Türkiye’de seçim sonrası oluşan siyasi belirsizlik piyasaları etkiledi, döviz TL karşısında değer kazandı. YENİDÜZEN’e konuşan ekonomistler piyasalardaki artış konusunda uyardı, borçlanmalara dikkat çekti

• Ekonomist Muhtaroğlu: “TL kazananların döviz üzerinden ödeme yapması mümkün görünmüyor. TL üzerinden borçlanan insanların TL’den vazgeçmemelerini de tavsiye ediyorum”

• Ekonomist Saydam: “Türkiye’de yaşanan olumsuzluklar çok daha büyük bir felaket olarak kapıya dayandı. Borçlanacak kişiler ihtiyaç duyduğu kadar borçlanmalı”

• Ekonomist Güryay: Yurttaş borçlarla ilgili kendi gelir cinsine göre borçlanamaya gitmelidir. Şu anda Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı ödeme zorluğuna düşenlere yapılandırma ve süre uzatmayı gündeme getirmelidir. Büyük bir kaosa doğru gidiyoruz”

Didem MENTEŞ

Türkiye’de yaşanan genel seçimin ardından patlak veren siyasi belirsizlik dövizin yükselmesine yol açtı.

Uzun zamandır kademeli olarak yükseliş gösteren döviz, seçim sonuçlarıyla birlikte piyasayı alt üst etti. Türkiye’deki bu gelişmeler Kuzey Kıbrıs’a da yansıdı. Dün sabah itibariyle Dolar 2,80'e yaklaşırken, Euro 3 TL'yi geçti, Sterlin 4’ün üzerine çıktı. Borsa'da ise büyük bir düşüş yaşandı. Gün içinde yükselen döviz kurları kapanışa kadar dalgalı seyretti.

Yaşanan siyasi gelişmelerin ekonomiyi olumsuz yönde etkilediğine dikkat çeken ekonomistler ise Türkiye’deki hükümet belirsizliğinin büyük bir kaosa neden olacağını belirterek, yurttaşı uyardı.

YENİDÜZEN’e konuşan ekonomistler, döviz bazında borçlanmadan kesinlikle kaçınılması noktasında birleşerek, zorda kalmadıkça borçlanmaya gidilmemesi gerektiğini söyledi. Özellikle bankaların, üniversitelerin ve özel okulların “kur sabitleme yoluna” gidilmesi gerektiğini vurgulayan uzmanlar, KKTC Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı’nın borcu olan kişilere süratle yapılandırmaya gidilerek yurttaşı rahatlatması gerektiğini belirtti.

Ekonomistler olumsuzluklara dikkat çekti

YENİDÜZEN’e konuşan ekonomist Ödül Muhtaroğlu, Türkiye’de siyasi gelişmelere göre piyasanın durumunun birkaç gün içinde belirlenebileceğini aktararak, kişilerin süreci gördükten sonra plan yapmalarını tavsiye etti. TL üzerinden gelir kazanan insanların döviz üzerinden ödeme yapmasının mümkün olmadığını belirten Muhtaroğlu, bu kişilerin TL’den vazgeçmemeleri gerektiğini söyledi.  Türkiye’deki siyasi gidişatın ekonomiyi dolayısıyla kurları etkilediğine değinen ekonomist Mehmet Saydam ise KKTC ekonomisi için Türkiye’de yaşanan olumsuzlukların çok daha büyük bir felaket olarak kapıya dayandığını söyledi. Saydam, döviz üzerinden araba ve evini aynı anda ödeme içerisinde olan kişilerin fazla olan mallarını elinden çıkarması uyarısında bulundu ve yeni borçlanan kişilerin ise zaruri ihtiyaçları dışında genel anlamda ihtiyaç duyduğu kadar borçlanması gerektiğini aktardı.

YDÜ Öğretim üyesi ve ekonomist Erdal Güryay da yurttaşın borçlarla ilgili kendi gelir cinsine göre borçlanamaya gitmesi gerektiğini belirterek, şuanda KKTC Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı ödeme zorluğuna düşenlere yapılandırma ve süre uzatmayı gündeme getirmesi gerektiğini vurguladı. Türkiye’deki belirsiz siyasi gelişmeler nedeniyle büyük bir kaosa doğru gidildiğini ve bunun Kuzey Kıbrıs’ta görüleceğine dikkat çekti.

Ekonomist Ödül Muhtaroğlu: “TL kazananların döviz üzerinden ödeme yapması mümkün görünmüyor”

Ödül Muhtaroğlu, Türkiye’de siyasi gelişmelere göre piyasanın durumunun birkaç gün içinde belirlenebileceğini aktararak, kişilerin süreci gördükten sonra plan yapmalarını tavsiye etti. Muhtaroğlu, şunları söyledi:  “Türkiye’de yaşanan seçim sonuçları ardından koalisyon yönünde bir tedirginlik oluştu ve bu piyasaların oluşumunu etkiler. Eğer koalisyon oluşmazsa tekrardan seçim gündeme gelecek. Piyasalar belirsizliği sevmez. 12 yıldır tek parti iktidarı vardı ve piyasalar bu beklentideydi. Koalisyon piyasaların hoşuna gitmez. Koalisyon yönünde ilk açıklamalar olumlu olabilir, bir günde borsa düştü dövizde aşırı yükselmeler oldu. Merkez Bankası hemen müdahalede bulunarak döviz faizlerini indirdi. Merkez Bankası TL faizlerini yükseltebilmesi dövizden uzaklaşmayı sağlamaya çalıştı. İnsanlar Çarşamba gününe kadar sürece bakması gerekir. Eğer koalisyon sonucuna varılırsa piyasaların dengeye geleceğini düşünüyorum. İnsanların planlarına birkaç gün bekleyerek süreci gördükten sonra karar versinler. Ülkeye giren yabancı sermaye bir panik halinde bu ortamda çıkış yapabilir, bu para çıkış yapmazsa bir sıkıntı yok, yatırım maksatlı döviz girdiği zaman problem olmaz. Şuana kadar böyle bir belirti yok ve bunlar olumlu durumlar. Bu ülkede yaşayan insanlar ve kurumlara baktığımız zaman; kirada olan aileler, işçiler ve öğrencilerin sıkıntı yaşamaması için ev sahiplerinin kolaylık sağlaması gerekir. Borcuna odaklı döviz kurunun sabitlenmesi ya da TL üzerinden ödemesi sağlanabilir. Bankalara borcu olanlar için de bankalar vade uzatmak, yapılandırarak taksitlendirmeyi daha aşağı çekmeleri gerektiğine inanıyorum. Döviz üzerinden olan üniversiteler ve özel okulların, öğrenci harçlarına yönelik kuru sabitleme ve indirime gitmesi gerektiğini düşünüyorum. Çünkü TL üzerinden kazanan insanların döviz üzerinden ödeme yapması mümkün görünmüyor. TL üzerinden borçlanan insanların TL’den vazgeçmemelerini de tavsiye ediyorum”

Mehmet Saydam: “Büyük bir felaket kapıda”

Türkiye’deki siyasi gidişatın ekonomiyi dolayısıyla kurları etkilediğine değinen ekonomist Mehmet Saydam ise KKTC ekonomisi için Türkiye’de yaşanan olumsuzlukların çok daha büyük bir felaket olarak kapıya dayandığını söyledi. Saydam, şöyle konuştu: “Türkiye’de zaten son bir yıldır ciddi anlamda, siyasi anlamda yaşanan olumsuzluklar ekonomiyi vurdu ve ekonomide alınan vadelerdeki müdahaleyi geciktirmeyi yaşadı. Türk ekonomisi ciddi anlamda darbe aldı. Hele son seçimden sonrası aynı konjektürde olması tek başına iktidar kalması ekonominin daha sağlam ortama çekeceğini ümit ediyorlardı. Türkiye’de son siyasi gelişmede, siyaset anlamda belirsizlik ve koalisyon söylentileri zaten ciddi anlamda kötüye giden Türk ekonomisi daha da aşağı çekti ve döviz faizlerini yarattı. Avrupa’da yaşanan daralmalara ek olarak Türkiye’de gündeme gelen siyasi belirsizlik Türk ekonomisini ciddi anlamda olumsuz etkiledi. Bundan sonra Türkiye’de yeni kurulacak siyasi anlayış ekonominin gidişatını belirleyecek. Ülkemiz insanı geçmişte ve bugünlerde borçlanmış olanlar çok dikkatli olması gerekir. Döviz borcu olanların ve aynı anda ödediği araba ve evleri olan kişilerin ellerinden bunları çıkarması ve borcunu kapatmaya çalışmalıdır. Yeni borçlanan kişiler ise zaruri ihtiyaçları dışında genel anlamda ihtiyaç duyduğu kadar borçlanmalıdır. Toplum olarak gösterişi sevdiğimiz için boş yere ve hesapsızca borçlanmalar yapılıyor. Dövizdeki bu artıştan devlet bütçesi çok karlı çıkıyor. Ülkeye % 90 ithal ürünler geliyor, bu ürünlerin hepsi o günkü kurdan gümrük hattında vergi alıyor. Ancak vatandaşa vergilerde hiçbir indirime gidilmez. Bu da yetmezmiş gibi şirketlerin ödemesi gereken stopaj vergisinde mahsuplaştırmaya izin verilmez. KKTC ekonomisi birinci elden dinamittir bu yüzden KKTC ekonomisi için Türkiye’de yaşanan olumsuzluk çok daha büyük bir felaket olarak kapımızdadır” 

Erdal Güryay: “Büyük bir kaosa doğru gidiyoruz”

YDÜ öğretim üyesi ve ekonomist Erdal Güryay, Türkiye’deki belirsiz siyasi gelişmeler nedeniyle büyük bir kaosa doğru gidildiğini ve bunun Kuzey Kıbrıs’ta görüleceğine dikkat çekti.

“Yurttaş borçlarla ilgili kendi gelir cinsine göre borçlanamaya gitmelidir. Şuanda Merkez Bankası ve Maliye Bakanlığı ödeme zorluğuna düşenlere yapılandırma ve süre uzatmayı gündeme getirmelidir. Bu seçim sürecinden bankalarda zorlanacak. Borcu olanlar ödemede zorlandığı kadar bankalarda geri dönüşü sağlamakta zorlanacak. Piyasalar zor durumda. Kimse ne olacağını bilmiyor. Bu olumsuzluktan dolayı dolar 3.00’e kadar dayanabilir. Hiç bir şey netleşmemiştir. Bu seçimden önce biz AS Bank olarak Maliye Bakanlığı’na bu sıkıntıları aktardık ve önlem alınmasını söyledik. Bakanlar Kurulu kararıyla ya da başka bir yasal mevzuata bağlı olarak yapılandırılmaya gidilmesi ve bu yapılandırmadan vergi alınmamasını, insanların rahatlamasını söyledik ve Maliye Bakanı buna sıcak baktı. Eğer bu yapılırsa biraz rahatlama olabilir. Aksi takdirde insanlar çok zorlanacak. Döviz artmaya devam ederse  daha çok bu tür kredi müşterileri kriz yaşayacak. Dolar bugün 2.80’i aştı yarın diğer gün ne olur bilinmiyor. Türkiye’de koalisyon kurulmazda erken seçime gidilecek ancak bunlar belirsiz ve bu belirsizlik faizleri artırıyor. Döviz kurları özellikle baskı yapıyor. Ayrıca TL faizi de artıyor ve çok daha fazla artacak. Kaosa doğru gidiyoruz”

-------------------------

TC Merkez Bankası hamle yaptı

Öte yandan NTV’nin haberine göre Dolar/TL seçim sonuçlarının ardından 2,80'e yaklaşarak rekor kırdı. Euro da 3 TL'yi geçti. Borsa'da da sert düşüş yaşandı. Merkez Bankası, piyasalardaki oynaklığı azaltmak için hamle yaptı. Dolar/TL seçim sonuçlarının ardından 2,80'i aşarak rekor kırdı.

Seçim sonuçlarının koalisyona işaret etmesi sonrasında dolar rekor kırdı.

Dün 2,79'u aşarak rekor kıran dolar bu sabah 2,80'i aşarak rekorunu tazeledi. Kur 2,8094'e kadar yükseldi. Dolar en son 24 Nisan'da 2,7435 ile rekor kırmıştı. Euro da seçimin ardından yeniden 3 TL'yi geçti. Sepet bazında TL tek parti iktidarı döneminin son bulduğunu gösteren seçim sonuçları ardından 2,95'i aşarak yeni tarihi zirveye çıktı.

Türkiye genelinde oyların tamamına yakını sayılırken; AKP'nin oy oranı yüzde 40.9, HDP'nin oy oranı ise yüzde 13.1 olarak gerçekleşti.

Bu arada, yeni hükümetin kurulma sürecine ilişkin belirsizlikle borsa haftaya sert düşüşle başladı.

BIST 100 endeksi XU100 yüzde 8,15 düşüşle 75 bin 268 düşüşle başladı. Bankacılık endeksi ise yüzde 9.5 ile tabandan işlem görüyor.

Seçim sonuçlarının ardından bu sabah sepet bazında TL'nin tarihi zirve olan 2,95'i aşması da endekste aşağı yönü güçlendiriyor.

Öte yandan, seçim sonrası yaşanan dalgalanmanın ardından Merkez Bankası hamle yaptı.
MB'den yapılan açıklamada, "Yakın dönemde gözlenen küresel ve yerel gelişmeler nedeniyle bankaların TCMB’den alabilecekleri bir hafta vadeli döviz depo faiz oranlarının 9 Haziran 2015 tarihinden itibaren ABD doları için yüzde 4’den yüzde 3,5’e, euro için yüzde 2’den yüzde 1,5’e indirilmesine karar verilmiştir" denildi.