Özgül GÜRKUT

Bardak Zeytinyağı Fabrikası, dededen toruna tam 65 yıllık bir işletme… İşin başında artık dedeyle aynı adı taşıyan torun olsa da, dede de yaşam biçimi haline getirdiği işini hiç bırakmıyor.

Yeniceköy’de başlayan serüven, Geçitkale ve Vadili’de açılan fabrikalarla devam ediyor.

Yeniceköylü Burhan Bardak, yakında 93 yaşını tamamlayacak bir çınar… 1960’ta taş değirmenle başlattığı ekmek teknesiyle 5 evlat yetiştirmiş. Şimdilerde zeytinyağı değirmenleri, teknolojiyle çok değişip gelişse de, Burhan Bardak da kendini bu yeniliklere adapte etmeyi bilmiş.

1960’ta bu işe başlayan Burhan Bardak, “İlk yeni model zeytinyağı değirmenini ülkeye 1999’da biz getirdik. Şimdi bunlar daha da yenidir... Ben başlattım onlar (çocuklarım ve torunlarım) ilerletti.” diyor gururla…

Bardak Zeytinyağı Fabrikası’nın, babadan oğula, oğuldan toruna bir işletme olduğunu, bu işi sürdüren torununun da kendi adını taşıdığını belirten dede Burhan Bardak, her gün fabrikaya giderek torununa ve diğer personele yardım ediyor.

Bardak, bu yıl zeytin veriminin özellikle Mesarya bölgesinde düşük kaldığını, Güzelyurt bölgesinde daha iyi verim alındığını söyledi.

Burhan Bardak, değirmene gelenlerle yaptığı sohbete dayanarak zeytinciliğin geleceğine ilişkin soruları ise şöyle yanıtladı:

“Gençler ilgi göstermiyor. Babası gelir, çocuklar gelmiyor buraya. Her gün, buraya gelenlerle konuşuyorum. Her konuştuğum ‘Biz öldükten sonra kimse zeytin toplamayacak’ diyor.”

Torun Burhan Bardak

Fabrikanın direktörü torun Burhan Bardak ise çocukluğundan beri işin içinde olduğunu belirterek, Yeniceköy ve Geçitkale’nin ardından Vadili’de de fabrikalarını kurduklarını ve sektörün öncü isimlerinden biri olduklarını söyledi.

“Elimden geldiğince her şeyi geliştirmeye çabalıyorum. Şu an maksimum seviyeye geldik. İnşallah daha iyi de olacak.” diyen Bardak, bu yıl zeytin rekoltesinin, yağışların az olması yüzünden düşük kaldığını ifade etti.

Burhan Bardak, sektörün son 5-6 yılda geliştiğini ancak genç nesillerin zeytin üretimine uzak durduğunu, daha çok yaşlıların ilgilendiğini belirtti.

Şu anda ülkede 16 yağ değirmeni bulunduğunu ifade eden Bardak, tüm fabrikaların soğuk sıkım üretim yaptığını, zeytinin 22-24 derecede sıkıldığını kaydetti.

Barışın, bilgeliğin sembolü

Özellikle Akdeniz’e özgü bir ağaç olan zeytin, barış, bereket, saflık, bilgelik ve ölümsüzlük gibi pek çok değerin sembolü olarak da kullanılıyor.

Yazar ve şairlere ilham veren zeytin ağacı, Kıbrıs için de önemli bir yere sahip.

Hem sofralık hem de yağ olarak tüketilmesi sağlıklı olan zeytinin üretimi ise oldukça zahmetli. Son yıllarda yetersiz yağış, zeytin üretimini de olumsuz etkiliyor.

Ağaçların bakımı, budanması, ürünün hasadı özveri gerektiriyor.

Şimdilerde zeytin hasadı için üretilmiş özel makineler olsa da halen merdivenler üzerinde elle veya tarak denilen aparatlarla zeytin toplama da hayli yaygın.

Hasat edilen zeytin, yeşil (çakıstes) veya siyah zeytin olarak sofralık tüketime hazırlanıyor, daha zayıf olanlar ise yağlık olarak değerlendiriliyor.

Yağ değirmenleri, sabah erkenden çalışmaya başlıyor ve zeytin üreticileri için de bir sosyal ortam oluyor.

Zeytinin zahmetli serüveni bir anlamda, mis kokulu taze zeytinyağıyla tamamlanıyor.