Kıbrıs’a Gelen Yunanlı Muhacirler-1942-1
Halkın Sesi gazetesinde Yunanlı muhacirlerin adaya geliş haberleri Nisan ayından itibaren yer alıyordu. Peki Yunanlı Muhacirler’in Kıbrıs’a gelişlerinin nedeni neydi?
Bilineceği gibi 2. Dünya savaşı’nın özellikle avrupa’da yarattığı göç hareketlerinden sadece birisiydi, Yunanlıların Kıbrıs’a göçü. Tarihsel sürece bir bakalım...
“Yunanistan'ı ilk olarak işgâl etmeye kalkışan devlet İtalya'dır. Ekim 1940'ta ülkeye saldıran İtalya'nın Yunanistan'ı almada yaşadığı başarısızlığın ardından İtalyan lider Benito Mussolini'nin Alman lider Adolf Hitler'e Yunanistan'ı işgâl planından haberdar etmemesine rağmen Hitler Balkanlar'ı kontrol altına alabilmek ve İtalyanları desteklemek için ordusunu doğruca Yunanistan'a yönlendirmiştir. Hızlı bir "Yıldırım savaşı" taktiği ile 1941 Nisan'ında ülkeye girilmiş ve Mayıs ayının ortalarına doğru Yunanistan, Almanya, İtalya ve Bulgaristan olmak üzere üç farklı devletin işgâli altında kalmıştır.
İşgâl altında olunan süre boyunca sivil Yunanistan halkı birçok zorluk ile karşı karşıya kalmış ve 300,000 sivil açlık ve salgın hastalıklardan dolayı ölmüştür. Ülkenin ekonomisi tamamı ile çökmüştür. Tüm bu olumsuzluklara rağmen Avrupa'da görülen en etkili direniş hareketleri yine de Yunanistan'dan çıkmıştır. Bu güçler ülkeyi denetim altında bulunduran gruplara karşı gerilla atakları ile saldırmışlar ve büyük casusluk eylemlerinde bulunmuşlardır. 1943 yılına gelindiğinde bu direnişçi gruplar birbirleriyle çatışmalara girmişler ve tam bağımsızlığın alındığı 1944 yılında krizde olan ülkede iç savaşın çıkmasına neden olmuşlardır.”
(https://tr.wikipedia.org)
Halkın Sesi gazetesi 1 Mart 1942 yılında yayın hayatına başlamıştı. Arşivimde yer alan 10 günlük Mart ayı nüshalarında Yunanlı Muhacir haberlerine, yukarıda vermiş olduğum bilgiden de anlaşılacağı gibi, rastlamadığımın notunu düşmek istiyorum. Halkın Sesi gazetemizin Nisan 1942 tarihli nüshalarından itibaren Yunanlıların Kıbrıs’a göç hareketlerinin Halkın Sesi sayfalarına düşen ilk haber ise 2 Nisan 1942 tarihliydi.
“Halkın Sesi, 02 Nisan 1942, syf:2
Memleket Haberleri
.....
Yunan Muhacirleri
Leymosun’a (Limasol) 158, Lârnaka’ya 83 Yunan Muhaciri yerleştirilmiştir. Dün Lefkoşa’ya da 228 Muhacir yerleştirilecekti.
.....”
Yunanlı Muhacir akınının deniz yoluyla olmasından dolayı adanın liman şehirlerine gelmeleri kaçınılmazdı. Leymosun (Limasol) ve Lârnaka bu liman şehirlerimizin başında gelenledir. Gelen Muhacirler ise geçici olarak hazırlanan konaklama yerlerine yerleştirilmekteydi.
“Halkın Sesi, 03 Nisan 1942, syf:1
Memleket Haberleri
.....
Yerleştirildiler
Lefkoşa’ya getirilen 228 Yunan muhaciri Ay. Antoni ve Ay Kasiyano mekteplerine yerleştirilmiştir.
.....”
Zaman zaman Yunanlı Muhacirlerin adaya çıkış noktalarından biri de Girne limanı olmaktaydı. Savaşın ve Nazi Almanyası tarafından işgalin sürdüğü o günlerde belki de savaşın en sakin yerlerinden biri olan Kıbrıs’ın seçilmesi doğaldı. Hem İngiliz kolonisi hem de Kıbrıslı Elen nüfusunun yoğun olduğu bir ada. Gelenlerin en kısa zamanda özellikle İngiltere ve Amerika’da bulunan akrabalarıyla temasa geçmeye çalıştıklarını görüyoruz.
“Halkın Sesi, 05 Nisan 1942, syf:2
Memleket Haberleri
Daha Muhacir geldi
Dün Girne kıyılarına 125 Yunan Muhaciri çıkmıştır. Bu Muhacir ailelerinden bazıları Yunan Kardeşlik Cemiyeti vasıtasıyle İngiltere ve Amerika’daki akrabalarına telgraf çekerek, Kıbrıs’a geldiklerini bildirmişlerdir ve kendilerine para göndermelerini reca etmişlerdir.
.....
Yeni bir cemiyet kuruluyor
Yunan Kardeşlik Cemiyeti tarafından Muhacirler için lâzım olan her nevi elbiseyi yapmak için Lefkoşa’da bir milli iş evinin derhal açılmasına karar verilmiştir. Cemiyet Kıbrıs kadınlarına ve hanım kızlarına müracaat ederek bu iş evine yardım etmelerini dilemiştir. Cemiyet her nevi kumaş ve giyilecek eşyayı hediye olarak kabul etmektedir.
.....”
Giderek yoğun bir şekilde artış sağlayan Muhacir akını adada onlar için daha etkin bir organizasyonun kurulmasını da dayatmıştı. Az önceki haberde de okuduğunuz gibi, “Yunan Kardeşlik Cemiyeti”, Yunanlı Muhacirlerin her sorununa çözüm bulmak için oluşturulmuştu.
Yunanlı Muhacierlerin adaya çıkış noktaları sadece liman şehirlerimiz değildi. Adanın herhangi bir bölümüne de en kısa şekilde ayak basmanın telaşı içindeydiler.
“Halkın Sesi, 07 Nisan 1942, syf:2
Memleket Haberleri
.....
Daha Muhacir geldi
Geçen Cumartesi Kıbrıs’ın bir mahalline (yöresine) bir Muhacir kafilesi daha çıkmış ve mahalli komisyon tarafından karşılanmıştır. “Yunan Kardeşlik Cemiyeti” tarafından Muhacirlerin Amerika ve İngiltere’deki akrabalarına telgraflar gönderilmiştir.
.....”