Recep DAL

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (El-Sen) Başkanı Ahmet Tuğcu, Güneşköy Trafo Merkezi’nde meydana gelen patlama sonrası süren kesintilerle ilgili sert konuştu. “Elektrik kesintilerinin en büyük sorumlusu mevcut hükümettir” diyen Tuğcu, yıllardır yapılan uyarılara rağmen üretim ve iletimde gerekli yatırımların hayata geçirilmediğini söyledi.

Patlama sonrası ortaya atılan sabotaj iddialarına değinen Tuğcu, “Asıl sabotajcı Kıb-Tek Genel Müdürü Dalman Aydın’dır” ifadesini kullandı. Bu tür iddialar yerine tesislerin güvenliğinin artırılması gerektiğini belirten Tuğcu, “Sabotaj iddialarında bulunana kadar santrallere ve trafo merkezlerine kamera taksınlar” dedi.

Tuğcu, Teknecik Elektrik Santrali’ndeki üretimin kötü yönetim nedeniyle düştüğünü vurguladı; “Hükümet bu durumu düzeltmek yerine günü kurtarma politikası izliyor” şeklinde konuştu.

Başbakan Ünal Üstel’in Kıbrıs’ın güneyini suçlayan açıklamalarını hatırlatan Tuğcu, “Güney’i suçladılar, ardından gidip onlardan elektrik aldılar. Eğer bu destek olmasaydı daha geniş çaplı kesintiler yaşanacaktı” ifadelerini kullandı.

Tuğcu, Güneşköy’deki patlamanın araştırılması için Türkiye’den heyet çağrılmasını da eleştirdi; “Üstel, ucu kendine dokunacak diye kendi uzmanlarımızı araştırmaya dahil etmiyor” diye konuştu. Mevcut yapının devam etmesi halinde kesintilerin süreceğini belirten Tuğcu, “Altyapı ve üretimde köklü değişim yapılmadıkça bu sorunlar bitmez” ifadelerini kullandı.

Aksa ile yapılan anlaşmalara da değinen Tuğcu, “Aksa’nın cebine 2 yılda 78 milyon dolar para kaldı. Bu, vurgunun rakamsal boyutudur” dedi. Tuğcu, ayrıca, Teknecik’e en hızlı şekilde 4 adet jeneratör alınması gerektiğini, bunun kısa vadede önemli bir adım olacağını belirtti.

Tuğcu, Türkiye’de iktidara yakın üç büyük şirketin Kıb-Tek’in üzerine çöktüğünü ifade ederek, “Bu şirketler hem ülkenin kaynaklarını tüketiyor hem de enerji sektörünü daha da bağımlı hale getiriyor” şeklinde konuştu.

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (El-Sen) Başkanı Ahmet Tuğcu, Güneşköy Trafo Merkezi’nde geçtiğimiz hafta meydana gelen patlama sonrası devam eden elektrik kesintileriyle ilgili YENİDÜZEN’e kapsamlı bir değerlendirmede bulundu.

El-Sen Başakanı Tuğcu, elektrik üretiminde yaşanan sıkıntıların temel nedeninin enerji üretim ve iletim yatırımlarının zamanında yapılmaması olduğunu belirterek, “Elektrik tüketiminin fazla olduğu aylarda üretimin yetersiz kalacağı konusunda defalarca uyarmıştık” açıklamasında bulundu.

“Kurulu gücün sadece yüzde 50’sini kullanabiliyoruz”

Tuğcu, Teknecik Elektrik Santrali’nde 435 megavat kurulu güç bulunduğunu ancak bu kurulu gücün sadece yüzde 50’sinin kullanılabildiğini ifade etti. “Bu durumda zaten kesinti kaçınılmaz oluyor” diyen Tuğcu, şebekelere zamanında yatırım yapılmamasının da elektrik dağıtımında sorunlara yol açtığını söyledi.

Hükümetin Aksa’nın kapasitesini Kalecik-III Sözleşmesi sonrası 175 megavata çıkardığını, buna rağmen en fazla 140 megavatlık üretim yapılabildiğini belirten Tuğcu, “Üretim ortaya çıkan talebi karşılamadığı için vatandaş elektrik kesintilerine maruz kalıyor” dedi.

“Elektrik kesintilerinin en büyük sorumlusu mevcut hükümettir”

Mevut sıkıntıların yaşanmaması için yıllardır uyarılarda bulunduklarını hatırlatan Tuğcu, açıklamasını şu şekilde sürdürdü:

“Çözüm önerilerimizi de ortaya koyuyoruz. Bu ülkede yaşananlardan gelmiş geçmiş tüm hükümetlerin hepsi sorumludur. Fakat son 3 yıldaki Başbakan Ünal Üstel başkanlığındaki hükümet döneminde, elektrikte yaşanan sorunlar inanılmaz boyutlara çıktı. Bugün yaşanan elektrik kesintilerinin en büyük sorumlusu da mevcut hükümettir.”

Tuğcu, altyapı iyileştirilmez, üretim bacağında doğru yatırımlar yapılmaz ve gerekli santraller alınmazsa aynı sıkıntıların yaşanmaya devam edeceğini vurguladı.

“Sabotaj iddiaları yeni değil”

Başbakan Ünal Üstel’in tatilden döndükten sonra Bakanlar Kurulu’nu topladığını ve toplantı sonrasında yaptığı yazılı açıklamada sabotaj iddiasında bulunduğunu hatırlatan Tuğcu, “Ünal Üstel’in sabotaj lügatı şimdi başlamadı. 1 yıl önce de Teknecik Elektrik Santrali’nde yaşanan sıkıntılardan sonra aynı iddiayı gündeme getirmişti. Olayın üstünden 1 yıl geçmesine rağmen suçlu da bulunamadı” ifadelerini kullandı.

El-Sen olarak geçmişte Girne Polis Müdürlüğü’ne gidip konuya ilişkin şikayette bulunduklarını belirten Tuğcu, “Hiçbir şey olmadı. Bundan 3-4 ay önce de Lefkoşa Trafo Merkezi’nde yangın çıkmış, yine sabotaj iddiası ortaya atılmıştı. Peki ne oldu? Yine hiçbir şey olmadı” diye konuştu.

“Anahtarı olan bütün teknisyenler polis tarafından aranıyor”

Güneşköy Trafo Merkezi’nde meydana gelen patlamayla ilgili sabotaj iddiaları çerçevesinde anahtarı olan bütün teknisyenlerin polis tarafından arandığını belirten Tuğcu, Kıb-Tek Genel Müdürü Dalman Aydın’ın ise Güneşköy’de yaptığı açıklamada patlamanın kısa devre sonucu meydana geldiğini söylediğini anımsattı.

“Asıl sabotajcı Dalman Aydın’dır”

Tuğcu, “O zaman Başbakan Üstel’e şunu söylemek istiyorum. Sabotajcı konusunda çalışanları değil Dalman Aydın’ı sorgulasınlar. Asıl sabotajcı Dalman Aydın’dır. Başbakan Üstel, her kesinti olduğunda çıkıp çok rahat bir şekilde sabotaj olduğunu söylüyor. Sabotaj iddialarında bulunana kadar santrallere ve trafo merkezlerine kamera taksınlar” açıklamasında bulundu.

“Bir yılda hiçbir şey yapılmadı”

Geçen yıl Başbakan Ünal Üstel’in Teknecik Elektrik Santrali’nin halkın malı olduğunu, enerjide çağ atlanacağını söylediğini hatırlatan Tuğcu, “Bu geçen 1 yılda ne yaptı? Hiçbir şey. Hatta kötü yönetimden dolayı Teknecik Elektrik Santrali’nin üretimi düştü” dedi.

“Güney’i suçladılar, dönüp onlardan elektrik aldılar”

Başbakan Üstel’in açıklamasında Kıbrıs’ın güneyini de suçladığını ifade eden Tuğcu, “Bu açıklamasından sonra Pazar akşamı Kıbrıs’ın güneyinden 30 megavat elektrik alındı. Bu yapılan ayıptır artık. Eğer Kıbrıs’ın güneyi bize bu desteği sağlamasaydı geniş çaplı elektrik kesintileri yaşanacaktı” ifadelerini kullandı.

“Üstel, ucu kendine dokunacak diye kendi uzmanlarımızı araştırmaya dahil etmiyor”

Başbakan Üstel’in, Türkiye’den uzman bir heyetin Güneşköy Trafo Merkezi’nde meydana gelen patlamayla ilgili araştırma yapacağını söylediğini belirten Tuğcu, “Bizim ülkemizde alanında uzman kişiler ve kuruluşlar daha önce Kıb-Tek’te sorunlarla ilgili inceleme yapabileceklerini bildirmişlerdi. Neden kabul etmediler? Çünkü, kendi uzmanlarımız araştırırsa ucu Başbakan Üstel’e dokunacak. O yüzden soruşturmaya dahil edilmiyorlar ” diye konuştu.

“Mevcut yapı devam ederse elektrik kesintileri devam edecek”

Mevcut yapının sürmesi durumunda kış aylarında elektrik tüketiminin fazla olduğu dönemlerde yine kesintiler yaşanacağını vurgulayan Tuğcu, Başbakan Üstel’in bir yıl önce Kıb-Tek’e 80 milyon dolarlık yatırım yapacağını, 4 adet makine alacağını söylediğini ancak bu ihalelerin akıbetinin bilinmediğini ifade etti.

“Aksa’nın cebine 2 yılda 78 milyon dolar para kaldı. Bu, vurgunun rakamsal boyutudur”

Tuğcu, 2023 yılında Aksa ile imzalanan Kalecik-III Sözleşmesi sonrası elektrik fiyatlarının arttığını, vatandaşın yüzde 50 daha pahalı elektrik faturası ödemeye başladığını belirtti. Aksa’nın sözleşme gereği Kıb-Tek’e gönderdiği faturaların bunu gösterdiğini söyleyen Tuğcu, “Aksa’nın cebine 2 yılda 78 milyon dolar para kaldı. Bu, vurgunun rakamsal boyutudur” dedi.

“Kapasitenin altında üretim yapan Aksa’ya boşu boşuna para veriliyor”

Aksa’nın sözleşme gereği Türkiye’den buraya kablo ile elektrik gelebilmesi için bir yıl içinde fizibilite raporu hazırlaması gerektiğini ancak iki yıl geçmesine rağmen raporun ortada olmadığını belirten Tuğcu, “Ne oldu bu fizibilite raporu? Kıb-Tek Yönetim Kurulu’nun, anlaşmayı yerine getirmediği için Aksa ile sözleşmeyi iptal etme yetkisi var. İptal edemese bile alım garantisini ve 30 yaşındaki makinelere kira bedelini kaldıran yeni bir sözleşme imzalanabilir. Kapasitenin altında üretim yapan Aksa’ya boşu boşuna para veriliyor” dedi.

“En hızlı şekilde 4 adet jeneratör alınmalı”

Elektrik kesintilerinin yaşanmaması için Teknecik Elektrik Santrali’ne en hızlı şekilde toplam 70 megavat üretim sağlayabilecek 4 adet jeneratör alınması gerektiğini ifade eden Tuğcu, bunun tek başına yeterli olmayacağını ancak önemli bir adım olacağını söyledi.

El-Sen Başkanı Tuğcu, Kıbrıs Cumhuriyeti Elektrik Kurumu (AİK) ile anlaşılması halinde kablo ile elektrik gelmesinin mümkün olabileceğini, ancak AİK’in Kıbrıs sorunu çözülmeden bu konuya sıcak bakmadığını dile getirdi.

 “AK Parti’ye yakın üç büyük şirket Kıb-Tek’in üzerine çöktü”

Türkiye’deki enerji grubu yetkililerinin hazırladığı raporda bu hususların yer aldığını belirten Tuğcu, AK Parti’ye yakın üç büyük şirketin Kıb-Tek’in ve ülkenin üzerine çöktüğünü söyledi. Bu şirketlerden birinin İçkale Enerji olduğunu ve korsan, kalitesiz yakıt ile sayaç ihalesini ele geçirdiğini söyleyen Tuğcu, diğerinin Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) olduğunu, üçüncüsünün ise 2000’li yıllardan beri “kanımızı emen” Aksa Enerji olduğunu ifade etti.

“EÜAŞ’ın makineleri kullanılsın diye dizel makineler sistemli şekilde bakımdan geçirilmedi”

EÜAŞ’ın makinelerinin ülkeye nasıl geldiğinin sorgulanması gerektiğini belirten Tuğcu, 2022 yılından bu yana dizel makinelerin sistemli bir şekilde bakımdan geçirilmediğini, bunun da EÜAŞ’ın santrallerinin devreye alınabilmesi ve Türkiye üzerinden parasını alabilmesi için yapıldığını öne sürdü.

Tucu, söz konusu 7 santralin 175 megavat üretim yapması gerekirken 100 megavat üretimi ancak yaptığına dikkat çekerek, “Her bir santral saatte 5 bin 500 litre motorin yakıyor. 75 megavat bir açık oluşuyor. Bu farktan bile bu bahsettiğimiz 4 jeneratör alınabilir” açıklamasında bulundu.