• Lefke’de Karadağ bölgesi ve Lefke Gazi Lisesi yanı olmak 2 ayrı yerde rezerv tespit edildi.

• Karadağ bölgesinde tahmini 1.485.000 ton, Lefke Gazi Lisesi yanında ise tahmini 2.970.000 ton rezerv olduğu hesaplandı

• 69 KİLOMETREKARELİK ALAN… 2013 yılında 272 kilometrekarelik alanda başlayan bakır madeni arama çalışmaları ilk etapta 122 kilometrekarelik alana, şu anda da 69 kilometrekarelik alana düşürüldü

• 200 MİLYON DOLARLIK YATIRIM… Kuzey Kıbrıs Santral Madencilik Ltd Direktörü Oral Sönmez, ortalama 6 ile 8 yıl arasında öngörülen işletme maliyetinin atıkların temizlenmesiyle birlikte 200 milyon dolar olacağını söyledi

• “REZERV BÜYÜK BÖLÜMÜ ASKERİ ALAN İÇERİSİNDE”…Sönmez, rezervin büyük bir bölümünün askeri bölge içerisinde kaldığını, askeri bölgedeki rezervle ilgili olarak hem Kuzey Kıbrıs’ta hem de Türkiye’de gerekli görüşmeleri yaptığını dile getirdi

Ayşe GÜLER

Lefke’de 2013 yılından beridir süren ‘bakır madeni’ arama çalışmalarında sona gelindi.
Kuzey Kıbrıs Santral Madencilik Ltd tarafından yürütülen çalışmalarda şirket Lefke’de Karadağ bölgesindeki tahmini rezervin 1.485.000 ton olduğunu tespit etti.

Şirket, kapalı maden işletmesi şeklinde planlanan rezervde yılda 250.000 ton malzemenin işlenmesini öngörüyor.

Bununla birlikte Lefke Gazi Lisesi yanındaki alanda da bulunan ve açık maden işletmesi şeklinde planlan rezervde ise yılda 500.000 ton malzemenin işlenmesi planlanırken, tahmini görünür rezervin ise 2.970.000 ton olduğu hesaplandı.

Şirket ‘bakır madeni’ rezervinin yanı sıra düşük miktarda altın rezervine de ulaştı.

Arama çalışmaları ile ilgili rapor sunuldu

Kuzey Kıbrıs Santral Madencilik, 272 kilometrekarelik alanda başladığı ve şu anda 69 kilometrekarede tespit ettiği rezervlere yönelik arama faaliyetlerini içeren raporu Başbakanlık, Başbakan Yardımcılığı Ekonomi, Turizm, Kültür ve Spor Bakanlığı’nın yanı sıra Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’na önceki gün sundu.

---------------------------------

Kuzey Kıbrıs Santral Madencilik Ltd Direktörü Oral Sönmez:
“Rezervin büyük bölümü askeri bölgede”

Kuzey Kıbrıs Santral Madencilik Ltd Direktörü Oral Sönmez, rezervin büyük bir bölümünün askeri bölge içerisinde kaldığını, ancak Lefke Gazi Lisesi yakınlarına kadar cevherleşmenin bulunduğunu ifade etti.
Askeri bölge dışında Lefke’de Karadağ bölgesi olarak bilinen yerde de düşük tenörlü bakır rezervinin tespit edildiğini belirten Sönmez, bu bölgenin de bir potansiyel olabileceğini düşündüklerini dile getirdi.

“Stratejik ve askeri açıdan uygun görülen bir yere işletme kurulabilir”

YENİDÜZEN’e arama çalışmaları ve elde edilen bulgular ile ilgili konuşan Sönmez, askeri bölgedeki rezervle ilgili olarak hem Kuzey Kıbrıs’ta hem de Türkiye’de gerekli görüşmeleri yaptığını söyleyerek, “Türkiye’de yaptığım görüşmelerde buradaki yetkililerin sıcak bakması halinde bu konuya kendilerinden olumsuz bir şey gelmeyeceği yönünde bilgi verdiklerini söyleyebilirim” dedi.

Stratejik ve askeri açıdan uygun görülen bir yere işletmenin kurulabileceğini belirten Sönmez, “Bölgeyi ziyaret ettim. Ufak tefek maki tarzında bitkiler, birkaç tane çam ağacı var. Burası uygun görülürse tesisi yaptıktan sonra eski halinden çok daha iyi bir noktaya getirmeyi taahhüt ediyoruz” diye konuştu.

Yatırım maliyeti 200 milyon dolar…

Sönmez, 272 kilometrekarelik alanda başlayan bakır madeni arama çalışmalarının ilk etapta 122 kilometrekarelik alana, şu anda da 69 kilometrekarelik alanda bakır ve çok az tenörde altın rezervinin bulunduğunu, ancak kurulacak işletmenin bakır tesisi olacağını dile getirdi.

Ayrıca Sönmez, atıkların temizlenmesi sorumluluğunun kendi şirketlerine verilmesi halinde yatırım maliyetinin 200 milyon dolar olacağını aktardı.

Sönmez, tesisin atıklarının olduğu bölgeye kurulmasını tercih ettiklerini, böylelikle bölgede rahat bir çalışma yaparak, vatandaşların kendilerini tanımaları için bu bölgeye tesis kurmak istediklerini kaydetti.

Bulgular sunuldu

Sönmez, maden arama çalışmalarını tamamladıklarını, elde edilen bulguları ise rapor şeklinde sunduklarını ifade etti.

Raporda 2 yıllık çalışma içerisindeki ekonomik rezervi ortaya koyduklarını dile getiren Sönmez, bu rezervi ne kadar sürede alacaklarını beyan ettiklerini belirtti.

Sönmez, “Kuzey Kıbrıs’taki rezerv Türkiye’deki sahalarımız kadar büyük bir saha değil. Ancak ses getirebilecek, ülkenin en büyük değer kaynağı olabilecek bir rezerv olmadığını söylemek istiyorum” şeklinde konuştu.

“Ekonomik rezervi dünyada gelişmiş ülkelerde ilmi yöntemlerle teknik olarak modern madencilik nasıl yapılıyorsa, biz de onu yapacağız” diyen Sönmez, “Bu konuda teknik ve finansman olarak firmamızın yapısı uygundur” şeklinde konuştu.

“Lefke ve Güzelyurt’tan istihdam yapılacak”

Sönmez, işletmenin kurulması ve üretime geçilmesinin ardından ilk etapta 300 kişiyi istihdam etmeyi planladıklarını açıkladı.

Türkiye’deki çalışmalarında bugüne kadar işletme yapılan bölgedeki vatandaşların istihdam edilmesine öncelik tanındığını belirten Sönmez, bu durumun Kuzey Kıbrıs için de geçerli olacağını dile getirdi.

Sönmez, yüzde 90 civarında bölge insanının istihdam edilmesini öngördüklerini kaydetti.

Sadece teknik olarak ihtiyaç duyulan elemanların Türkiye’den geleceğini ifade eden Sönmez, diğer elemanların Lefke ve Güzelyurt bölgesinden istihdam edileceğini kaydetti.

İşletme ortalama 6-8 yıl…

Sönmez, üretim ile ilgili ilk etapta kapasite belirleme çalışması yapılacağını belirterek, üretimin ne kadar süreceğinin analiz edileceğini ifade etti.

Bu konuda detaylı bir çalışma yapmadıklarını söyleyen Sönmez, metal değerlerinin ilerde yükselmesi halinde işletmenin ortalama 6 ile 8 yıl, metal değerlerinin düşüşe geçme düşüncesi olması halinde ise kısa sürede çıkartılıp, bitirileceğini aktardı. Sönmez, tesis yerinin gösterilmesinin 12 veya 13 ay sonrasında üretime geçmeyi planladıklarını belirtti.

Sivil toplum örgütlerinin tepkileri…

Öte yandan Sönmez, sivil toplum örgütlerinin maden arama çalışmaları hakkındaki tepkilerine hak verdiğini ancak madencilikte belli bir sürede işletme ile ilgili yer tesisinin belirlenmesi halinde bölge halkıyla bir araya geleceklerini aktardı.

Sönmez sözlerini şöyle tamamladı: “1974 öncesinde yapılan madencilik işletmelerinden kaynaklı bölge insanının haklı olarak endişesi bulunuyor. Örneğin Kıbrıs’a hiç kazı vurulmamış olsa ve biz bu rezervi tespit etmiş olsak yine 8-10 yılda çıkartabiliriz. Şu anki teknoloji bu durumdadır. Geçmişte, bu işlemler çok uzun yıllar sürmüştü. İlkel yöntemlerle yapılmıştı. Madencilik bu kadar uzun sürerse zarar edersiniz. 1974’te CMC burayı apar topar bırakıp gitmiş. Biz bunu anlıyoruz. Yoksa bu firmanın daha önceki teknik çalışmalarını gördük çok güzel çalışmaları var. Bundan sonraki madencilik işlemlerinde bölge bu şekilde atıklarla karşılaşacağı yönünde yargı bulunuyor”

“İdari sıkıntılar yaşadık”

Yatırımlarla ilgili yasaların mevcut olmasına rağmen idareden kaynaklanan sıkıntılar yaşadıklarını söyleyen Sönmez, “Bunun adı siyasi istikrarsızlık olabilir, bilmiyorum. Gerçekten Türkiye’den gerçek bir yatırımcı buraya geliyorsa, bu firmanın önünü açmakla ilgili insan çaba bekliyor. Ben böyle bir çaba olduğunu görmedim” dedi.