuruların Bakanlıklara ve Yerel Yönetimlere Göre Dağılımı.

2019 yılının ilk 6 ayında yapılan başvuruların Bakanlıklara göre dağılımını değerlendirdiğimizde yapılan başvuruların %33’lük kısmının KKTC İçişleri Bakanlığını ilgilendiren konular olduğu görülmektedir. Bunu %23 ile Yerel Yönetimler, %18 ile Kaymakamlıklar ve %10 ile Başbakanlık takip etmektedir.

2019 Yılının İlk 6 Ayında Dairemize Yapılan Başvuruların Konularına Göre Dağılımı.

1. İyi İdare Yasası uyarınca yapılan dilekçeye cevap vermeme.
2. Girne Kale arkası büfe ihalesinin yasal mevzuata aykırı yapıldığı.
3. Spor Dairesi’nin Judo faaliyetleri ile ilgili aldığı karar nedeniyle takriben 450 sporcunun mağdur olması.
4. Kamu Hizmeti Komisyonu Başkanlığı.
5. Personel Dairesi Müdürlüğü.
6. Usulsüz ve/veya yasaya aykırı KKTC’den ihraç edilme.
7. Girne Koruma Çevre Planına aykırı ruhsatlandırılan ve yapımına devam eden inşaat.
8. Vakıflar İdaresi / atama / terfiler.
9. Sivil Havacılık Dairesi.
10.  Kaçak yapılaşma / amaç dışı kullanılan daireler.
11.  KKTC Milli Eğitim  Bakanlığı’na ait lojman’ın gerekli vasfı taşımayan birisine verilmesi.
12.  Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu.
13.  Muhtarlığa ait binaların hava parasına el değiştirmesi.
14.  KKTC Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından tahsis edilen veya kiralanan orman arazileri.
15.  Dr.Burhan Nalbantoğlu Hastanesi Acil Servisi.
16.  Su baskınlarının ilgili bölgedeki köprünün  yetersizliğinden ve/veya yanlış yapılmasından kaynaklanmış olması.
17.  Kamulaştırma.
18. Toplu İş Sözleşmesine aykırı hareket.
19.  Hali arazi usulsüzlüğü.
20.  KKTC İçişleri Bakanlığı, İskan Komitesi.
21.  İhbar ücreti, yıllık izin ücreti ve izin ücretlerinin ödenmemesi.
22.  Hali arazi üzerine inşa edilen dükkanlardan haksız kazanç sağlanması.
23.  Göçmen evine konan engel.
24.  Yasaya aykırı verilen inşaat izinleri, izinsiz inşaat, atık sular, imar kurallarına aykırı inşaat; Şehir Planlama Dairesi, Belediyeler.
25.  Su Faturaları.
26.  Taşımacılık.
27.  Merkezi Cezaevi.
28.  Taş Ocağı – Sözleşme.
29.  Lefkoşa ve Mağusa Mahalli Barosu.
30.  Ses Kirliliği / gürültü.

 2019 Yılının İlk 6 Ayı İçerisinde Yapılan Başvuruların Belediyelere Göre Dağılımı.

Başvuruya Konu Olan Kaymakamlıkların Bölgelere Göre Dağılımı.

Yukarıdan görüleceği üzere, Dairemize imar konularında yapılan başvurularda başvuru sahiplerinin başvurdukları Belediyeler nezdinde bir çare bulamamaları neticesinde ayni anda Kaymakamlıklara ve keza Şehir Planlama Dairesi’ne de başvurdukları görülmektedir. Yasal boşluklarla beraber, ülkenin içerisinde bulunduğu siyasi ve ekonomik ortamın popülist politikaları yapılaşma konularında problemlerin artmasına yol açmıştır. Belediyeler bu sorunlar karşısında izinsiz yapılaşma gibi sorunları ele alırken yetersiz kaldıkları veya yeterli önlem almamayı tercih ettikleri görülmektedir. Bu anlamda, İmar Yasası’nın Belediyeler Yasası ve ilgili tüm mevzuat ile birlikte ele alınması ve/veya düzenlemesi bir gerekliliktir. Sağlıklı bir kentleşme politikası oluşturulmadığı takdirde kalıcı çözümler üretilemeyeceği aşikardır. Kurumlar sorunların çözümü için yetkilerini gerektirdiği şekilde kullanmadıkları sürece veya gereken sorumluluğu almadıkları sürece sıkıntılar devam edecektir. Belediyeler, Kaymakamlıklar ve Şehir Planlama Dairesi tarafından verilen hizmetin etkin bir biçimde yürütülmesi veya gözetilmesi ancak Daireler arasındaki işbirliği ve koordinasyonun sağlandığı durumlarda halkın gereksinmelerini karşılayabilir.

  Ocak – Haziran 2019 Tarihleri Arasında Sonuçlanan Başvuru Sayısı.

Yukarıdan görüleceği üzere 2019 yılının ilk 6 ayında karara bağlanan ve/veya sonuçlandırılan başvuru sayısı 49’dur. 38/1996 sayılı Yasamızın 15’inci maddesinin 2’nci ve 3’üncü fıkraları gereğince Dairemize yapılan başvurular soruşturulurken, söz konusu eylem veya işlem ile ilgili dava açılıp açılmadığını, Hukuk Dairesi’nin veya Polis Örgütü’nün benzer bir konuda bir soruşturması olup olmadığı araştırılmaktadır. Böyle bir husus tespit edilmesi halinde Dairemiz nezdinde bulunan soruşturma sonlandırılır veya ilgili soruşturmasının dava neticesinde ele alınabileceği hususu başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir.

Daha önce de belirttiğimiz üzere, demokratik ve hukuka bağlı bir yönetim anlayışında, idarenin şeffaf, insan hak ve özgürlüklerini dikkate alan veya önemseyen bir kimliğe sahip olması gerekmektedir. Bu nedenle yazdığımız her raporda İdare’nin her türlü işlem ve eyleminin tutum ve davranışının hukuka, hakkaniyete ve iyi yönetim ilkelerine uygun olması konusunda önerilerde bulunmaktayız. Bu gayemiz doğrultusunda, Cumhuriyet Meclisi, Ombudsman Komitesi’ne sunulan raporlarımız önem taşımaktadır. Şöyle ki, başvuru neticesinde hazırlanan raporlar şikayetlerin yoğunlaştığı, toplumda rahatsızlık oluşturan konuların neler olduğu hususunu Komite’nin dikkatine getirerek konunun Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda konuşulmasını veya tartışılmasını sağlamaktayız. Tavsiye kararlarımızın gecikmeksizin yerine getirilmesi Dairemizin işlerliğini artıracaktır. Bu bağlamda, İdare’nin Dairemizin tavsiye niteliğindeki kararlarına ve İdare’nin hatalı veya hukuka aykırı işlemlerinin düzeltilmesi beklenmektedir. İdare tarafından düzeltilen hatalı uygulamalar kamu hizmetlerinin kalitesini ve etkinliğini artıracaktır. Bu noktada, kamu hizmetleriyle ilgili vatandaşın idareden kaynaklanan şikayetlerini en aza indiren, idarenin haksız uygulamaları karşısında kişisel haklarını uygun bir biçimde koruyabilen bir yönetim anlayışının yerleşmesi önem arz etmektedir. Ayrıca Dairemiz şikayet başvurularının incelenmesinde idare ile birey arasında uzlaştırıcı bir rol üstlenmiştir. Ocak – Haziran 2019 tarihleri arasında soruşturması tamamlanması neticesinde 22 adet rapor tanzim edilirken, uzlaşı neticesinde sonuçlanan rapor sayısı 17’dir.

Uluslararası İlişkiler

Uluslararası Ombudsman Enstitüsü’nün (International Ombudsman Institute) dünya çapında 100 ülkeden 190 üyesi bulunmaktadır.

Dairemiz, Uluslararası Ombudsman Enstitüsü’nün (International Ombudsman Institute) ve keza Avrupa Ombudsman Enstitüsü’nün (European Ombudsman Institute) bir üyesidir. Dairemiz üyesi bulunduğu Avrupa Ombudsman Enstitüsü’nde (EOI) Kuzey Kıbrıs Ombudsmanı olarak oy kullanma hakkına sahiptir.

Dairemizin faaliyetleri başta Türkiye ve Avrupa olmak üzere birçok kurum ve kuruluş tarafından yakından takip edilmekte ve belirli dönemlerde yayınlanan raporlarımız takdirle karşılanmaktadır. Dairemiz, söz konusu olumlu geri bildirimleri gerçekleştirmekte olduğumuz çalışmaların Uluslararası bir platformdaki değerlendirmesi ve yansıması olarak görmektedir.

                                   Basın Kuruluşları ile İlişkilerimiz

İdare tüm faaliyetlerini dikkatli icra etmek zorundadır. İdarenin eylem ve işlemleri hukuka uygun, insan haklarına saygılı olmalıdır. Bu bağlamda İdare Anayasa ve Yasalara aykırı durum ve tutumlardan kaçınması gerekmektedir. Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi’nin görevleri arasında İdare’nin yaptığı işlem ve eylemlerde Anayasaya ve Yasalara aykırı durumların denetimini yaparak bunları tespit etmek,  söz konusu yanlış işlem ve eylemleri kamuoyunun dikkatine sunmak ve ileriye dönük olarak düzeltici etkiler yaratmak vardır.

         38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın 16’ncı maddesi uyarınca her altı ayda bir Cumhuriyet Meclisi’ne, Cumhurbaşkanlığı’na ve Başbakan’a sunulan Rapor’un basına da verilmesi öngörülmektedir ve/veya basına da açıktır.

         Basın, raporlarımızın ve faaliyetlerimizin kamuoyuna aktarılmasında önemli bir konuma sahip olmuştur. Bu nedenle Basın Kuruluşları ile aktif bir şekilde paylaşımlarımızı sürdürmekteyiz.

2019 Yılının İlk 6 Ayından Yer Alan Röportaj Sayısı.

SONUÇ:

Dairemize yüklenen sorumluluğun bilinciyle 38/1996 sayılı Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Yasası’nın öngördüğü yükümlülükler veya kurallar çerçevesinde sınırlı bir bütçe ve yetersiz sayıda personel ile maksimum hizmeti vermeye çalışmaktayız. Gelecek nesillere yaşanabilir bir ülke bırakmak adına Daire içerisindeki koşullarımız ne kadar kötü olursa olsun ayni kararlılık ve anlayışla günden güne artan talepleri karşılamaya devam edeceğiz. Dairemizin sunduğu hizmetlerin yürütülmesinde etkinlik, şeffaflık, çalışma disiplini ve hukuka uygunluk esastır. Misyonumuz doğrultusunda daha güçlü ve kalıcı bir Daire oluşturmak ve ileriye dönük olarak Yasamızı güçlendirmek veya yasal düzenlemeler yapmak vardır. Temel ilkemiz, insan odaklı hizmet vermektir. Yüksek Yönetim Denetçisi (Ombudsman) Dairesi olarak başvuru sahiplerinin sorunlarını çözmek, çözüm üretmek veya onların bir yol çizmelerine yardımcı olmak için her türlü çabayı göstermeye ayni kararlılıkla devam edeceğiz.