Güzelyurt’un simgesi narenciyede yeni hasat dönemi öncesi yine endişe var. Narenciye üreticileri, bu yıl da sezonun sıkıntılı geçeceğini söyledi, fiyatların geçen yılın en az iki kat üzerinde olması gerektiğini savundu. Cypfruvex Genel Müdürü Cemal Redif ise “ürün dalında kalmayacak” dedi.

Hüseyin ÖZBARIŞCI

Güzelyurt’un simgesi narenciyede yeni hasat dönemi öncesi üreticiler endişeli olduğunu söyledi.
Narenciye üreticileri, bu yıl da sezonun sıkıntılı geçeceğini düşünürken, fiyatların geçen yılın en az iki kat üzerinde olması gerektiğini savundu. Cypfruvex Genel Müdürü Cemal Redif ise ‘ürün dalında kalmayacak’ dedi.

Cypfruvex Genel Müdürü Cemal Redif, Cypfruvex’in üreticileri mağdur etmeyeceğini ifade ederken ürünün dalında kalmayacağını söyledi ve üreticilerden sabır göstermelerini istedi.

Tesis kapasitesinin arttırılması konusunda çalışmaların devam ettiğine de dikkat çeken Redif, çalışmaların devam ettiğini ve sezona hazırlanmaya çalışıldığını ifade etti.

Bölgede faaliyet gösteren iki birliğin başkanları Ali Alioğlu ve Turgut Akçın, üreticilerin maliyetlerin arttığına işaret ederek taban fiyatlarının belirlenmesinde bunun göz önünde bulundurulması gerektiğini kaydetti.

Bölgedeki narenciye üreticileri ise, üretimde yaşadıkları zorluklara değinerek, “Üreticinin yüksek maliyetlerle ürettiğini herkes biliyor. Bunlar dikkate alınarak bir taban fiyatı belirlenmeli” şeklinde konuştu.

Cypfruvex Genel Müdürü Cemal Redif:

“Üreticilerimiz sabırlı olsun, ürün dalında kalmayacak”

“Üreticilerimizin telaş yapacağı bir durum yoktur. Ürün dalında kalmayacak, bundan emin olsunlar. Sadece sabırlı olmaları lazım”

Cypfruvex Genel Müdürü Cemal Redif, şu an için narenciyenin durumunda parlak bir durum olmadığını belirterek, buna rağmen piyasa bağlamında bir sıkıntı olmadığını ve Cypfruvex’in üreticileri mağdur etmeyeceğini söyledi. Redif, “Ürün dalında kalmayacak, üreticilerimiz bundan emin olsunlar. Sadece sabırlı olmaları lazım...” diye de ekledi.

Redif şöyle konuştu:

“Cypfruvex misyonu gereği yapması gereken görevi tam olarak yerine getiriyor. Bütün piyasaları kontrol ediyor. Rusya, Pakistan, Mısır, Hollanda, İngilere, Almanya piyasalarını takip etmekteyiz ve buradaki olayları da biliyoruz. Narenciyenin şuan ki durumu çok parlak değil. Pandemi şartları bu işleri etkiledi ve pazarda ciddi bir sıkıntı var. Şu anda çok heyecan yapmaya gerek yok. Bizim ürünümüzün hasadı zaten Ocak sonu başlar, Mayıs ortası biter. Önemli olan işletmememizin zarar etmeden, karı da minimum yaparak, üreticiye verebileceği en iyi fiyatı koyması. Greyfurtta bu sezon toplam ürün rekoltesi 2700-3000 bin ton civarında, limonda 2000 bin ton civarında bir rekolte söz konusu. Limon piyasası Türkiye’de çökmüş durumda. O yüzden limonu sıkmada değerlendireceğiz gibi görünüyor. Greyfurt, limon ve king mandoranın işlenmesiyle bir sıkıntı yoktur. Şunu söylemeliyiz ki, geçen sezon Türkiye’den aldığımız bir tahta paletin fiyatı 32 TL iken, şimdi bu fiyat 85-90 TL’ye çıktı. King mandora kullandığımız ürününde kullandığımız bir plastik kasa geçen yıl 2,50 TL iken, şu anda 5 TL’den satılıyor. Çok hassas dönemdeyiz evet ama üreticilerimiz şunu bilmeli ki pazarımızla ilgili bir sıkıntımız yoktur. Herhangi bir ürün alınmasıyla ilgili tereddüt yoktur. Sadece burada piyasaların bizim hasat dönemi başladığında fiyat politikasının ne olacağıyla ilgili kesinlik yoktur. Bunu şu anda sağlamak da mümkün değildir. Benim kendi hesaplamalarıma göre en kötü ihtimalle geçen seneki fiyatlarla ürünlerimizi değerlendiririz. Gelinen noktada üreticilerimizin telaş yapacağı bir şey yoktur. Ürün dalında kalmayacak, bundan emin olsunlar. Sadece sabırlı olmaları lazım...”

“Günde 300 ton işleyecek sahip bir fabrika kurduk”

Tesislerin geliştirildiğine de dikkat çeken Redif, Cypfruvex’in ilk kez kendi öz sermeyesini kullanarak, günde 300 ton işlenebilecek bir kapasiteye getirilmeye çalışıldığını belirtti. Redif şöyle devam etti:

“Geçmiş yıllarda fabrikanın kapasitesinden dolayı yaşanan sıkıntılar vardı. Fabrikayı şu anda bu sıkıntıları yaşamayacak noktaya getiriyoruz. 1974’ten beri yapılmamış bir yatırımı yaptık. Cypfruvex tarihinde ilk kez kendi öz sermayesini kullanarak günde 300 ton işleyecek sahip bir fabrika kurduk. Bu fabrikanın Aralık ayının 15’ine kadar tamamlanmasını bekliyoruz. Fabrikamız 2 bin 600 metrekare kapalı alandan 5 bin 650 metrekareye büyütüldü. Tüm çalışmaları yaptık ve üreticiye daha iyi bir hizmet verebilmek için hazır hale getirilmeye çalışılıyor.”

Üretici Birlikleri ne dedi?

Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu:

“Yanlış politikalar ve yüksek maliyetler, narenciye üretimi azalttı”

“Ürünü kesen, taşıyan, işleyen için maliyetler arttıysa, üretici için de maliyetler arttı. Tüm bunlar düşünülerek fiyat belirlenmeli”

Kıbrıs Türk Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Ali Alioğlu, gerek “yanlış politikalar” gerekse maliyetlerin yüksek olmasından dolayı narenciye üreticisinin üretimden kopma noktasına geldiğini söyleyerek, Güzelyurt’ta narenciye bahçelerinin 70 bin dönümden 35 bin dönümlere gerilediğinin vurgusunu yaptı.

Alioğlu şöyle devam etti:

“Üreticilerimiz geçen sezon büyük sıkıntılar yaşadı. Bu sıkıntıların en başında hükümetlerin uyguladığı yanlış politikalar ve dövize bağlı olarak maliyetlerin yükselmesinden dolayı kaynaklanıyor. Üretici geçen yıl 200 TL’ye aldığı bir torba libazmayı bugün 350-400 TL’ye alıyor. Gelinen aşamada kuraklık yaşanmasından dolayı hem rekolteden, hem de yüksek maliyetlerden dolayı kaliteden ödün veriyoruz. Bu ülkede sadece öğrenci ve turizmden gelir sağlıyoruz ama en büyük pazarı olan narenciyenin ihracatla ciddi bir döviz getirisi olduğunu unutuyoruz. Üretici yılın büyük bir genelinde iyi bir ürün çıkarmaya çalışıyor. Tabii ki günün sonunda ürününün güzel bir fiyata satılmasını isteyecek. Cypfruvex’in geçen yıl açıkladığı taban fiyatı iyi noktadaydı, temennimiz bu yıl da öyle fiyatlar açıklamasıdır. Şu ana kadar herhangi bir açıklama yapılmadı. Hâlbuki şu anda Cypfruvex’in pazar arayışını bitirip bu konuda açıklama yapması gerekirdi. Gelinen aşamada üretici beklemede ve fiyat konusunda endişeli… Ürünü kesen, taşıyan, işleyen için maliyetler arttıysa, üretici için de maliyetler arttı. Tüm bunlar düşünülerek fiyat belirlenmeli. Bu konuda biz de birlik olarak üreticilerimizi bilgilendirmek için köy ziyaretlerine başlıyoruz. Eğer açıklanan rakamlar beklenmeyen rakamlar ise, ciddi şekilde eylemler yapacağız.”

Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Turgut Akçın:

“Üreticinin beklentisi geçen yıldan daha iyi bir fiyat”

“­Geçen yıla göre maliyetler yüzde yüz arttı. Üreticiler geçen yıldan daha iyi bir fiyat bekliyor”

Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Turgut Akçın ­geçen yıla göre maliyetlerin yüzde yüz arttığını belirterek, üreticilerin geçen yıldan daha iyi bir fiyat beklediğini söyledi. Şu anda tüccarların da sessiz olduğuna dikkat çeken Akçın, “Geçen yıl bu dönemde ürünün yüzde 50’ye yakın bir miktarı satılmıştı” açıklamasını yaptı. Rekolte hakkında da bilgi veren Kuzey Kıbrıs Narenciye Üreticileri Birliği Başkanı Akçın, geçen yıla oranla hem kalitenin, hem de rekoltenin daha iyi olacağının altını çizdi. 

Akçın şöyle devam etti:

“Ciddi bir kuraklık yaşanıyor, yağış yok ve Kasım ayına girmiş olmamıza rağmen, narenciye üreticileri halen bahçesini sulamaya devam ediyor. Üreticilerimiz bir taraftan üretim yapmaya gayret ederken, bir taraftan da maliyetlerin yüksek olması sebebiyle mücadele veriyor. Sezon sonu gelindiğinde ise ürününü iyi bir fiyattan elinden çıkarmak istiyor. Yıllardan beridir Türkiye’den gelen suyun bölgemize geleceği söyleniyor ama henüz bu suyu görmüş değiliz. Güzelyurt bölgesi ülkenin büyük bir bölümünün sulu ziraatını üstleniyor. Bu bağlamda, narenciye üreticileri her anlamda desteklenmeli. Ama ne yazık ki, geçmişten bu yana görevde olan hükümetler Güzelyurt bölgesini ve dolayısıyla narenciye üreticilerini hep geri planda bıraktı.” 

Üreticiler ne dedi?

Fahri Darbaz: “Kilosu 2 TL’den aşağıya satarsak kesinlikle zarar edeceğiz”

“Şu anda durgun bir dönemin içerisindeyiz. Cypfruvex tesislerinin büyütüldüğünü biliyoruz. Eğer bu tesisler sezona yetiştirilip, fiyat da üretici için iyi belirlenirse bu sezon sıkıntı yaşayacağımızı düşünmüyorum. Bugün her şey pahalı oldu. Maliyetler inanılmaz derecede yükseldi. Bu yıl portakalın 3 TL’den aşağıya verilmemesi gerekir. Eğer kilosu 2 TL’den aşağıya satarsak kesinlikle zarar edeceğiz. Kasım ayındayız ve yağış olmamasından dolayı bahçemizi sulamak için elektrik parası ödüyoruz. Elbette ki, herkes önce kendisini düşünerek hareket edecek ama üretici de unutulmamalı.” 

Recep Tüm: “Fiyat, kilosu 2 TL veya altında bir rakam belirlenirse üretici büyük sıkıntıya uğrar”

“Yeni sezonda hasat dönemine gireceğiz ama şu an için durgun bir süreç yaşıyoruz. Henüz taban fiyatı da belirlenmiş değil Üretici, üretimden kopmamak için büyük sıkıntılarla mücadele veriyor. Verdiğimiz mücadele, harcadığımız paralar göz önünde bulundurulacak şekilde taban fiyatı belirlenmeli. Fiyat, 2 TL veya altında bir rakam belirlenirse bu durum üreticiyi büyük sıkıntıya uğratır.”

Malik Melda: “Maliyetler yüksek ve taban fiyatı ona göre belirlenmeli”

“Geçen sezon fiyatlar başlangıçta fiyatlar iyiydi ancak sezon sonuna doğru bir düşüş yaşanmıştı. Biz üreticiler olarak bu yılda iyi bir fiyattan ürünümüzü vermek istiyoruz. Bence şu anda Cypfruvex’in yapması gereken piyasayı çok iyi bir şekilde taramalı. Üreticinin yüksek maliyetlerle ürettiğini herkes biliyor. Geçen yıl aldığımız bir ilacın 100 TL iken, bu yıl 200 TL oldu. Gübre de, böyle su fiyatları da böyle… Yani tüm maliyetler artış gösterdi. Bunlar dikkate alınarak bir taban fiyatı belirlenmeli. Sezon başlangıcı biraz sıkıntılı görünse de, ilerleyen dönemlerde değişkenlik gösterebilir. Şu anda beklemedeyiz.”

Hasan Çuvalcıoğlu: “Üretici perişandır, fiyatlar geçen yılın iki katı yukarısında olmalıdır”

“Bu yıl narenciye sezonu sıkıntılı geçeceğe benziyor. Hâlbuki biz üreticiler tam aksine iyi bir sezon yaşayacağımızı ümit ediyorduk. Narenciye bir ihraç ürünüdür ve dolayısıyla TL’nin değer kaybettiği dönemlerde değer kazanması lazım ama şu ana kadar herhangi bir girişim veya faaliyet maalesef yok. Sıkıntının ikinci yanı, üretimdeki ana girdi, sudur. Bunu gübre ve ilaç takip ediyor. Suyu maalesef çok pahalı alıyoruz. Akçay’da suyu tonu 1,85 TL’den alıyoruz. Bu, yüksek bir rakam… Bu kuyuları Bölge Sular Komitesi değil de, biz üreticiler idare etsek maliyeti 1 TL’ye indireceğiz. Bununla birlikte gübre fiyatları 3 katına çıktı. Gelinen noktada narenciye üretimi pahalı bir üretim dalı oldu. Güzelyurt’ta narenciye üretimi bir sektör olmalı ama bu konuda maalesef plan ve program yok. Cypfruvex maalesef kendi başına kararlar alıyor. Bu noktada biz üreticiler olarak da kendi sorunlarımıza sahip çıkmamız lazım. Bizi yönetenler ‘üretim, üretim, üretim’ diyor ama bu yalnızca sözdedir. Pratikte maalesef böyle değil. Bugün sezonun açılmasına kısa bir süre kalmasına rağmen herhangi bir fiyat belirlenmemiştir. Geçen yıl bu dönemde ürünün yarısı satılmıştı. Üretici perişandır, fiyatlar geçen yılın iki katı yukarısında olmalı ama ne yazık ki öyle bir çalışma şu ana kadar yok.” 

Cypfruvex’in Kalkanlı’daki tesisleri büyütülüyor…