Ertuğrul SENOVA

Et fiyatları çeşidine göre son bir ayda 40 TL, 4 ayda 50 ila 100 TL arası zamlandı.

Örneğin Aralık 2022’de 250 TL olan dana kıyma, Nisan 2023’te 300 TL’ye yükseldi. Kıyma fiyatları, bazı marketlerin kasap reyonlarında ise 350 TL’yi buldu.

YENİDÜZEN, söz konusu “astronomik” artışın sorumlusunun kim olduğunu; hayvancıya, kasaba ve restoran sahibine sordu; tüm kesimler hem birbirini, hem de olayı uzaktan izlemeyi tercih eden hükümeti suçladı. Günün sonunda arada kalan, yine vatandaş oldu…

Restorancılar Birliği, et fiyatlarına dikkat çekmek adına, bakanların fotoğraflarını paylaşıp en son ne zaman et satın aldıklarını sordu. Birlik Başkanı Arif Bayraktar, menü fiyatlarını değiştirmekten usandıklarını, bayramdan sonra fiyatların daha da artacağı bilgisini aldıklarını, bu sorunun çözümününse ithal etten geçtiğini savundu.

Dağılan Kasaplar Birliği’nin eski başkanı Halil Akbıçak ise “Suni artış yaparak niye müşterilerimizi güneye kaptıralım ki?” diye sordu, “Hiçbir şeye zam yokken hayvancı ete zam yapıyor. Nisan başından bu yana kuzu fiyatları 40 TL arttı” ifadelerini kullandı.

Akbıçak, Tarım Bakanı Dursun Oğuz’un “Kaçakçılık var, olmaya da devam edecek” sözlerine dikkat çekerek, “O zaman bırakın güneyden et ithal edelim, ama size vergimizi ödeyelim” dedi.

Öte yandan Hayvancılar Birliği Başkanı Mustafa Naimoğlulları ise fiyatlardaki artışın kasaplardan kaynaklandığını, her ilçede ve köyde kasapların farklı fiyatlarda et sattığını belirterek, Madem bu artışlar canlı hayvan fiyatlarından kaynaklanıyor, 10 yerde neden 10 farklı fiyat var?” diye sordu, “Tüm bunları nedeni, memleketteki denetimsizliktir” dedi.

Et fiyatlarında 4 ayda korkunç artış

Et fiyatları 4 ayda 50 ila 100 TL arası zamlandı. Aralık 2022’de 250 TL olan dana kıyma, Nisan 2023’te 300 TL’ye yükseldi. Kıyma fiyatları, bazı marketlerin kasap reyonlarında ise 350 TL’yi buldu.

En yüksek artış pirzolada yaşandı. Pirzolanın kilo fiyatı, 4 ayda 110 TL kadar zamlandı. Kuzu şiş 275 TL’den 360 TL’ye yükselirken, bonfile ise 400 TL’den 500 TL’ye yükseldi.

RES-BİR Başkanı Arif Bayraktar:

“Çözüm, ithal et”

Resmi sosyal medya hesapları üzerinden Bakanların fotoğraflarını paylaşıp, “En son ne zaman et aldınız?” sorusunu sorarak artan et fiyatlarına dikkat çekmeye çalışan Kuzey Kıbrıs Restorancılar Birliği (RES-BİR), et fiyatlarının bayramdan sonra daha da artacağı bilgisini aldıklarını, bu nedenle ithal etin önünün açılması gerektiğini savunuyor.

Paylaştıkları rakamların, kasaplardaki fiyatların ortalaması olduğunu, marketlerden fiyat almadıklarını belirten RES-BİR Başkanı Arif Bayraktar, “Yönetim olarak marketlerin kasap reyonu olmasına da karşıyız. Bu konuda da sert paylaşımlar yapmaya hazırlanıyoruz” dedi.

Et fiyatlarıyla ilgili hayvancı, kasap ve hükümetle görüştüklerini ancak bir sonuca varamadıklarını belirten Bayraktar, “Biz ithal etin gelmesini savunuyoruz. Bu yüzden hayvancı bizi çok da muhatap almıyor. Ancak biz, üreticinin korunacağı bir modelde, nitelikli etin ithal edilmesini istiyoruz” şeklinde konuştu.

“Bayramdan sonra kuzunun fiyatı 400 TL’yi aşacak bilgisini aldık”

Kasaplarla görüştüklerini, bayramdan sonra bir kilo kuzunun 400 TL, dananın ise 500 TL olacağı bilgisini aldıklarını söyleyen Bayraktar, “Bu işin önü alınmazsa çok ciddi bir kıtlık yaşayacağız. Biz artık her gün menü fiyatı değiştirmekten, müşterilerin küfretmesinden usandık. Eğer fiyat değiştireceksek, indirime giderken değişmek istiyoruz” ifadelerini kullandı.

“Bakanlık ithal konusuna tereddütlü yaklaşıyor, hayvancıdan korkmamaları lazım”

Çözümün ithal et olduğunu savunan Bayraktar, “Bakanlık bu konuya çok tereddütlü yaklaşıyor. Artık hayvancıdan korkmamaları lazım. İthal et gelirse yollar kapanacak diye korkuyorlar. Hayvancı kasabı, kasap hayvancıyı suçluyor; arada işletmeler ve halk kalıyor” dedi.

Hayvancılar Birliği Başkanı Mustafa Naimoğlulları:

“Madem artışlar canlı hayvan fiyatlarından kaynaklanıyor, neden 10 farklı yerde 10 farklı fiyat var?”

Hayvancılar Birliği Başkanı Mustafa Naimoğlulları ise canlı kuzuda 5 ila 10 TL arasında bir artış olduğunu; inek, koyun ve danada herhangi bir artış yapılmadığını ancak buna karşın, 10 farklı kasapta 10 farklı fiyata rastlanıldığını söyleyerek, et fiyatlarındaki artışın kasaplardan kaynaklandığını söyledi.

“3-5 zengin kasap, hayvancının elindeki kuzuyu almak için oyun oynuyor”

“3-5 zengin kasap, hayvancının elindeki kuzuyu almak için oyun oynuyor” diyen Naimoğlulları, “Hukare çoban netin fiyatını arttırsın, neyin hesabını bilsin da para arttırsın? O sadece hayvanına bakmayı bilir. 3-5 zengin kasap arar fiyat arttırıyor. Fiyatı 100 TL ise 120 TL yapıyor, çoban da tamam diyor. Fiyatları arttıran tamamen kasaplardır. Tüm bunların nedeni de memleketteki denetimsizliktir” şeklinde konuştu.

İthal et… “Ben bu oyunlardan usandım”

Restorancılar Birliği’nin ithal et talebine ilişkin konuşan Naimoğlulları, “Tamam, Türkiye’den getirsinler. Getirsinler ama baksın bakalım kuzu eti orada kaç para? Türkiye’de kıyma 360 TL. Bizden çok da ucuz değil. Ben bu oyunlardan usandım. Biz bu konuları konuşmaktan usandık” dedi.

 Her ilçede etin fiyatının farklı olduğunu söyleyen Naimoğulları, “Bir pirzola; Demirhan’da 300 TL, Vadili’de 270 TL, Lefkoşa’da 290 TL, marketlerde 400 TL. Madem bu artışlar canlı hayvan fiyatlarından kaynaklanıyor, 10 yerde neden 10 farklı fiyat var?” diye sordu.

Dağılan Kasaplar Birliği’nin eski başkanı Halil Akbıçak:

“Suni artış yaparak niye müşterilerimizi güneye kaptıralım ki?”

Dağılan Kasaplar Birliği’nin eski başkanı Halil Akbıçak, “Eğer ben bir malı pahalı alırsam, bu malın üzerine giderlerimi ve kar oranımı da ekleyip satarım” diyerek, “Bizim çok ciddi bir sıkıntımız var; vatandaş güneye gidip bireysel olarak et satın alıyor. Ben söyledikleri gibi fiyatımı suni olarak yükseltirsem, müşterimi kaybederim. Sizce hangi esnaf müşterisini kaybetmek ister ki?” diye sordu.

“Hiçbir şeye zam yokken hayvancı ete zam yapıyor”

Müşterilerinin kendisine sitem ettiğini söyleyen Akbıçak, “Müşteri geliyor, güneyden daha ucuza et aldığını, aldığı etin güzel olduğunu söyleyip bir daha benden alış veriş yapmayacağını söylüyor” diyerek, “Ne mazot, ne elektrik, ne yem fiyatları zam görmemişken, hayvancı, ülkedeki hayvan popülasyonun un azlığı ve bayram öncesi talebin artmasından dolayı fiyat arttırıyor” dedi.

“Nisan başından bu yana kuzu fiyatları 40 TL arttı”

Nisan ayının başından bu yana canlı kuzu fiyatlarının yaklaşık 40 TL civarında arttığını belirten Akbıçak, “Bu noktada regülatörlük görevi hükümete düşüyor. Vatandaş isyan etmiş durumda. Bakana, müsteşara gidip, bu eti bu fiyata satamıyoruz diyorum, sürekli tepki aldığımızı söylüyorum, ‘kusura bakmayın hiçbir şey yapamam, ithali açarsam hayvancı eyleme gidecek’ yanıtını alıyorum. 3 gündür müsteşar aracılığıyla bakandan randevu talep ediyorum, karşılık alamıyorum. Ne esnafı, ne vatandaşın feryadını dinlemiyorlar” dedi.

“Hükümet halkı kandırmak için yalan söylüyor”

“Bizim hayvancıyla bir sorunumuz yok” diyen Akbıçak, “Hayvancı kaç para derse, alıp kar oranımızı ekleyerek dükkana koyuyoruz ama satamıyoruz. Hayvancı her hafta fiyat arttırıyor. Müşteriyi kaybetmemek için zararına satış yapar duruma geldik” şeklinde konuştu.

Hükümetin, “hayvancıyla anlaşıp fiyat belirledik” diyerek halkı kandırdığını, yalan söylediğini vurgulayan Akbıçak, “Hayvancı, hükümetin ‘anlaştık’ dediği rakamın taban fiyat olduğunu, anlaşma yapmadıklarını söylüyor” dedi.

“Mademki Tarım Bakanı kaçakçılık var ve olacak diyor, o zaman biz size vergi ödeyelim, güneyden et ithal edelim”

Güneyde etin kilosunun 200 TL, kuzeyde ise 340 TL olduğunu, bu yüzden yurttaşın güneyi tercih ettiğini belirten Akbıçak, “Bu kapsamda kaçakçılık da artıyor. Kontrolsüz, sağlık koşullarına uymadan, soğutucusuz araçlar içinde kaçak şekilde kuzeye et geçiyor. Vatandaş zehirleniyor. İnsanların artık ne kasabına ne de restoranına güveni kaldı. Üstüne devlet de yüz milyonlarca lira vergi kaybediyor. Tarım Bakanı kaçakçılık var, var olmaya devam edecek diyor. O zaman bırak biz sana vergi ödeyelim, eti getirelim, siz de bu vergiyi hayvancıya aktarın” önerisinde bulundu.

“Türkiye asla olmaz, fiyatlar çok yakın ve şap hastalığı var”

İthal et konusundaki taleplerinin Türkiye’den değil, AB ya da Kıbrıs0’ın güneyi üzerinden getirtilmesi yönünde olduğunu dile getiren Akbıçak, “İthal ette Türkiye asla olmaz. Fiyatlar çok yakın ve çok ciddi bir şap hastalığı var. Etlerin iller arası bile geçişine izin verilmiyor. Bu etler gelecekse AB’den gelecek ya da güneyden gelmesine izin verecekler. Zaten güneyden geliyor. Bırak bunu kayıtlı yap. Haksız rekabete uğrayan esnaf da vatandaş da yararlansın. Tercih hakkı sun; bu ithal et bu da yerli et diye sun” ifadelerini kullandı.