Feminist Atölye (FEMA)

[email protected]

Çatisto Kültürünü Geri Çağırmak…

Sevgili FEMA okuyucuları,

Bu hafta farklı bir şey denedik; Kıbrıs kültüründe oldukça önemli bir yeri olan çatistolar ile eleştirilerimizi dile getirme yoluna gittik. Aslında her şey Feminist Atölye’ye oldukça haksız ve yakışıksız saldırılarda bulunan bir örgüte cevap verirken başladı. FEMA olarak Kıbrıs’ta yapılan siyasetin eril dilini ve reddiyeci biçimlerini eleştirirken ortaya koyduğumuz tavır, başka bir dil ve tahayyül biçimi arayışımız, toplumsal cinsiyet adaletsizliğine maruz kalanlarla dayanışma ve ortaklaşma derdimiz, Kıbrıs’ta feminist bir kültürel geleneğin ne yazılı ne de örgütsel bağlamda gelişmemiş olmasından dolayı korkunç bir karalamaya maruz bırakıldı. Bu karalamalara karşı aynı üslupla cevap vermek, inşa edilmiş dillerin içerisine girmek,  alışıldık ve parçası olmadığımız siyaset tarzlarını yeniden üretmek anlamına gelecekti. Tam da bu yüzden kişisel olduğu kadar politik, politik olduğu kadar kişisel olan çatistolarla (nam-ı diğer taşlamalarla) tavrımızı ortaya koyduk. Stuart Hall, “direniş, egemen siyasetlerin dilinden başka diller keşfedilirse direniştir” der. Bu anlamda, çatistolar bizim için bir direnişi telaffuz etme kanalı oldu. Lakin bu kanaldan da önemlisi, sosyal medya aracılığı ile paylaştığımız çatistolar, var olan siyaset mecraları içerisinde yeterince ifade alanı bulamayan, büyük cümlelerle verilen beyanatlardan sıkılan birçok insanı da heyecanlandırmış olmalı ki, günlerdir çatistolar yazıp bize gönderen çok insan oluyor. Ünlü gazetecilerden öğretmenlere ve sanatçılara kadar birçok insanın yazdığı çatistolar, asimilasyon politikalarının gömdüğü kültürel bir geleneği de geri çağırmış oldu. Kıbrıslırum toplumu içerisinde bugün hala devam eden, üzerine festivaller ve yarışmalar düzenlenen Çatistoları yeniden hatırlatmak ve derdimizi bir başka dilden anlatabilmek için bundan sonra zaman zaman FEMA sayfasında çatistolar yazacağız. Keyfili okumalar!

Petrol Tesisi Çatistosu

 ( yazan: Fatma Türkoğlu-FEMA aktivisti)

Dayıların gabasına

Kirli deniz gıyısına

Lanetler olsun artık

Adamların maçosuna

Biz feminist gadınlarık

Hem okuruk hem yazarık

Petrol tesisinizi

Başınıza yıkarık

Gıydılar yeşil alanlara

Petrol gelecek buralara

İşin içinde olanlara

Sevabdır edelim beddua

Memleketim yeşilidi

Mahsulümüz zeytinidi

Ne ağaç galdı ne ova

Bunu yapan kerizidi.

Birileri bağırır vız vız

Yeşildir içimiz dışımız

Böyük gıravatlılarmız

Gara planlar yapmışınız

Bazısının göbeği şişik

Kafası kel, aklı gidik

Petrol getirtmek için

Yarıştırırlar sidik

Mandalina portakal

Yaprak dolu bir iki dal

Sözü geçsin diye bu halk

Bıraksın lazım sakal?

Ne deyim, ne desem boş

Ampuller her zaman loş

Mum yakma zamanıdır

Meclis içmeden sarhoş 

 Tatar Böreği Çatistosu

 (yazan: Doğuş Derya- FEMA aktivisti)

Napan ya be Mersincik

Tatar böreği seni

Gittin da Türkiya’ya

Şikâyet ettin beni?

Dedin bizim gadınlar

Temizlemez evlerini

Sıcaktan soğuk suya

Sokmazlar ellerini

Zanettin da hepimiz

Birer kontes, hanımdır

Usdana salladığın

Yalanların tamamdır

Yalanları dizerken

Belli kötü niyetin

Suratında mühürlü

Senin bozuk tıynetin

Kimdir ya be yıkayan

Çorabını, donunu?

Demeç vermezden önce

Kes göbek gordonunu

Yaptığın zamlar ile

Aç galdı bu ahali

Cayırdamadan evvel

Hele bir sor ahvali

Devirdin maliyeyi

Ne gabo var ne bagaj

Zamlarda dört çeken da

Ücretlerde patinaj

Tencere açık galdı

Bulamadık kapacık

Gulumbra yemez isan

Gönderelim gabacık

Böyle atmaynan olmaz

Bırak yalan dolanı

Gadınlar bir olursa

Koparırlar golanı

Doğru yolu istersan

Dutarık da elini

Maçoluk yapacaksan

Patladırık kelini

Bilin biz senin gibi

Yalanlara sapmayık

Gadın hakları derken

Hiç iskonto yapmayık

Haykırırık durmadan

Halkların kardeşliği

Urumuyla Türküyla

Sevdik kız kardeşliği

Havandan da geçilmez

Daktın mı bir gravat

Sen bilmen ki ırkçılık

Çok büyük bir gabahat

Meraklandık hepimiz

Yazalım bir çatisto

Feministle uğraşan

Bilmen olur ahristo?

Uğraşsan da bozaman

Bizlerin asabını

Sen daha çözemedin

Bu işin hesabını

Ya “bardon Kıprıs” deyip

Dileyecen bir aman

Yahut da arayacan

Sığınacak bir liman

Bilin üç kere zıplar

Bir gigirik çekirge

Dördüncüye gelmeden

Yer sırtına süpürge

Bu sana bir ders olsun

Yalan gonuşmayasın

Demeç vermeden önce

Biraz akıl goyasın