Didem MENTEŞ

2014 Avrupa Parlamentosu (AP) seçimleri için Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşları bugün sandık başına gidiyor. Avrupa Parlamentosu’nun 751 üyesinden ‘Kıbrıs’ için ayrılan 6’sının belirlenmesi için yapılacak seçimlerde Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı Kıbrıslı Türkler de yer alacak. Kıbrıslı Türk 5 adayın da katıldığı seçimlerde barikatlar yakınlarında kurulan sandıklarda oy kullanma işlemi yapılacak. Oy kullanma işlemi saat 07.00’da başlayıp, 12.00 ile 13.00 saatleri arasında verilecek bir saatlik molayla, 18.00’e kadar sürecek. Seçimde Aşağı Pirgo, Bostancı, Metehan, Ledra Palas, Lokmacı (Faneromeni), Pile ve Güvercinlik (Aheritu) bölgelerindeki barikatlara yakın yerlerde özel seçim merkezi kurulacak. Mağusa ve Pile’den otobüs kalkacağı öğrenilirken, sandık yerlerinde Türkçe konuşan memurların yer alacağı belirtildi.

Seçimlerde iki toplumdan adaylarla oluşturulan ‘Drasi/Eylem’ grubundan Deniz Birinci ve Alev Tuğberk; Kıbrıs Sosyalist Partisi’nden Mehmet Birinci ve Osman Zorba ve Gazeteci Şener Levent de bağımsız aday olarak yarışacak.

Yüzlerce seçmen listede yok

Öte yandan hatırlanacağı üzere AP seçimlerinde oy kullanacak seçmenlerin listesinin 22 Mayıs Perşembe günü yayımlanmasının ardından yüzlerce Kıbrıslı Türk’ün ikamet adresi “Kuzey Kıbrıs” olmasına rağmen listelerde yer almadı. Kimlik adreslerinde ikametgah yerine doğum yerlerinin yazılması sorunu ortaya çıkarmıştı. Oy veremeyecek yüzlerce kişi içerisinde AP vekil adaylarından Alev Tuğberk’in eşinin ve Şener Levent’in de oğlunun yer aldığı da öğrenilmişti.

Kıbrıs Cumhuriyeti Yüksek Seçim Kurulu’nun yayınladığı listede Kıbrıs Cumhuriyeti kimlik veya pasaport başvurularında adreslerini Kuzey Kıbrıs’ta gösteren 57 bin 680 kişinin oy kullanabileceği açıklanmıştı. Seçmenlerin kimlik kartına göre sıralandığı listede, isim soy isim, kimlik kartı ve doğum tarihi bilgileri yer alıyor.

Şener Levent seçimin iptal edilmesini istedi

Seçmen listelerinde 30 bin seçmenin listeye girmemesi üzerine Gazeteci Şener Levent, seçimlerin iptal edilmesi için önce  Rum Yüksek Seçim Kurulu’na ardından da  Güney Kıbrıs İçişleri Bakanlığı ve Güney Lefkoşa’daki Avrupa Parlamentosuna giderek, ilgili talebini yazılı olarak da iletti. Ancak ‘35(I)/2014 sayılı yasa ve Nüfus Dairesi’nde kayıtlı bulunan bilgiler’ ışığında Şener Levent’in talebi ret edilmişti.

İtirazlar iptal edildi

Aynı şekilde Drasi/Eylem’ grubundan Deniz Birinci ve Alev Tuğberk de seçmen listelerinde yaşanan kriz nedeniyle Güney Kıbrıs’ta ilgili kurumlara şikayette bulundu. Yüksek Seçim Kurulu’na ardından Avrupa Birliği’nin Lefkoşa’daki Kıbrıs Bürosuna gidilerek yanlışlığın düzeltilmesi için yazılı şikâyet yapan ikiliye e seçimlerin iptal edilemeyeceğini ve yasanın açık olduğu belirtildi. Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Ombudsmanı’na da giden grup üyeleri seçimlerin iptal edilemeyeceğini ancak ilerleyen zamanlarda gerekli hukuk sürecinin başlatılabileceği belirtildi.

Birinci: “Adınız olsun olmasın oy kullanın”

YENİDÜZEN’e konuşan ‘Drasi/Eylem’ grubundan Deniz Birinci nasıl oy kullanılacağına dair hatırlatma yaparak, Kıbrıslı Türkleri oy kullanmaya davet etti. Deniz Birnci, ,“AP seçimlerinde oy kullanamayacak birçok Kıbrıslı Türk’ün isimlerin yazılmamasının esas nedeni adresleri bilgisayara işleyen memurlardan kaynaklandığını savundu. Birinci, bunların memurlara bağlı ve çok büyük bürokratik hatalar olduğunu söyledi.  Birinci, “adresini Göçmenköy gösteren ancak bu ismi bilmediği için kaydedilmeyerek listelerde olmayan, bu nedenle bilgisayara girerken orayı boş bırakan, doğum yerlerini yanlışlıkla adres yerine yazan memurların hataları yüzünden binlerce kişi listelere yazılmadı” dedi.
“Tüm Kıbrılsı Türkler’in oy kullanma hakkı var” diyen Birinci, listede adı olan ya da olmayan herkesin oy kullanmaya gitmesini, bunun Kıbrıslı Türklerin vatandaşlık görevi olduğunu söyledi. “Oy kullanmanın en doğal hakkımızdır” diyen Birinci, Kıbrıslı Türklerin haklarının savunulması için oy vermeye çok ihtiyaç olduğunu aktardı. 
Kuzey’de ve Güney’de rahatsız olan çevrelerin engel çıkarmaya çalıştıklarını ancak Kıbrıslı Türklerin bunlara karşı ayağa kalkıp mücadele etmesi gerektiğini dile getirdi.

Nasıl oy kullanılacak?

Deniz Birinci, oy kullanma işlemini şunları yeniden hatırlattı: “Tüm geçiş noktalarının güney tarafında, yürüme mesafesinde sandıklar kurulacak. Sandıklarda Türkçe konuşan görevliler olacak. 2000 yılından sonra alınan kimlik kartlarına sahip herkes oy kullanabilecek. Ne adres verdiğini hatırlamayanlar olabilir, emin olmayanlar da sandığa gitsinler. Oy verme işlemi 7:00-12:00 ve 13:00-18:00 saatleri arasında olacak. 12:00-13:00 arasında öğle arası verileceği için sandıklar kapalı olacak. Karma oy sistemi yoktur. Listeyi seçiyorlarsa listenin altındaki kutuya bir çarpı ya da artı işareti koymaları gerekiyor. Listeyi işaretledikten sonra da o listeden bir veya iki kişiye tercih kullanabilirler. 3 ya da 5 kişiye oy veremezler”

----------------------------------------------------------

KTÖS protesto edecek

Bu arada Kıbrıs Türk Öğretmenler Sendikası (KTÖS), “30 bin Kıbrıslı Türk’ün seçmen listelerinde yer almamasını” protesto için bugün saat 11.00’de Güney Lefkoşa’da Ledra Palace Barikatı yakınlarında Kıbrıslı Türkler için kurulan seçim sandığında basın toplantısı düzenleyeceğini açıkladı.
TAK muhabirinin konuyla ilgili sorularını yanıtlayan KTÖS Genel Sekreteri Şener Elcil, söz konusu Kıbrıslı Türklerin kasıtlı, bilerek ve bilinçli bir şekilde listelerden çıkarıldığını ileri sürerek, bunu kabul etmelerinin mümkün olmadığını söyledi. Elcil, “30 bine yakın Kıbrıslı Türk bilinçli bir şekilde listeden çıkarıldı. Özellikle Güney Kıbrıs’a çok geçen, oy kullanabilecek kişiler listeden atıldı” dedi.
Konuyu AP ve Avrupa Komisyonu’na yazılı olarak ilettiklerini ancak onların da topu “yerel” yönetime attığını kaydeden Elcil, bu durumu protesto için herkesi, Ledra Palace Barikatı’na yürüyüş mesafesinde olan sandık önündeki toplantıya çağırdı.
Elcil, “Biz saat 10.30’da Ledra Palace Kapısı’nda buluşuyoruz. Mağduriyete uğramış tüm halkımızın da bu protestoya katılmasını bekliyoruz” dedi.

Dünyanın en geniş katılımlı seçimi
Avrupa Birliği’ne üye 28 ülkede gerçekleşen AP seçimleri Hollanda ve İngiltere'de perşembe günü oy verme işleminin başlamasıyla start aldı.
AP seçimleri, nüfusu 500 milyonun üzerinde olduğu için "dünyanın en geniş katılımlı seçimlerinden biri" olarak kabul ediliyor.
Avrupa seçimleri, siyaset sahnesinin tüm renklerine ev sahipliği yapıyor. AP'nin 751 koltuğu için aşırı sağdan aşırı sola, feminist hareketten Korsan Parti’ye, Avrupa karşıtlarından çevrecilere kadar geniş yelpazeye yayılan 524 partiden 17 bin aday yarışıyor.

Dört gün sürdü
Avrupa Parlamentosu seçimlerinde AB ülkelerinin büyük bölümünde oy kullanma işlemi bugün yapılacak. İngiltere ve Hollanda ise perşembe günü sandık başına giden ilk iki ülkeyi oluşturdu. İrlanda’nın cuma günü sandık başına gittiği seçimlerde Letonya, Malta ve Slovenya’da ise dün oy kullandı. Seçimlerin iki gün sürdüğü tek AB üyesi ise cuma ve cumartesi günü oy kullanılacak Çek Cumhuriyeti olacak. Oy kullanma işlemi perşembe günü başlamış olsa da sonuçlar bugün akşama kadar açıklanmayacak. “Bu kez farklı” sloganının kullandığı seçimler için 400 milyon civarında seçmenin oy kullanması söz konusu.

En fazla parlamenter Almanya'dan
Lizbon Antlaşması’nın yürürlüğe girmesi nedeniyle hayata geçirilen yeni kurallar gereği şu an 766 üyesi bulunan AP’nin üye sayısının 751’e düşecek olması, bazı ülkelerin koltuklarından feragat etmelerine neden oldu.
AP’de 99 koltuğu bulunan Almanya, 3 koltuk kaybederek 96 koltuğa gerilese de AP’de en fazla üye bulunduran ülke konumunu koruyor. Almanya’yı 74 üyeyle Fransa, yetmiş üçer üyeyle İngiltere ve İtalya izliyor. AP’ye en az üye gönderecek AB ülkeleri ise altışar üyeyle Malta, Estonya ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi. Yeni AP’de Almanya’nın dışında koltuk kaybedecek ülkeler Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Hırvatistan, Yunanistan, Macaristan, İrlanda, Letonya, Litvanya, Portekiz, Çek Cumhuriyeti ve Romanya olacak. Diğer ülkeler ise koltuk sayılarını koruyacak.

Sağ ağırlık beklentisi
Kamuoyu araştırmalarına göre, AP’de 275 sandalyesi bulunan Avrupa Halk Partisi’nin (EPP) 217 sandalyeye gerilemesi, 195 üyesi bulunan Sosyalistler ve Demokratlar Grubu’nun (S&D) üye sayısını 201’e yükseltmesi bekleniyor.
Liberallerin net düşüş yaşayacağına, benzer bir eğilimin Yeşiller için de geçerli olduğuna işaret eden araştırmalar, seçimlerde aşırı sağ partilerin patlama yapacağını gösteriyor.
Son tahminler, AP’de herhangi bir gruba bağlı olmayan 29 parlamenter barındıran aşırı sağın, yeni AP çatısı altında bu rakamı 95’e yükseltebileceği yönünde.
(tak)