Bütçe ile ilgili yazdığım diğer yazılarımda, 2026 KKTC bütçesinin ana hatlarını ve temel göstergelerini değerlendirmiştim. Bugünkü yazımda da ,özellikle  ekonomik ve sosyal hayatta doğrudan yer alan bazı icraatcı Bakanlıkların 2026 bütçelerini değerlendirmeye çalışacağım.

Tarım Bakanlığının bütçedeki payı yüzde 3.64’ dür. Tarım Bakanlığına 2025 bütçesinde yaklaşık 3.1 milyar  TL ödenek ayrılmışken, 2026 bütçesinde yaklaşık 4,6  milyar TL ödenek ayrılmıştır. Bütçesinde yaklaşık yüzde 52 artış  olmuştur.

Ülkemiz ekonomik aktivitesinin önemli bir bacağı olan Tarım sektöründeki bitkisel ve hayvansal üretim  hizmetleri, veteriner hizmetleri, su, jeoloji ve orman hizmetleri ile diğer hizmetlerinin yürütülmesine umarım ayrılan bu Tarım Bakanlığı bütçesi yeterli olur. Zira, kuraklık, yüksek enflasyon ve  döviz artışı, bütçeyi olumsuz etkilemektedir.

Sağlık Bakanlığına, 2026 yılı bütçesinde  yaklaşık 18.4 milyar TL  ödenek ayrılmıştır. Bütçedeki payı yüzde 9.63 dür. Geçen yıl ise ayrılan rakam 12.8 Milyar TL idi. Yaklaşık yüzde 44 artışlı bir bütçe görüyoruz.

Sağlık Bakanlığı bütçesinin, gelecek seneki enflasyon gelişmelerine paralel olarak yeterli olup olmayacağına emin değilim. Önümüzdeki yıl, sağlıktaki ilaç ve diğer eksikliklerden kurtulmuş olmayı ve hastanelerdeki ayni sorunları konuşmamayı ümit etmek istiyorum. İlaç alımlarına gelecek yıl ayrılan kaynağın , enflasyon karşısında yeterli olmayacağını düşünüyorum.

Sağlık bakanlığı, hastanelerde eksik olan ekipman, ilaç,  doktor ve sağlık çalışanları eksiğini ivedi olarak tamamlamalıdır. Bu bütçe ile, halkın en önemli ihtiyacı olan sağlık hizmetlerinin yürütülmesinin, ne derecede karşılanacağını merak ediyorum doğrusu.

Ülkemizin en büyük  lokomotif sektörlerinden biri de turizmdir. Turizm  bakanlığına 2026 yılında yaklaşık 2.7 milyar TL ayrılmışken, 2025 bütçesinde ise, bu rakam yaklaşık 1.9 milyar TL idi. Bütçedeki payı da yüzde 1.43‘dür. Lokomotif sektöre göre bu pay çok düşüktür.

Ödemeler dengesinde ülkemize en yüksek dövizi kazandıran, ekonomik büyümeye ve istihdama katkı yapan Turizm ile birlikte içerisinde  kültür, gençlik ve çevre  sektörlerini de  barındıran Başbakan Yardımcılığı  bütçesindeki yüzde 41’lik artış, enflasyon ve kur artışları karşısında, umarım yeterli olur.

Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığının 2026 bütçesi  yaklaşık 4.6 milyar TL'dir. Bütçedeki payı da yüzde 2.40  olarak görülmektedir. 2025 yılı bütçesindeki rakam ise yaklaşık 3.2 milyar TL idi. Yaklaşık yüzde 41 artış görülüyor.

Yapılan artışın, enflasyon oranı kadar olduğu görülmektedir. Aynı zamanda, bakanlığa bağlı Karayolları dairesi, Telekomünikasyon dairesi, Limanlar dairesi, Planlama ve İnşaat dairesi, Meteoroloji ve Trafik daireleri önemli bütçe kaynaklarına ihtiyaç duymaktadır.

Özellikle, yollarımızın durumu ortada ve birçok  sorunlar mevcut iken, ülkemizin ulaştırma, altyapı, limanlar, telefon ve bayındırlık alanlarındaki yatırım ve hizmet işlerinden sorumlu bakanlığının ihtiyaç duyulan yatırım ve hizmetlerin gerçekleşmesini sağlamak, bu bütçe rakamları ile umarım ki yeterli olur ve sekteye uğramaz.

2025 bütçesinde, Eğitim Bakanlığı’na yaklaşık 16.4 milyar TL ödenek ayrılmıştı. 2026 yılında ise bu rakam yaklaşık 23,2 milyar TL'dir. Toplam Bütçedeki payı yüzde 12.15'dir.

Yaklaşık yüzde 44 civarında artış var. Ama, 10 aylık enflasyonun yüzde 34 civarında olduğunu ve yıl tamamlanınca daha da yüksek olacağını düşününce bu artışın gelecek seneki enflasyon gelişmelerine paralel olarak yeterli olup olmayacağına emin değilim.

Üstelik de ülkemizdeki bir çok okulda yüzlerce konteyner sınıf olduğu ve pek çok okula tahsis edilen bütçelerin yetersiz olduğunu da gördükçe, pek de iyimser olamıyorum.

Eğitim Bakanlığı bütçesinden mutlaka devlet okullarının fiziki altyapıları, öğretmen ihtiyaçları, burslar ve diğer ivedi gereksinimlere yeteri kadar pay ayrılmalıdır.

Ekonomi ve Enerji Bakanlığına 2026 bütçesinde yaklaşık 241.9 milyon TL ödenek ayrılmıştır. Bütçenin içindeki payı, oldukça düşük bir oran olarak  yüzde 0.30 olarak görülmektedir.

2025 yılı bütçesinde ise, bakanlığın ödeneği yaklaşık 171.5  milyon TL idi. Geçen yıla göre, bütçesinde yaklaşık yüzde 41 artış olduğu görülmektedir. Enflasyon oranı civarındaki bu artış yeterli olmayabilir.

Bakanlığa bağlı Sanayi Dairesi tarafından sanayicilere yapılan teşvik ve hibe destek programlarının layıkıyla uygulanması sektörün nefes almasını sağlayacaktır. Bunun yanında, ekonomik sıkıntı içinde bulunan işletmeler ve esnafa can suyu olacak faiz desteği sağlanarak düşük faizli, uzun vadeli kredi ve hibe desteklerinin, ayrıca, vergi indirimlerinin  sağlanması onlara nefes aldıracak ve ekonomik durumlarının daha da kötüleşmesini önleyecektir.

Devlet bütçesi  imkanlarının sınırlı olduğunun farkındayım. Önemli olan, kıt kaynakları doğru zamanda ve doğru alanlara yönlendirerek, etkin ve verimli kullanabilmektir. Hükümet, gelir artırıcı ve  gider azaltıcı icraatları yaparak, Bütçe açığını azaltıcı ekonomik ve mali politikaları hayata geçirmelidir. Üç buçuk yıldır, bu adımların atıldığını maalesef göremedik.