Süt Kurumu resmi verilerine göre, 2018 yılında ülkede 164 Milyon 250 bin Litre çiğ süt üretilirken, bu rakam 2019 yılındaki dokuz ayda 111 Milyon 860 bin Litre olarak kayıtlara geçti. 2014 yılından bu yana yüzde 7 oranında büyüme gösteren çiğ süt üretimi, 2019 yılında yüzde 15 küçüldü…

İMALATÇI SIKINTILI: “FABRİKALAR YÜZDE 40 KAPASİTE İLE ÇALIŞIR OLDU”… Ülkedeki çiğ süt üretimindeki düşüş, süt imalatçılarını sıkıntıya soktu, imalatçılar düşüşü ‘yanlış politikalara’ bağladı… Bakanlık ise durum tespiti yapmak için taraflarla görüşüyor…

Fehime ALASYA

Ülkedeki çiğ süt üretiminin giderek düşmesi, süt imalatçılarını isyan ettirdi. Geçtiğimiz yıldan bu yana ülkedeki çiğ süt üretimindeki yüzde 15 oranındaki düşüş, Süt Kurumu resmi verilerine yansıdı.

Süt imalatçıları, bu düşüşün yıllardır uygulanan yanlış politikalar yüzünden kaynaklandığını ileri sürdü, fabrikaların yüzde 40 ile çalışır hale geldiğini belirtti.

İmalatçılar, söz konusu durumu ilgili bakanlık ile de paylaştıklarını belirtirken, Tarım Bakanlığı ise taraflarla görüşerek doğru bir durum tespiti yapmaya çalıştıklarını aktardı.

Süt Kurumu resmi verilerine göre, 2018 yılında ülkede 164 Milyon 250 bin Litre çiğ süt üretilirken, bu rakam 2019 yılındaki dokuz ayda 111 Milyon 860 bin Litre olarak kayıtlara geçti.

%15 küçülme…

2014 yılından beridir yüzde 7 oranında büyüme gösteren çiğ süt üretiminde 2019 yılında yüzde 15 küçülme yaşandı.
Buna göre yıllara oranla çiğ süt üretimindeki rakamlar; 2014 yılında 139 Milyon 847 bin Litre, 2015 yılında 144 Milyon 955 bin Litre, 2016 yılında 153 Milyon 28 bin Litre, 2017 yılında 157 Milyon 846 bin Litre, 2018 yılında 164 Milyon 250 bin Litre, 2019 yılında ise 111 Milyon 860 bin Litre olarak kayıtlara geçti.
Çiğ süt üretimi düşüşünü değerlendiren süt imalatçıları, yapılan yanlış uygulamalar neticesinde bu aşamaya gelindiğini belirtti. Bu durumdan olumsuz etkilendiğini anlatan imalatçılar YENİDÜZEN’e konuştu…

Süt İmalatçıları Birliği ile Bakanlık görüştü…

Süt Ürünleri İmalatçılar Birliği’nden yapılan açıklamada rakamların her şeyi gösterdiğine işaret edilirken, önceki gün bakanlıkla görüşüldüğü de belirtildi.
Toplantıda genel olarak sıkıntıların konuşulduğu da ifade edilirken, fabrikalar tam kapasite çalışamadığının yanı sıra, süt kalitesi, verimi arttırıcı tedbirler gibi konularda görüş alışverişinde bulunduğu da aktarıldı.

“Devletin süt üretimi için verdiği destek yükü düşünülerek, bir önceki dönem bazı değişikliklerle süt miktarının artmasının önüne geçilmek istendi. Ülke kurak ve uzun bir periyottan geçiyordu, hayvan yemlerinin tedarikinde sıkıntılar vardı ve destek politikasında yapılan değişiklik ile süt miktarının artmasının önüne geçilmek isteniyordu. Sonuç olarak ise geçen yıla oranla yüzde 15 civarında sütte bir azalma oldu.”  Emirali Deveci

Tarım Bakanlığı Müsteşarı Emirali Deveci:
“Doğru durum tespiti yapıp doğru politika üretmek için çalışıyoruz”

“Dönem dönem sütün pazarlanması sıkıntılara neden oluyordu. Devletin süt üretimi için verdiği destek yükü düşünülerek, bir önceki dönem bazı değişikliklerle süt miktarının artmasının önüne geçilmek istendi. Ülke kurak ve uzun bir periyottan geçiyordu, hayvan yemlerinin tedarikinde sıkıntılar vardı ve destek politikasında yapılan değişiklik ile süt miktarının artmasının önüne geçilmek isteniyordu. Sonuç olarak ise geçen yıla oranla yüzde 15 civarında sütte bir azalma oldu. Hem kuraklık hem de destek politikasının değişmesinden dolayı sıkıntı yaşandı.

İmalatçılar pazara yetişemedi, yeteri kadar süt alıp işleyemediği için işletme masraflarının artmasından şikayet ediyorlar. Biz bu pozisyonları süt imalatçılarıyla görüştük. Durumu değerlendiriyoruz. Ülke koşullarını, fiyat-destek-Pazar koşullarını hep birlikte, tüm paydaşlarla görüşüyoruz. Ülke süt ve hayvancılığının daha rahat durumda devam edebilmesi için çabalıyoruz.

Bir önceki dönem, üretimin artmaması için atılan adımlar, aslında diğer faktörlerle birleşince üretimde düşüş oldu. Sadece Meriç ve Reha değil, diğer süt imalatçıları da bu durumdan rahatsız, hepsiyle görüşüyoruz.

Sütün çok fazla olduğu dönemde yurt dışında veya Türkiye’de Pazar bulmak için ciddi çalışmalar yapılmıştı. Şimdi ise bu bulunan pazarlara cevap verilemediği için de şikayetler var.

SUİB ile toplantı yaptık, hayvancılarla da görüşeceğiz doğru durum tespiti yapıp doğru politika üretmek için çalışıyoruz.”

İmalatçılar ne dedi?

“Çiğ süt üretim her geçen gün azalıyor. Sebeplerinden biri de kota sistemdir. Ton üzerine alınan ve ödenen süt miktarları buna neden oldu. Bu kota olayını kaldırmalılar. Buna bir düzenleme getirmeleri gerek. Üretici verdiği sütün karşılığını alırsa üretimi arttırabilir. Bizim gibi 55 ton süt işleyen fabrika 15 tona kadar düştüm. Bunu nereye kadar karşılayabiliriz inanın bilmiyor.” Sadık Gürün

Sadık Gürün (Akgöl Süt Ürünleri):
“Dünya piyasasında bu fiyatlarla rekabet edemiyoruz”

“Çiğ süt üretim her geçen gün azalıyor. Sebeplerinden biri de kota sistemdir. Ton üzerine alınan ve ödenen süt miktarları buna neden oldu. Bu kota olayını kaldırmalılar. Buna bir düzenleme getirmeleri gerek. Üretici verdiği sütün karşılığını alırsa üretimi arttırabilir. Bizim gibi 55 ton süt işleyen fabrika 15 tona kadar düştüm. Bunu nereye kadar karşılayabiliriz inanın bilmiyor.

İnekleri kesim duracak ve bu sayede süt üretimi de artacak. Örneğin Karpaz bölgesinde hiç inek sütü kalmadı, hepsi kesildi. Dün bakanlıkta bir toplantı oldu, süte yeniden zam yapma niyetleri var. Artık bu süt fiyatları biz ihracatçıları kurtarmıyor. Dünya piyasasında bu fiyatlarla rekabet edemiyoruz. Dünyanın birçok ülkesinde artık süt yapıyorlar, hellim üretimi de yapıyorlar. Hal böyleyken onlarla rekabet edemiyoruz. Hükümetin bir an önce bu konularda tedbir alması gerek. Özellikle Karpaz bölgesinde süt üretimi adeta durma noktasına geldi.”

“2014 yılına geri döndük. Ülkemiz bu konuda beş yıl geriye gitti. Bunu tarihte yine yaşamıştık, üç yıl geriye gitmiştik, 15 milyon litre süt buhar olmuştu. Türkiye’ye küçük baş hayvan ihracatı yapmış bir ülkedeyiz ama geldiğimiz notada ülkeye sürekli kaçak et giriyor.” Candan Avunduk

Candan Avunduk (Meriç Süt Ürünleri):
“Tüketici sayısı artıyor fakat üretim düşüyor veya düşürülüyor”

2014 yılına geri döndük. Ülkemiz bu konuda beş yıl geriye gitti. Bunu tarihte yine yaşamıştık, üç yıl geriye gitmiştik, 15 milyon litre süt buhar olmuştu. Türkiye’ye küçük baş hayvan ihracatı yapmış bir ülkedeyiz ama geldiğimiz notada ülkeye sürekli kaçak et giriyor.
Ülkeye gelen turist sayısı bir milyon 200 bin, 102 bin öğrenci var. Büyük baş 66 bin hayvan sayısı beş yıl önce, küçük baş da 2720 bindir.
Büyük baş hayvan sayısı bugün 55 bine kadar geriledi, küçükbaş ise 220 bin civarlarında oldu.
Tüketici sayısı artıyor fakat üretim düşüyor veya düşürülüyor. Bizim edindiğimiz bilgide ise düşürülmesi yönünde karar alındı. Bu bir önceki dönemde başladı, bu hükümet döneminde de devam ediyor.
Bunun iki nedeni olabilir, birincisi sektöre artık kaynak ayırmak istemiyorlar, ikincisi de sektörü de sorunları da yok edelim.
TC’de hellim üretilmesin diye çaba sarf ediyoruz. Buradaki üretici ve imalatçı kazansın diye çaba sarf ediyoruz ama ülkede bunu istemiyorlar.
Daha önceden çok sözü edilen ve göze batan teşvik primleri neredeyse sıfırlanmıştır. İhracatta verilen navlun desteğidir teşvik diye bir şey kalmadı.”

“Kamunun bu hantal yapısıyla ne kadar sürede biter onu da Allah’a bırakıyoruz”

“Dün bakanlıkla görüştük. Bir önceki dönemde üreticiyi destekleme modeli değiştirilmiş, buna da üreticiler destek göstermişti. Şimdi hükümet döneminde de yine üreticiyi destekleme modeli bir önceki modelle aynı olup, yine üretici rızasıyla yapılan destekleme modelinden dolayı bir bir ineklerini kesip, üretimden kopmuşlar, üretimi de azaltmışlardı. Bu yanlış bir destek modeliydi. Bu kendi ayaklarına kurşun sıkmaktı.
Dünkü görüşmede bakan yapıcı ve pozitifti. Sorunları çözmek için bizi çağırdılar, sorunları, çözüm önerilerimizi söyledik. Mantıklı buldular, üzerinde alışıyoruz dediler. Kamunun bu hantal yapısıyla ne kadar sürede biter onu da Allah’a bırakıyoruz.
Üretip satacak hellim yapacak süt bulamıyoruz. Kaçak et gibi güneyden de kaçak hellim gelecek.”

Çözüm önerileri…

“Üretici destekleme sistemini düzeltin, üreticinin yem gelir maliyetlerini düşürecek tedbirler alın, üretimi planlayıp bir hedef koyun, piyasada oluşabilecek çalkantılı dönemlerden korkup inekleri kesip süt azatlımı yerine günün gereklerine uygun çözüm önerileri alın, SÜTEK Yönetim Kurulu ve yapısını günü koşullarına uygun hale getirin, süt dağıtımında yaşanan ve yapılan yanlışlıkları düzeltici tedbirler alın.”

“Yıllardır uygulanan yanlış politikalar yüzünden sektör zor bir durumdadır. Her gelen devlet yürüttüğü politikalarla sektöre olumlu ya da olumsuz etki etti. Fabrikalarımız şu anda yüzde 50 kapasite ile çalışıyor. Çiğ süt üretimi de yıllardır düşüyor.” Mustafa Betmezoğlu  

Mustafa Betmezoğlu (Gülgün Süt Ürünleri):
“Fabrikalarımız şu anda yüzde 50 kapasite ile çalışıyor”

“Yıllardır uygulanan yanlış politikalar yüzünden sektör zor bir durumdadır. Her gelen devlet yürüttüğü politikalarla sektöre olumlu ya da olumsuz etki etti. Fabrikalarımız şu anda yüzde 50 kapasite ile çalışıyor. Çiğ süt üretimi de yıllardır düşüyor. Devlet kendi verdiği destekleri, hayvancı üzerinden yavaş yavaş çekmeye başladı. En büyük sebebi de budur. Hayvancıya destek azaldı.
Hükümetle bir görüşme yaptık. Bir süt politikası belirleneceği söylendi. Konuyu, sıkıntıları aktardık, sorunları dile getirdik. Biz devamlı olarak dile getiriyoruz. Her gelen hükümetle yapılan değişiklikler bizi etkiliyor. Bunlardan artık vaz geçilmeli. Her şeyin bir yöntemi olmalı.”